Er zijn drie moties tegen het leenstelsel ingediend, twee zijn aangenomen tijdens de Algemene Beschouwingen over de nieuwe Rijksbegroting. Het is voor het eerst dat zo’n grote meerderheid zich in de Tweede Kamer tegen het leenstelsel uitspreekt.

SP en Volt dienden allebei een motie in, ChristenUnie en CDA deden dat samen. De motie van de SP is verworpen, de andere twee zijn met een overweldigende meerderheid aangenomen – van de grote partijen stemde alleen de VVD tegen.

Ontraden

Demissionair premier Rutte had de SP-motie ontraden, de andere twee niet. Want de SP “verzoekt de regering” om aan de slag te gaan, terwijl de andere twee moties alleen “uitspreken” dat er iets moet gebeuren.

Het is een subtiel verschil, maar het betekent dat de regering nog niet aan de slag hoeft. Een ander verschil: Volt, ChristenUnie en CDA zeggen niets over compensatie voor studenten die de basisbeurs zijn misgelopen. De verworpen SP-motie doet dat wel

Studentenorganisatie ISO viert de stemmingen als een overwinning. Het ISO spreekt van een “genadeklap” voor het leenstelsel en “reden tot groot feest voor studerend Nederland”.

Maar demissionair premier Rutte waarschuwde vooraf dat het invoeren van een nieuwe basisbeurs tijd zal kosten. Uitvoeringsinstantie DUO kan dat niet van de ene op de andere dag en heeft ook andere opdrachten, stelde hij.

Toch lijkt het onontkoombaar dat het volgende kabinet zich over de terugkeer van de basisbeurs gaat buigen. Wat er precies gaat gebeuren, en hoe snel, is afwachten.

Geld

Het is bijvoorbeeld niet bekend hoeveel geld het volgende kabinet kan uitgeven aan de herinvoering van de basisbeurs, en ook niet waar dat geld vandaan komt: gaat het straks ten koste van de onderwijsbegroting?

Ook lijkt het onwaarschijnlijk dat de basisbeurs volgend studiejaar al een comeback maakt, zoals de studentenorganisaties en politieke jongeren eerder deze week wensten. Wie weet komt er eerst een commissie om de kwestie eens rustig te onderzoeken, waarna het ministerie de tijd neemt om aan een wetsvoorstel gaat sleutelen.

Ondanks de aangenomen moties kan het dus zomaar een paar jaar duren voordat de Tweede en Eerste Kamer een hervorming van de studiefinanciering goedkeuren.