Het ministerie van Onderwijs heeft een Q&A op zijn website gezet met allemaal vragen en antwoorden over de coronacompensatie voor studenten. Hoe hoog is volgend jaar het collegegeld, welk bedrag krijg je terug als je dit jaar afstudeert? Enzovoorts. Dat leverde een aangename verrassing op voor aankomende eerstejaars studenten: zij mogen komend studiejaar van start voor een ongekend laag collegegeldtarief van 542 euro.

‘Als je voor 31 augustus 2021 een hbo-diploma of een universitair masterdiploma haalt, krijg je 535 euro terug van DUO’, schrijft het ministerie. Maar op de website van DUO verbindt het kabinet nog een andere voorwaarde aan het bedrag: je moet ook vorig studiejaar (2019/2020) minstens een maand publiek bekostigd onderwijs hebben gevolgd. De woordvoerder van de minister bevestigt dat dit klopt, ook al staat de voorwaarde niet in de Q&A. Hij gaat de tekst erop nakijken, zegt hij.

Tussenjaar

Wie afgelopen september na een tussenjaar aan een eenjarige master begon en lekker heeft doorgestudeerd, krijgt dus géén 535 euro terug. Dat is slecht nieuws voor studenten die in 2019 besloten om na hun bachelor eerst een jaartje te gaan werken of reizen - een plan dat door de coronacrisis waarschijnlijk ook nog in het water viel.

Datzelfde geldt voor buitenlandse studenten die vorig jaar hierheen zijn gekomen voor hun eenjarige master. Die stonden het jaar ervoor immers ook niet ingeschreven bij een Nederlandse universiteit of hogeschool. Ook sommige hbo’ers kunnen fluiten naar hun geld als zij, om wat voor reden dan ook, tussendoor een jaar zijn gestopt en dit jaar afstuderen.

Geheel onnavolgbaar is de gedachte achter de voorwaarde niet: de compensatie is bedoeld voor opgelopen studievertraging. Wie bijvoorbeeld een eenjarige master netjes binnen een jaar afrondt, loopt ook geen vertraging op.

Haken en ogen

Maar online onderwijs is hoe dan ook anders dan les op de campus, en wie het afgelopen jaar zonder bijbaantje zat, had het geld ook goed kunnen gebruiken. De voorzitters van de landelijke studentenorganisaties benadrukken dan ook dat iedereen die in coronatijd studeert een goede tegemoetkoming zou moeten krijgen.

“Er zijn verschillende manieren waarop studenten geraakt worden door de crisis”, zegt LSVb-voorzitter Lyle Muns. “Deze steunmaatregel is in principe de enige waar studenten dit jaar aanspraak op kunnen maken. Dan is het belangrijk dat hij voor iedereen geldt.”

ISO-voorzitter Dahran Çoban had nog niet eerder over de voorwaarde gehoord en is verbaasd. Er zouden geen haken en ogen moeten zitten aan de compensatie voor de huidige lichting studenten, meent ze. “Veel studenten die nu afstuderen hebben het gevoel dat het afgelopen zware jaar dat ze hebben doorgemaakt niet echt wordt gezien.”

Achter het net

Uit DUO-cijfers blijkt dat ongeveer een op de tien Nederlandse wo-bachelors na een tussenjaar aan een master begint. En van de bijna 56.000 nieuwe masterstudenten aan de universiteiten in 2020 kwam ongeveer een op de vijf uit het buitenland, blijkt uit cijfers van de VSNU. Zij stonden niet eerder ingeschreven bij een Nederlandse ho-instelling.

Vissen deze groepen volledig achter het net? Dat is wat veel gezegd. Een deel van hen doet bijvoorbeeld een tweejarige master, of loopt wél vertraging op. Zij profiteren komend studiejaar in elk geval van de halvering van het collegegeld.