- Campus
- 04/11/2021
GLOW 2021: volg het oog van Atlas
Na een ‘donker’ 2020 maakt corona het ook dit jaar weer spannend voor GLOW. Wat betekenen de nieuwe maatregelen voor het Eindhovense lichtkunstfestival? Philip Ross, projectleider van het TU/e-gedeelte van GLOW, kan niet anders dan afwachten. “En rustig doorbouwen, want het festival gaat komende zaterdag van start.” In het afgelopen jaar hebben 260 studenten samen met tientallen medewerkers en externen gewerkt aan tien lichtinstallaties die op de campus de interactie aangaan met het publiek.
Update: GLOW gaat door, maar er komen wel hekken rondom de vier locaties waar het lichtfestival zich van 6 tot en met 13 november afspeelt. Dat maakte de organisatie van het festival en de gemeente Eindhoven deze middag bekend. Die ‘afgehekte’ locaties, die zijn aangemerkt als doorstroomlocaties, zijn volgens het Eindhovens Dagblad straks alleen toegankelijk met een corona-toegangsbewijs in combinatie met een identiteitsbewijs, of met een polsbandje zoals die sinds oktober in de Eindhovense horeca worden gebruikt.
Elke editie draagt de TU/e met lichtinstallaties bij aan GLOW, maar alleen in lustrumjaren verwelkomt ze het publiek op de eigen campus. Dit jaar – waarin de universiteit 65 is geworden – is het weer zover. Werkte GLOW voorheen met een vaste route door de stad langs alle lichtkunstwerken, nu zijn er vier losse festivallocaties aangewezen. Een van die zogenoemde ‘hotspots’ is de TU/e-campus.
GLOW vindt dit jaar plaats van 6 tot en met 13 november. In totaal komen er tien lichtinstallaties op de campus te staan: acht van TU/e-teams, een van Fontys en een van Studio Toer. Philip Ross is als projectleider van het TU/e-deel van GLOW zowel verantwoordelijk voor het creatieve concept als voor de volledige productie.
Ross is geen onbekende op de universiteit: hij promoveerde en doceerde er. Tegenwoordig heeft hij een eigen studio voor lichtdesign. “Maar elke editie ben ik betrokken bij de TU/e-projecten op GLOW, in nauwe samenwerking met het Intelligent Lighting Institute, kortweg ILI.”
Rutte
De persconferentie die Mark Rutte en Hugo de Jonge afgelopen dinsdag gaven – vier dagen voor de start van GLOW – heeft een flinke dosis onzekerheid toegevoegd aan de spanning die hoort bij de aanloop naar een grootschalig evenement. “De leiding van GLOW is nu in overleg met de gemeente om vast te stellen wat de afgekondigde maatregelen betekenen voor het festival”, weet Ross.
Tot er meer duidelijkheid is, gaat het opbouwen door volgens plan. Met dat bouwen aan GLOW op de campus is Ross samen met een projectgroep van onderzoekers en studenten al een jaar geleden begonnen. Zij dachten het concept uit, maakten de eerste ruwe schetsen, zochten enthousiaste deelnemers en zetten vakken op waarin studenten een lichtinstallatie konden ontwerpen. “Bijzonder was ook GLOW Academy, waar lichtkunstenaars die eerder aan GLOW deelnamen, hun kennis deelden met de studenten.”
Transformatie
Het concept – de gemene deler van alle installaties op de campus – heeft als noemer Transformation by Light, vertelt Ross. “We willen laten zien hoe licht dingen in gang zet en verandert. Het onderzoek op de TU/e laat zien op hoeveel verschillende manieren dat gebeurt: licht beïnvloedt ons welzijn, stuurt hoe we door de omgeving bewegen en bepaalt hoe we de publieke ruimte ervaren.”
“Maar licht kan ook omgezet worden in energie, zoals op de GEM-stage gebeurt. En in het nieuwe Hendrik Casimir Institute wordt licht gebruikt om een 3D-model van de omgeving te maken – technologie die bijvoorbeeld in zelfrijdende auto’s wordt toegepast. Door dit soort onderzoek hebben we ons laten inspireren.”
Oog van Atlas
De veranderende kracht van lichttechnologie komt voort uit twee factoren die elkaar versterken, aldus Ross. “Enerzijds de dynamiek van ledverlichting: de vele kleuren, de hoge reactiesnelheid en het kleine formaat dat het verwerken zo veel gemakkelijker maakt – je hoeft niet meer ‘om dat peertje heen te ontwerpen’.” Anderzijds ontwikkelt de achterliggende ICT zich steeds verder: denk aan software, computerkracht, algoritmes en sensoriek.
Die twee dingen samen maken installaties mogelijk die niet alleen mooi zijn om naar te kijken, maar die ook interactie aangaan met het publiek, zoals Ballroom (zie hoofdfoto). Een ander voorbeeld is het Oog van Atlas, een installatie uit de koker van Ross zelf, waarin gebouw Atlas de sleutelrol speelt. Voor het idee ging Ross terug naar de tijd van de mythologische figuur Atlas: het oude Griekenland.
Uniek
De filosoof Empedocles was gefascineerd door ons zicht: hoe zien we? Zijn theorie was dat onze ogen licht uitzenden waarmee we onze omgeving ‘aanraken’ en aldus zichtbaar maken. En precies dat is wat het ‘oog’ van Atlas gaat doen, vertelt Ross. Het gebouw zal met een blik van licht ‘om zich heen gaan kijken’ en zo steeds andere plekken op de Groene Loper ‘aanraken’, waardoor die oplichten en zichtbaar worden. “En zo nodigt Atlas het publiek ook uit: ‘kijk daar eens, en daar’.”
Wat de installatie uniek maakt – en in technologisch opzicht zeer uitdagend – is dat het lichtsysteem in gebouw Atlas samenwerkt met de verlichtingssystemen buiten: als het licht in Atlas ‘kijkt’ naar een plek buiten, gaat daar de verlichting aan. “Niet minder dan tien informaticastudenten hebben zich beziggehouden met het programmeren.”
Silent disco
Wat Ross tot slot niet onvermeld wil laten, is dat de studieverenigingen tijdens GLOW elk een avond ‘hosten’ rondom de GEM-stage op het KOE-veld. Er is een bar en de verenigingen verzorgen een randprogramma, dat ze naar eigen inzicht hebben vormgegeven. “Daarbij kun je denken aan interessante praatjes en demonstraties van experimenten met licht, maar ook aan een silent disco.”
Ongevaarlijke nieuwe mutanten gloeien aan het plafond van SSRE
De GLOW-route loopt dit jaar dóór de sociëteit van SSRE aan de Vestdijk. In de studentenkroeg krijgt het publiek de creaties te zien die de leden het afgelopen half jaar knutselden in de werkplaats van TU/e-alumnus Har Hollands. Samen met deze lichtarchitect ontwierpen ze dertig ongevaarlijke nieuwe mutanten van het coronavirus.
Sterre ten Velde, mede-initiator van dit GLOW-project Nieuwe mutanten en bestuurslid van SSRE, legt uit waarom: “We wilden als studenten een positieve draai geven aan al het negatieve coronanieuws. Het virus is een lelijk fenomeen, maar als je er microbiologisch op inzoomt, zie je erg mooie en bijzondere vormen. Die hebben we weergegeven met alledaagse prullen zoals wc-borstels, badmintonshuttles en dweilen, in combinatie met prachtige stoffen. We hebben een metalen constructie gebouwd voor het geheel en al met al was het een heel leuk project.”
En dan moet het feest nog beginnen. De bezoekers krijgen na toegang met QR-code zicht op de mutanten die bewegen “alsof het levende virussen zijn”. Aan de bar kan het publiek koud bier, maar ook warme dranken en hapjes bestellen. Hoeveel bezoekers in de GLOW-week zullen langskomen, vindt Ten Velde moeilijk te schatten. “De vorige editie waren er 770.000 bezoekers. Ik ben heel benieuwd hoeveel wij er mogen ontvangen.” Via de achteruitgang kan de meute de route vervolgen.
Discussie