Een groep van 54 hypotheekverstrekkers heeft een gezamenlijke ‘taal’ ontwikkeld om met verschillende apps de studieschuld van oud-studenten op te zoeken. Dat kan overigens alleen als die studenten daaraan meewerken. Het gaat om de vereniging Hypotheken Data Netwerk, die deze innovatie gisteren bekendmaakte. De Telegraaf pikte het nieuws op, waarna het zich snel verspreidde.

Kamervragen

De VVD gaat vragen stellen aan het kabinet. “Wij willen juist zorgen dat starters makkelijker een huis kunnen kopen, niet moeilijker”, twitterde Kamerlid Daniel Koerhuis. Hij zal vermoedelijk niet de enige zijn.

Banken houden bij de aanvraag van een hypotheek rekening met schulden. Hoe hoger je schulden, hoe lager de hypotheek die je kunt krijgen. Het gaat bijvoorbeeld om leningen voor een auto of een telefoon, maar studieschulden wegen ook mee. Studieschulden zijn wel een geval apart, zowel praktisch als politiek gesproken. De rente is laag en na 35 jaar afbetalen wordt de restschuld kwijtgescholden. Studieschulden wegen daarom minder zwaar dan andere schulden.

Bovendien wil de politiek niet dat oud-studenten last hebben van studieschulden. Ze hebben de ruimte om te frauderen bij de aanvraag van een hypotheek: oud-studenten konden hun studieschulden verzwijgen. Die staan, ondanks waarschuwingen van toezichthouder AFM en het Nibud, niet geregistreerd bij bureau BKR.

DUO zelf

Tot twee jaar geleden wilde DUO meewerken aan een systeem zoals de hypotheekverstrekkers nu zelf hebben opgezet en ook minister Ollongren van Binnenlandse Zaken zag er wel iets in. Maar de Tweede Kamer was furieus. Vrijwel alle partijen steunden een motie van D66, CDA, VVD en SP die daar een stokje voor stak. Ze waren bang dat studenten dan, met een omweg, alsnog gedwongen zouden worden inzicht te geven in hun studieschuld, wat de aanvraag van een hypotheek moeilijker maakt.

Alleen de SGP nam een ander standpunt in. Wie zijn studieschuld verzwijgt, kan een hogere hypotheek krijgen en dus iemand aftroeven die wél eerlijk opbiecht hoe hoog zijn studieschuld is. Waarom zou je leugenaars belonen, was de redenering van de SGP.

Overigens is de kans klein dat het kabinet er iets aan gaat doen. In november 2019 liet minister Ingrid van Engelshoven weten dat hypotheekverstrekkers zulke apps best mogen bouwen. Het gaat buiten de overheid om en oud-studenten kunnen nog altijd zelf beslissen of ze toestemming geven.

Zo denkt de vereniging Hypotheken Data Netwerk er ook over. “Ik weet niet op welke politieke discussie u doelt”, zegt een woordvoerder, “maar zolang de klant toestemming geeft en regie houdt over zijn gegevens, is dit allemaal volgens de wet.”