Eindhoven School of Education (ESoE) is na oprichting (in 2006/2007) korte tijd een zelfstandige dienst geweest met oud-rector Hans van Duijn aan het hoofd, en heeft daarna - als School - gefunctioneerd onder penvoerderschap van achtereenvolgens de faculteiten Chemical Engineering and Chemistry en Mathematics and Computer Science.

De organisatorische inbedding in juist deze faculteiten is niet toevallig: zij bieden immers opleidingen aan die aansluiten bij de schoolvakken scheikunde en wiskunde. Studenten van bijvoorbeeld bouwkunde of IE&IS kunnen in principe ook voor een onderwijsmaster kiezen, maar moeten dan een inhoudelijk schakelprogramma volgen.

Wie wiskunde en scheikunde zegt, zegt ook natuurkunde. Daarom lag het voor de hand dat de faculteit Applied Physics (AP) bij het volgende roulatiemoment de nieuwe administratieve gastheer van ESoE zou worden.

“Samen kwamen we echter tot de conclusie dat het goed zou zijn om nauwer samen te werken dan alleen op beheersmatige onderdelen. Decaan Gerrit Kroesen is onderwijs-minded en AP is een faculteit met een focus op onderwijsinnovatie”, vertelt Jan Vermunt, hoogleraar Learning Sciences and Educational Innovation en wetenschappelijk directeur van ESoE.

CBL-lab

ESoE richt zich namelijk niet alleen op het aanbieden van een minor en master voor leraren in spe en op wetenschappelijk onderzoek naar onderwijs in de bètavakken op middelbare scholen. Die vakken heten tegenwoordig overigens STEM-vakken, waarbij de afkorting staat voor Science, Technology, Engineering en Mathematics. Concreet leidt ESoE op tot leraar wiskunde, natuurkunde, scheikunde, informatie en Onderzoek & Ontwerpen (O&O).

Het instituut draagt ook bij aan de ontwikkeling van onderwijsinnovatie op de TU/e, bijvoorbeeld op het vlak van Challenge Based Learning (CBL), aldus Vermunt. “We werken met AP al samen aan CBL-projecten, en de faculteit gaat in de nabije toekomst een speciaal CBL-lab openen, waar ook wij gebruik van kunnen maken, net als andere faculteiten.”

Idealiter kan de samenwerking ook nieuwe studenten opleveren: mogelijk inspireert de nabijheid van ESoE AP-studenten om (ook) een onderwijsmaster te doen. “En omgekeerd zijn er ook kansen: wij hebben nauwe banden met een groot netwerk van middelbare scholen – waaronder de zogenaamde Technasia – waarvan de leerlingen mogelijk de toekomstige studenten van AP zijn. Het zou mooi zijn als scholieren en studenten bijvoorbeeld samen aan een CBL-project kunnen werken.”

Een potentiële “win-winsituatie”, in de woorden van Vermunt, die tegelijkertijd benadrukt dat ESoE de samenwerking met de andere faculteiten niet uit het oog zal verliezen. Die samenwerking wordt geborgd in een adviesraad, waarin behalve het scholenveld ook de faculteiten zitting hebben waarmee ESoE samenwerkt op het gebied van lerarenopleiding en/of onderwijsinnovatie.

Cascade

De nieuwe faculteit Applied Physics and Science Education zal spoedig een feit zijn, streefdatum is 1 januari 2022. “Maar we verhuizen binnenkort, op 18 november, al vanaf de elfde verdieping van Atlas naar de ruimtes van AP in Cascade, waar door verschillende verschuivingen en herinrichtingen plaats is ontstaan voor ons”, zegt Vermunt. (Op de hoofdfoto het huidige onderkomen van AP, met links Cascade en rechts Flux). ESoE telt in totaal zo'n zestig medewerkers: van ondersteunend en wetenschappelijk personeel tot leraren die gedetacheerd zijn vanuit het voortgezet onderwijs.

Hoe moeten we de bestuurlijke positie van ESoE zien in de nieuwe faculteit? AP is immers een stuk groter. Vermunt: “Het faculteitsbestuur bestrijkt straks AP én ESoE, en bij vacatures worden zowel AP als ESoE benaderd door de vertrouwenscommissie. In ieder geval zal er bij besluitvorming een adviseur vanuit ESoE aansluiten bij het faculteitsbestuur.”

Smoel

Vermunt is blij dat ook de medezeggenschap vanaf 1 januari goed geregeld zal zijn: “Onze medewerkers kunnen zich verkiesbaar stellen en hun stem uitbrengen voor de faculteitsraad.” Een ander voordeel van het samengaan, is dat ESoE voortaan ook, samen met AP, vertegenwoordigd zal zijn in het decanenoverleg. “Omdat we wel een zelfstandige eenheid waren, maar geen echte dienst of faculteit, vielen we in de organisatiestructuur overal tussen en waren we soms onzichtbaar.”

Zowel ESoE als AP behoudt wel het eigen ‘smoel’ naar buiten, benadrukt Vermunt ten slotte: “We hebben beiden een goede naam opgebouwd onder onze nationale en internationale contacten. De naam Eindhoven School of Education verdwijnt dus niet, maar was vooral te lang om als geheel op te nemen in de nieuwe faculteitsnaam – vandaar ‘Science Education’.”

Hoe kijkt Applied Physics naar de komst van ESoE? Decaan Gerrit Kroesen ziet veel voordelen: “Zoals meer en directere wisselwerking met de onderwijskundigen van ESoE bij het verkennen van onderwijsinnovaties. Ook sluiten we graag aan bij de forse expertise die ESoE heeft op het vlak van outreach, contacten met middelbare scholen et cetera.”

Het idee om samen te gaan komt van rector Frank Baaijens, vertelt Kroesen: “Hij stelde als eerste voor om samen een faculteit te vormen bestaande uit twee departementen.” Beide departementen zullen inspraak hebben in het bestuur van de faculteit.

“In principe kan elk lid van het wetenschappelijk personeel van zowel AP als ESoE door het college van bestuur tot bestuursfuncties geroepen worden – voorwaarde is vooral voldoende draagvlak. Als er geen bestuurder van ESoE-signatuur is, worden de bestuursvergaderingen bijgewoond door een vaste ESoE-adviseur.” In praktijk zal het verschil tussen adviseur en bestuurslid “niet veel om het lijf hebben”, benadrukt Kroesen: “Er wordt collegiaal bestuurd, zonder al te veel naar officiële titels te kijken.”

Een soortgelijke constructie zal gelden voor de Faculteitsraad: “Mocht daar een ESoE-punt op de agenda staan, terwijl er geen vertegenwoordiger van ESoE is, dan kan er een adviseur uit de gelederen van ESoE bijgeschakeld worden.”