Zelfcheck op plagiaat voor onderzoekers TU/e
De vaste wetenschappelijke staf van de TU/e kan sinds vorige week met de plagiaatsoftware iThenticate controleren of een deel van hun manuscript overeenkomt met eerder gepubliceerde teksten. De gedachte is dat daarmee (de schijn van) plagiaat en de bijbehorende reputatieschade kunnen worden voorkomen.
Voor onderwijsdoeleinden konden docenten al gebruikmaken van plagiaatchecker Urkund, vertelt Patrick Anderson. De hoogleraar Structure and Rheology of Complex Fluids leidde de stuurgroep die heeft geadviseerd iThenticate aan te schaffen. “Urkund is geschikt om verslagen van studenten met elkaar te vergelijken en met openbare bronnen op internet, maar het grote voordeel van iThenticate is dat die dienst ook wetenschappelijke publicaties achter paywalls doorzoekt.” Een ander voordeel boven Urkund is dat iThenticate het wetenschappelijke manuscript niet opslaat in zijn database, van belang omdat het om nog niet-gepubliceerde onderzoeksbevindingen gaat.
In totaal claimt iThenticate ruim tweehonderd miljoen bronnen te checken, waarvan 69 miljoen verborgen achter een betaalmuur. Daarnaast raadpleegt de software zeventig miljard websites in zijn zoektocht naar overeenkomsten met het door de wetenschapper geüploade document.
Verrassingen
Het voornaamste doel van iThenticate is volgens Anderson om onaangename verrassingen te voorkomen. “Als onderzoeker werk je voor publicaties intensief samen met collega’s van binnen en buiten de universiteit, waardoor het niet altijd zeker is of de tekst die je aangeleverd krijgt een originele of hergebruikte tekst is.”
Hoewel een zekere mate van hergebruik volgens hem onvermijdelijk is, zoals in beschrijvingen van de gebruikte experimentele opstelling en methode, kan hergebruik voor uitgevers van wetenschappelijke tijdschriften een reden zijn om een ingediend manuscript te weigeren vanwege plagiaat. “Die uitgevers gebruiken daarvoor plagiaatsoftware zoals iThenticate. Scoort de tekst te hoog op de similarity check, dan is er een kans dat het artikel automatisch wordt afgewezen. Vaak zonder verdere toelichting. Dat komt hard aan voor de onderzoekers en is slecht voor de reputatie van de universiteit.”
Licenties
De invoering van iThenticate is een proefproject dat een jaar zal lopen. Voor deze periode heeft de TU/e een licentie aangeschaft voor duizend gebruikers, vertelt Anderson. “Dat is voldoende voor alle ud’s, uhd’s en hoogleraren van onze universiteit, zo’n negenhonderd in totaal. De overige licenties worden als proef verdeeld over geselecteerde promovendi van verschillende faculteiten.” Als de pilot succesvol verloopt, is het in principe de bedoeling dat de software ook beschikbaar komt voor alle promovendi en postdocs.
De hoogleraar heeft daar goede hoop op: “iThenticate wordt al gebruikt aan de meeste Nederlandse universiteiten; ik weet dat bijvoorbeeld in Delft alle proefschriften ermee worden gecheckt. Het is in ieder geval heel gebruiksvriendelijk: je uploadt een pdf en krijgt binnen een paar minuten een similarity score voor de hele tekst, en een bestand waarin alle verdachte passages zijn gemarkeerd. Daarop hoef je slechts te klikken om naar de bron te gaan. We hopen dat zoveel mogelijk wetenschappers dit gaan gebruiken.”
Discussie