De Zwolse Bryan had een aanvullende beurs kunnen krijgen, maar die heeft hij per vergissing niet aangevraagd. Dat scheelt hem zo’n 14 duizend euro. Hij heeft een rechtszaak aangespannen tegen de Dienst Uitvoering Onderwijs.

Zijn redenering: ongeveer een kwart van de studenten met recht op een aanvullende beurs maakt er geen gebruik van. Dan doet DUO dus iets verkeerd in de voorlichting en kun je dit nauwelijks zijn eigen schuld noemen.

De overheid verwacht dat ouders aan de studie van hun kinderen bijdragen. Als de ouders weinig verdienen, kunnen studenten een aanvullende beurs krijgen (tot ruim vierhonderd euro per maand). Wie binnen tien jaar afstudeert, hoeft die aanvullende beurs niet terug te betalen.

Niet moeilijk

Maar studenten moeten hem wel zelf aanvragen. Dat is niet moeilijk, want je hoeft alleen maar te zeggen dat je een aanvullende beurs wilt. Daarna checkt DUO het inkomen en de situatie van de ouders bij de belastingdienst en krijgt de student vanzelf een bedrag tussen de nul en 414 euro per maand toegekend.

Aanvragen kan met terugwerkende kracht over het huidige studiejaar, maar je kunt niet in je derde of vierde jaar alsnog een aanvullende beurs voor je eerste jaar aanvragen. Omgekeerd heeft DUO wel drie jaar de tijd om de aanvullende beurs aan te passen, als het inkomen van de ouders toch hoger was. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren na een controle van de belastingdienst.

Je kunt zeggen: pech gehad, Bryan had gewoon beter moeten opletten. Maar zijn redenering is: dat geld was voor mij gereserveerd, ik zou het hebben gekregen als ik een vinkje had gezet, waarom zou dat dan achteraf anders zijn?

Tijdgeest

Misschien heeft hij de tijdsgeest mee, overweegt deskundige Peter Kwikkers. Veel kans geeft hij deze pabo-student niet, maar sinds de toeslagenaffaire dringt het tot de overheid door dat je burgers niet te hard moet afrekenen op kleine foutjes.

Je kunt bij de rechter een beroep doen op de zorgplicht van bestuursorganen, zegt Kwikkers. “Dat is best lastig, want dan moet de rechter beoordelen tot hoever die plicht gaat. Maar dat gebeurt soms wel.”

De Tilburgse hoogleraar onderwijsrecht Paul Zoontjens verwacht er weinig van. “Studenten worden geacht om de wet te kennen en zich te informeren”, zegt hij. De toeslagenaffaire was een andere zaak. Toen moesten mensen na een klein foutje alles terugbetalen, waardoor ze in de problemen kwamen. Zoiets is met de aanvullende beurs niet aan de hand.

Zoontjens vindt het niet gek dat DUO de regels rond de aanvullende beurs strikt hanteert: “Wij verlangen ook van de overheid dat die goed met onze belastingcenten omgaat. Als dit te strikt is, dan is dat deels onze eigen schuld.” De rechtszaak kan wel aanleiding zijn om de regels te herzien, overweegt hij. Als DUO na drie jaar nog de aanvullende beurs kan aanpassen, waarom heeft de student dan niet langer de tijd om hem aan te vragen? “Dat is misschien een onevenwichtigheid.”

Stelliger

Maar Gijsbert Vonk, hoogleraar sociale zekerheidsrecht in Groningen, is stelliger. “Deze student draait om de hete brij van de eigen verantwoordelijkheid heen. De hoofdregel is dat je zulke toeslagen niet met terugwerkende kracht kunt aanvragen.” Een gang naar de rechter zal volgens hem niet helpen.

De zitting was vorige week. Over enkele weken komt de rechter met een uitspraak, waarna beide partijen in hoger beroep kunnen gaan.