Studenten met een beperking maken meer studiekosten dan ‘reguliere’ studenten en die betalen ze te vaak uit eigen zak, zegt Lydia Vlagsma van Ieder(in). Het hoger onderwijs is daardoor minder toegankelijk voor hen, en daar moet volgens haar verandering in komen.

Welke extra kosten maken studenten met een beperking?

“Die lopen erg uiteen. Door medicijngebruik of bloedprikken kunnen ze zomaar elk jaar door het eigen risico gaan. Of ze lopen bijvoorbeeld studievertraging op door hun ziekte. Maar je kan ook denken aan een slechtziende student die bij technisch tekenen voor de opleiding een speciaal soort ‘zwelpapier’ gebruikt, waarmee je kan voelen hoe de grafiek die je tekent eruit ziet. Dat is een stuk duurder dan een normaal pak papier.”

Minister Dijkgraaf heeft 1 miljard euro te besteden aan de basisbeurs en de aanvullende beurs. Daar debatteert de Kamer vandaag over. Helpt dat studenten met een beperking niet ook?

“In principe helpt het alle studenten, dus ook die met een beperking. Maar zij maken extra kosten en daar moet compensatie tegenover staan. Ze hebben wel recht op een individuele studietoeslag als ze naast hun studie niet kunnen werken, maar die is niet hoog genoeg om de kosten te dekken.”

Die individuele studietoeslag is per vandaag in alle gemeenten hetzelfde: 300 euro voor studenten vanaf 21 jaar en 150 euro voor studenten van 18 jaar. Is dat goed nieuws?

“We zijn daar blij mee, want de toeslag gaat nu in 170 gemeenten omhoog. Het is wel superrot voor de studenten die het de afgelopen jaren met minder moesten doen. Voor 18-jarigen is 150 euro trouwens nog steeds erg weinig, want volgens het CBS verdient een student van 18 jaar gemiddeld 345 euro in de maand.”

In sommige gemeenten was de studietoeslag juist hoger. Gaat die daar nu omlaag?

“Daar maakten we ons wel zorgen over, maar deze week hebben we gehoord dat het om ‘minimumbedragen’ gaat en dat gemeenten daar ook boven mogen zitten. Mijn verwachting is dat ze de toeslag niet naar beneden bijstellen.”

Zou de studietoeslag niet afhankelijk gemaakt moeten worden van het inkomen van de ouders? Op die manier kan de toeslag hoger uitvallen voor studenten die de beurs harder nodig hebben.

“Die toeslag is er omdat ze naast hun studie geen bijbaan kunnen hebben. Het is gek als je die afhankelijk maakt van het inkomen van ouders. Bij de supermarkt verdien je als vakkenvuller evenveel als leeftijdsgenoten, ook als je ouders meer geld hebben. Verder heb je al de aanvullende beurs, die wél afhankelijk is van het inkomen van de ouders. Die is er voor studenten met en zonder een beperking.”

Volgens Ieder(in) weten studenten met een beperking de financiële hulp die er al is niet goed te vinden. Zegt dat wat over de vindbaarheid of over hoe hard ze de beurs nodig hebben?

“Het betekent dat het een enorme hindernissenbaan is. Zieke studenten hebben al te maken met minder energie en moeten hun ziekte op andere vlakken al ‘managen’. Denk aan ziekenhuistrajecten, afspraken plannen en ondersteuning op school regelen. Ze kunnen dit er eigenlijk niet bij hebben. Er zijn ook nog eens te veel loketten. Voor studiefinanciering en een aanvullende beurs, moeten studenten bij DUO zijn. Maar voor de individuele studietoeslag moeten ze weer bij hun gemeente aankloppen. Sommige gemeenteambtenaren weten dat niet eens en sturen de studenten weer naar DUO. Een oplossing zou zijn om alles bij DUO onder te brengen.”

Wat zouden jullie het liefste willen?

“De droom is wat mij betreft dat al die losse geldpotjes verdwijnen en dat er een inclusief financieringsstelsel komt, waarbij je kan aangeven welke extra kosten je maakt vanwege je beperking en dat die dan gedekt worden. Dat kan betekenen dat ze hun studie even op pauze kunnen zetten of dat ze er langer over kunnen doen. Extra kosten mogen voor studenten met een beperking geen drempel zijn om te gaan studeren.”

Wordt het dan niet te makkelijk om te frauderen?

“Sommige kosten kun je gewoon zien: zoals het eigen risico en de zorgpremies. Maar je kan het nooit helemaal dichttimmeren. Als je daar heel erg op gaat controleren, kom je in een soort toeslagenaffaire terecht. Dan vind je controle belangrijker dan het feit of iemand kan rondkomen. Misbruik gebeurt denk ik minder vaak dan dat er op dit moment studenten geld tekortkomen. Dan is de vraag: wat vind je erger?”