De Jonge was maandag te gast bij Goedemorgen Nederland. Hij werd daar gevraagd naar het voornemen van rector-magnificus Han van Krieken van de Radboud Universiteit om na de zomer alleen nog gevaccineerden en mensen met een negatieve testuitslag op de campus toe te laten. “Wie niet aan de voorwaarden voldoet, komt er niet in”, aldus Van Krieken.

In principe vindt De Jonge het een goed idee dat instellingen intensief gebruikmaken van snel- en zelftests. “Daarmee kun je met een geruster hart af en toe weer een stap zetten in het meer openen en mogelijk maken van fysiek onderwijs.”

Niet praktisch

Maar een testverplichting ging de demissionaire minister te ver. “Ik denk dat toegangstesten niet op de universiteiten zullen plaatsvinden”, zei hij. Dat leek hem voor de meeste instellingen “niet heel praktisch”. Bovendien hoopt hij dat Nederland in het nieuwe collegejaar zo ver is met vaccineren dat zoiets niet meer nodig is.

De Jonge benadrukte dat het kabinet alleen toegangstesten wil bij “niet-essentiële” bijeenkomsten, zoals sportactiviteiten, evenementen en in de horeca. “We gaan in een wet vastleggen welke sectoren wel en welke niet een test als voorwaarde mogen vragen.”

Uitzondering

Dat wetsvoorstel stond tot deze week online voor een consultatie. Maar opvallend genoeg wordt daarin juist het hoger onderwijs als uitzondering aangemerkt op de regel om alleen toegangstesten te gebruiken in niet-essentiële sectoren.

Want vrijwel alleen online onderwijs volgen heeft allerlei “onwenselijke gevolgen” voor studenten, staat in een toelichting. Zowel hun mentale welzijn als hun studievoortgang lijdt eronder.

Het wetsvoorstel moet het daarom mogelijk maken om een testbewijs binnen het hoger onderwijs verplicht te stellen, “zodat bijvoorbeeld kan worden afgeweken van de norm voor veilige afstand voor de studenten die negatief getest zijn”.

Tegelijkertijd betekent dit niet dat het verplichte testbewijs op de campus er sowieso komt. Dat hangt onder meer af van het aantal besmettingen en de geldende maatregelen. Ook de uitkomsten van de lopende pilots in het onderwijs spelen nog een rol.

Daarin wordt bijvoorbeeld onderzocht of er met crowd control of bepaalde ‘bubbels’ van studenten en medewerkers weer meer fysiek onderwijs kan worden gegeven. Zoiets heeft “sterk de voorkeur” boven de inzet van verplichte testbewijzen, aldus de toelichting.

Haakje

Ook onderwijsminister Van Engelshoven is huiverig voor verplicht testen op de campus, zei ze maandag tijdens een gesprek met studenten van de Hogeschool Rotterdam. “Wat we niet willen is dat een negatieve test een voorwaarde wordt voor het volgen van onderwijs.”

In het wetsvoorstel van het kabinet is daar volgens Van Engelshoven dus wel “een haakje” voor ingebouwd. “Maar eigenlijk zeggen we met z’n allen: dat is niet wat we willen.” Ze hoopt eerder dat er snel voldoende zelf- en sneltests op de markt komen. “Dat is wel een manier waarop we eerder perspectief kunnen bieden op meer fysiek onderwijs”.

Bestuursvoorzitter Ron Bormans ziet het verplicht testen of vaccineren ook niet zitten. “We kunnen geen toegangspoortjes creëren die ervoor zorgen dat je alleen binnenkomt met een negatieve test of een vaccinatiebewijs”, zegt hij in gesprek met hogeschoolblad Profielen. Hij verwacht dat het onderwijs ook na de zomer deels online zal moeten blijven.