De Bouwkundewinkel helpt groeperingen en individuen die problemen of vragen hebben op bouwkundig gebied, maar niet over de financiële middelen beschikken om een regulier adviesbureau of architectenbureau in te schakelen. Een team van vier bouwkundestudenten onder begeleiding van dr.ir. Faas Moonen zorgt voor de uitbating van de Bouwkundewinkel.

Student Merijn van der Does (zie hoofdfoto) is voorzitter van de Bouwkundewinkel en zij legt Cursor uit hoe de laatste van de van de oorspronkelijke vier wetenschapswinkels standhoudt. In 2011 werden de Chemiewinkel en Elektrowinkel opgeheven, drie jaar later werd de stekker uit de Fysicawinkel getrokken. “Wij hebben onze opzet gewijzigd en het is natuurlijk zo dat mensen vaker tegen een bouwkundig probleem aanlopen dan dat ze bijvoorbeeld chemische of fysische vragen hebben”, zegt de masterstudent Stedenbouwkunde. “Het team lost niet per sé zelf de opdrachten op, maar wij plaatsen interessante bouwkundige aanvragen op een passende manier in het onderwijs en zoeken hierbij een geschikte begeleider binnen de faculteit.”

Als een aanvraag niet wetenschappelijk genoeg is, of niet passend bij een kwartiel, dan verandert het team van winkeliers de aanvraag indien mogelijk. Door de opdracht in te korten, uit te bereiden of een andere invalshoek te kiezen. Een kwartiel een project uitvoeren voor de Bouwkundewinkel staat voor studenten gelijk aan het volgen van een keuzevak. Ze krijgen er vijf studiepunten voor, maar het is in de ogen van Van der Does “realistischer, leerzamer en ook wel wat ingewikkelder” dan een regulier vak.

Non profit

Wanneer de aanvraag gedaan wordt door een commerciële instelling, wijst de Bouwkundewinkel deze af. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij een projectontwikkelaar die een lap grond koopt en vraagt om een ontwerp om die ruimte te vullen met tiny houses.

De tiny houses voor een voormalig kloostercomplex nabij Vught, is dan weer wél een interessante opdracht. Die werd ingebracht door Hanneke Smeetskamp, studieadviseur bij de faculteit, die daar in een woongemeenschap woont. “Mogelijk komt deze opdracht in de serie voor het einde van het jaar”, zegt winkelier Van der Does. 

In Q2 zoeken twee studenten ook een oplossing voor het stedenbouwkundige probleem van een caféhoudster in het stationsgebied van Eindhoven. Van der Does ziet het vaker: “Dan heeft de gemeente meer aandacht voor het nieuwe, dan voor het bestaande.” Zo is er bij het ontwikkelen van dit District-E een ondergrondse fietsenstalling gepland. De uitgang daarvan staat echter bij het terras van de eigenaresse, die daar niet blij mee is. Kunnen de studenten van de TU/e een betere oplossing vinden?

Eerder lukte dat bijvoorbeeld ook bij de strook loze ruimte onder de hoogspanningskabels in Woensel. Toen die geplaatst werden dacht de overheid dat Eindhoven niet noordelijker zou bouwen. Inmiddels is het ander verhaal en kijken buurtbewoners verlangend naar de onbenutte grond onder de masten. Een actiegroep kende een bouwkundestudent die de Bouwkundewinkel kende en voila, de opdracht was geboren.

Adviesrapport

Er is een advies geschreven dat nu bij de gemeente Eindhoven ligt. Het idee is dat de hoogspanning onder de grond gaat komen. “Niet zeker dat het wordt uitgevoerd, maar studenten hebben wel bewezen dat zoiets mogelijk is.”

Het eindproduct, waar aanvragers maximaal 200 euro voor betalen, is een advies. De client beslist dan of het dat gaat laten uitvoeren door een professionele partij. “Dan is er al veel voorwerk verricht in de vorm van analyse en concept. Dat is al een grote stap.”

Studenten die dit keuzevak willen volgen, kunnen op de website zien welke opdrachten er aangeboden worden voor het komende kwartiel. Vaak zijn dit opdrachten voor alle verschillende disciplines van Bouwkunde.

innoSpace

“Onze band met de TU/e innovation Space is goed, maar niet super actief”, zegt Van der Does. “Vorige zomer hebben we onze opdrachten laten aanbieden in innoSpace, maar het werd lastig op het moment dat wel studenten van andere faculteiten zich inschreven, en geen van Bouwkunde. Een ander knelpunt is dat we dan begeleiders moeten vinden van alle betreffende faculteiten. Praktischer is het om van maximaal twee (bouwkunde)richtingen begeleiders te hebben per opdracht. Gezien de huidige werkdruk, vinden docenten het moeilijk om zo intensief één of enkele studenten te begeleiden.” Namen waar ze altijd op kan rekenen zijn onder andere Sophie Rousseau, Faas Moonen (ook verantwoordelijk docent), Wouter Hilhorst en Hajo Schilperoort.

Een bouwkundestudent krijgt in de bacheloropleiding nauwelijks contact met opdrachtgevers. Dat is iets wat bij keuzevak Bouwkundewinkel (voor zowel bachelor- als masterstudenten) voorop staat. De voorzitter vindt het persoonlijk jammer dat ze zelf geen ruimte in haar studieprogramma heeft kunnen vinden voor het uitvoeren van een opdracht bij de Bouwkundewinkel, hoewel ze nu in het masterdeel wel contact met gemeente en waterschap de Dommel heeft bij haar Urban Lab. “Graag zou ik de opdracht voor District-E of die van het hoogspanningsmastenterrein hebben gedaan. Als ik ooit nog een gaatje vind, ga ik zeker iets uitzoeken!”

De Bouwkundewinkel heeft in 2021 een mobiel en ecologisch koffiehuis ontworpen voor een buurttuin bij verpleeghuis Eikenburg in Eindhoven. Het project zou worden gerealiseerd op een stuk grond dat geen permanente bebouwing toeliet. Bezoekers van de tuin, en dus van het koffiehuis, zouden de patiënten van het verpleeghuis zijn, vrijwilligers en mogelijk buurtbewoners en scholieren van het nabijgelegen Sint-Joriscollege. Het koffiehuisje gaat uit van eenvoudige bouwtechnieken, waarvan veel kan worden gedaan door niet-gekwalificeerde vrijwilligers met de hulp van een paar professionele timmerlieden.