Hoe interesseren we meer jongeren voor het onderwijs, was een van de vragen toen het lerarentekort begon op te lopen. Misschien moest het makkelijker worden om voor de klas te belanden.

Zodoende werd in 2009 aan de universiteiten de ‘educatieve minor’ gelanceerd: tijdens hun bachelor konden studenten een half jaar didactische vakken volgen, waarna ze les mochten geven op de mavo en in de onderbouw van havo en vwo.

Na de bachelor

Maar sommige studenten zaten daar tijdens hun opleiding nog niet op te wachten. Waarom kon je die minor niet ná je opleiding volgen, was de vraag. Daarom bestaat sinds 2016 de ‘educatieve module’. In feite hetzelfde als zo’n minor, maar dan na je bachelor. In 2021 hebben 187 studenten zich ervoor ingeschreven, schrijft de minister.

Op de TU/e heeft tot nu toe een handvol studenten van de mogelijkheid gebruikgemaakt de educatieve module na de bachelor of zelfs master te volgen, aldus ESoE-opleidingsdirecteur Van der Veen: “Verreweg de meeste studenten kiezen voor onze mastertrajecten, waarmee ze ook les kunnen geven in de bovenbouw van havo en vwo.”

Officieel is de educatieve module nu een experiment en dat loopt op 1 juli 2022 af. Dan zouden deze modulen opeens niet meer tot een lesbevoegdheid leiden. Daarom wil het kabinet de educatieve module in de wet verankeren. Dat gebeurt eigenlijk te laat. Het kabinet verwacht dat het wetsvoorstel ruim een jaar later pas in werking zal treden. Maar daar wordt een mouw aan gepast.

“Fijn dat het een vaste mogelijkheid wordt – al was het fraaier geweest als studenten nu al zekerheid hadden over de nieuwe regeling”, reageert Van der Veen. “Ook studenten die nu de module volgen willen graag zeker weten dat ze na 1 juli hun bevoegdheid nog kunnen halen. We hebben de studenten bericht dat er gewerkt wordt aan een tussenoplossing.”

Het wetsvoorstel staat nu online ter consultatie. Iedereen kan er commentaar op geven. Het idee is dat wetten beter worden als buitenstaanders en betrokkenen kritiek kunnen leveren voordat het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gaat. Het kabinet wil meteen een paar praktische problemen oplossen.

Vooropleiding

Op dit moment is er een lijstje met geschikte vooropleidingen. Na een wo-bachelor geschiedenis kun je met zo’n educatieve module leraar geschiedenis worden, en voor andere schoolvakken is het ook duidelijk. Maar hoe zit het met minder vanzelfsprekende vooropleidingen? Mag je met een bachelor artificial intelligence alleen leraar informatica worden, of ook leraar wiskunde? Universiteiten krijgen in dit wetsvoorstel zelf de vrijheid om die inschatting te maken.

Van der Veen vindt het een verbetering: “De landelijke procedure was omslachtig en slecht ingesteld op nieuwe opleidingen. Het kon jaren duren voor meedoen aan de educatieve minor mogelijk werd – als die toelating er al kwam. Overigens spreken de universitaire lerarenopleidingen nu al samen af welke vooropleidingen rechtstrééks toegang geven tot de module en de master, en bij welke een beperkte vakinhoudelijke aanvulling verstandig is.“

ESoE is bij de educatieve master al gewend om maatwerk te kunnen leveren. Straks is die speelruimte bij de educatieve module ook groter. Van der Veen: “Bij de master kijken we per student of aanvullende vakinhoud nodig is, of dat er juist vrijstellingen mogelijk zijn. Elke student krijgt een intake. Bij de educatieve minor of module mag dat nu straks ook.”

Met een universitaire opleiding:

- Eerstegraads lerarenopleiding. Dat is een eenjarige vervolgopleiding na een verwante master. Of als tweejarige educatieve masteropleiding na de bachelor. Bevoegdheid voor alle klassen in voortgezet onderwijs, beroeps- en volwassenenonderwijs.

- Educatieve minor. Duurt half jaar in voltijd, te volgen in het tweede deel van de universitaire bachelorfase. Die moet inhoudelijk verwant zijn aan het schoolvak. Lesbevoegdheid voor mavo (vmbo-theoretische leerweg) en de onderbouw van havo/vwo.

- Educatieve module. Zoals de minor, maar dan na de bachelor of master. Eerstegraadsbevoegdheid daarna binnen een half jaar te behalen.