Maandenlange lockdowns, lessen via Teams… komt het allemaal weer terug? In september heeft het kabinet nog allerlei versoepelingen doorgevoerd. De anderhalve meter is afgeschaft en de collegezalen mogen weer vol zitten. Vorige week maandag zei collegevoorzitter Robert-Jan Smits in de U-raadsvergadering nog er alles aan te willen doen om de universiteit open te houden. "Ik bied zelfs aan om mensen die nu nog niet gevaccineerd zijn, zelf op mijn fiets naar de dichtsbijzijnde vaccinatiepost te rijden", zei hij schertsend tegen de raadsleden.

Maar de ziekenhuizen krijgen steeds meer coronapatiënten binnen. Het kabinet heeft de opmars van het virus onderschat en komt dinsdag met nieuwe maatregelen.

Gaat de campus weer op slot?

Nee, zei demissionair minister Ingrid van Engelshoven klip en klaar bij de opening van het nieuwe studiejaar. “Dat gaan we gewoon niet meer doen.”

En de anderhalve meter?

Die kan terugkeren, want daarvoor hoeft de campus niet op slot. Misschien moeten onderwijsinstellingen weer zorgen dat iedereen voldoende afstand kan houden. Ook kan er zomaar weer een beperking komen van het aantal studenten in een collegezaal.

Hoe zit het met mondkapjes?

In het openbaar vervoer zijn de mondkapjes nog altijd vereist, dus waarom niet in het hoger onderwijs? Het is een beetje ‘baat het niet, dan schaadt het niet’, want Nederlandse deskundigen zijn sceptisch over het effect. Twee Vlaamse universiteiten hebben de mondkapjes op eigen gezag weer verplicht gesteld, als signaal aan hun regering.

Veruit de meeste studenten zijn toch gevaccineerd?

Van de jongeren tussen de 18 en 25 jaar is inmiddels 69 procent gevaccineerd. De TU/e maakte 1 oktober bekend dat toen al ruim 90 procent van alle TU/e-studenten volledig was gevaccineerd, en dat nog eens 6 procent de eerste vaccinatie had ontvangen of dat die gepland stond. Daarmee zou de vaccinatiegraad boven de 96 procent uitkomen. Deze resultaten waren afkomstig uit een grote survey die de universiteit tussen 10 en 20 september heeft uitgevoerd. Vergelijkbare enquêtes aan bijvoorbeeld Wageningen University and Research en de VU Amsterdam lieten ook al zien dat de percentages gevaccinneerden daar een stuk hoger zijn dan het landelijk gemiddelde. Maar het virus waart toch nog steeds rond.

Hoe zit het met de coronatoegangsbewijzen?

Als het goed is, kom je cafés, restaurants en bioscopen niet meer binnen zonder QR-code in de CoronaCheck-app. In het hoger onderwijs geldt die verplichting niet, maar dat kan wel komen. Het kabinet wil er alleen toe besluiten als er een “onaanvaardbaar tekort aan fysiek onderwijs” dreigt. Wat ‘onaanvaardbaar’ is, weten we nog niet.

Kunnen Mark Rutte en Hugo de Jonge zomaar besluiten tot QR-codes in het hoger onderwijs?

Nee. De minister van Onderwijs moet de maatregel minstens een week van tevoren aan de Tweede en Eerste Kamer voorleggen en daarna moeten de medezeggenschapsraden nog meepraten over invoering en vormgeving aan de verschillende universiteiten en hogescholen. Daar gaat dus enige tijd overheen.

Waarover kan de medezeggenschapsraad dan meepraten?

Als studenten en medewerkers van een bepaalde onderwijsinstelling weerzin hebben tegen de coronatoegangsbewijzen, dan heeft een verplichting volgens de Tweede Kamer weinig zin. Dan kan die instelling beter overstappen op online onderwijs. Komen de toegangsbewijzen er wel, dan moet het onderwijs ook voor ongevaccineerde studenten toegankelijk blijven, bijvoorbeeld dankzij sneltests op de campus of vervangend onderwijs.

Even praktisch, hoe zou je al die studenten en medewerkers kunnen checken?

In Duitsland hebben ze de coronatoegangsbewijzen in het hoger onderwijs al ingevoerd en daar controleren ze steekproefsgewijs, ongeveer zoals met zwartrijders in de trein. Dan hoef je niet bij elke deur een controle op te tuigen.

Staat de politiek achter QR-codes in het hoger onderwijs?

Van de oppositiepartijen hebben alleen Volt en GroenLinks de tijdelijke wet coronatoegangsbewijzen gesteund. SP, PvdA en PvdD waren ertegen, net als SGP, Denk, PVV, Forum en de rest.

En andere maatregelen?

Een verbod op evenementen kan ook het hoger onderwijs treffen. Dan zijn congressen even niet mogelijk. Om de ochtend- en avondspits te ontlasten, kan het kabinet ook besluiten dat het onderwijs bijvoorbeeld pas om 11.00 uur begint en voor 15.00 uur weer afgelopen moet zijn (zoals vorig jaar).