Er komen nieuwe betaalvormen in het openbaar vervoer, en dat heeft ook gevolgen voor studenten. Zij hebben hun ‘reisrecht’ nu nog op hun ov-chipkaart staan, maar straks hoeft dat niet meer.

Dat blijkt uit een wetsvoorstel dat het kabinet online heeft gezet ter consultatie. Het is nog niet naar de Tweede Kamer gestuurd en iedereen kan verbeteringen voorstellen. Daar zijn internetconsultaties voor.

Eind 2023

De nieuwe betaalmethoden worden tussen nu en eind 2023 ingevoerd, staat in de toelichting, dus ook studenten gaan daar gebruik van maken. Dat vergt een aanpassing in de wet op de studiefinanciering.

Sinds de invoering van de ov-chipkaart moeten studenten hun ‘reisrecht’ zelf activeren bij een ophaalautomaat. Als hun recht verlopen is, moeten ze het eigenhandig weer stopzetten bij zo’n zelfde automaat.

Dat moeten elk jaar zo’n 250 duizend studenten doen. Wie te laat is, krijgt boetes. Daar hebben de vervoersbedrijven vele tientallen miljoenen euro’s aan verdiend en ze deden ook hun best om deze situatie zo lang mogelijk voort te laten duren, bleek uit een reconstructie van het HOP.

Belevingswereld

Zelfs in 2020, toen studenten door de corona-epidemie minder reisden, moesten ze nog 6,5 miljoen euro aan boetes betalen. “De stap naar een ophaalautomaat sloot niet goed aan bij de belevingswereld van veel studenten, die gewend zijn dergelijke zaken online te kunnen te regelen”, stelt het kabinet.

Onder druk van de Tweede Kamer kunnen studenten overigens geen boete meer krijgen als ze hun ov-kaart helemaal niet hebben gebruikt. Zo zijn er meer manieren bedacht om het aantal boetes te verlagen.

Maar straks wordt het eenvoudiger. Dan zetten vervoersbedrijven de reisvoorziening van studenten stop zodra DUO doorgeeft dat ze geen reisrecht meer hebben.

De boetes zullen niet helemaal verdwijnen, waarschuwt het kabinet. Wie achteraf gezien geen recht had op een studentenreisproduct, krijgt alsnog een boete. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als iemand het collegegeld niet betaalt en met terugwerkende kracht wordt uitgeschreven.

Verlengd

In coronatijd is het reisrecht voor veel studenten verlengd, gezien de studievertragingen die ze misschien hebben opgelopen. Maar normaal gesproken hebben studenten recht op een ‘reisproduct’ tijdens hun nominale studieduur plus één jaar. Voor een vierjarige hbo-studie heb je dus vijf jaar recht op een ov-studentenkaart. Voor een driejarige bachelor plus een tweejarige master (samen vijf jaar) krijg je zes jaar reisrecht. Het recht vervalt sowieso als studenten hun diploma behalen of stoppen met studeren.