De aardgasprijzen zijn afgelopen maanden wereldwijd fors gestegen. Door een verstoorde energievoorziening - door de herstellende economie een grote vraag, terwijl de voorraden minimaal zijn en het gasaanbod vanuit Rusland en Noorwegen laag - zien we dat ook terug op onze energierekening. Nu al hebben ruim anderhalf miljoen Nederlanders moeite om hun energierekeningen te betalen en komende tijd zullen meer mensen te maken krijgen met energie-armoede. Maar ook indirect heeft de hoge aardgasprijs gevolgen: warmte en elektriciteit worden grotendeels gewonnen uit aardgas en daarom zullen levensmiddelen en diverse producten duurder worden. Hoewel isolatiebedrijven, zonnepaneelplaatsers en kachelhoutverkopers momenteel overuren draaien, heerst er bij de rest vooral onrust: wat nu?

“We kijken wel erg makkelijk naar de overheid” stelt duurzaamheidsonderzoeker Arjan Kirkels (IE&IS). “Met één been in de energietransitie moeten we allemaal bijdragen en inleveren. En we kunnen ook veel. Nul-op-de-meter-huizen zijn geen zeldzaamheid meer, en ook met relatief simpele ingrepen kun je al veel besparen op je energierekening. Dat geldt alleen minder voor slecht gebouwde, tochtige huizen; om op eenzelfde niveau te besparen is een flinke investering nodig. Helaas worden dergelijke huizen vaker bewoond door mensen met een toch al kleine portemonnee, die zo in de problemen kunnen komen. Want als er geen geld is om bijvoorbeeld het huis te isoleren, vliegt het steeds duurder wordende gas letterlijk het huis uit.”

Kirkels noemt de huidige energiecrisis een goede wake-up call, maar alleen financiële compensatie is volgens hem niet afdoende en sust iedereen juist weer in slaap. “Het is een mooi moment om duurzame energie te versnellen. De overheid zou daarom moeten aansturen op een goed veranderplan en urgentie uitstralen - never waste a good crisis -  want dit gaat de komende jaren vaker gebeuren. En alles aan de mensen thuis overlaten werkt ook niet, je moet een zakcentje hebben liggen en er strategisch over kunnen nadenken. Je huis verduurzamen betekent investeren met een terugverdientijd, dat moet je wel kunnen snappen en overzien. Juiste sturing van de overheid is daarom essentieel.”

Voor de consument dus belangrijk, een strategische langetermijnvisie. Oftewel: kijken wat slim is om nu te doen waar je nog jaren profijt van gaat hebben. Wil of kan je niet investeren - wat vaak ook voor de student met kleine portemonnee geldt - dan kun je nog steeds genoeg doen om je energierekening lager te krijgen, zegt Thijs Meulen, adviseur energiemanagement van de TU/e. Dat begint al met je huurcontract. “Woon je in een grote woontoren of studentenflat, dan is het vaak niet transparant hoe het stukje energie geregeld is. Kijk of je erachter kunt komen wie je energieleverancier is, en informeer wat voor een energiecontract je hebt.”