Sommigen bespotten ze, anderen vinden ze veelzeggend: de wereldranglijsten van universiteiten. Welke je ook neemt, Nederlandse universiteiten scoren meestal behoorlijk goed zonder tot de absolute top te behoren.

Dat geldt ook voor de QS-ranking die nu is verschenen. Tien Nederlandse universiteiten staan in de top 200, drie vallen er net buiten en de Universiteit van Tilburg staat iets lager op plaats 356. De TU/e zakt vijf plaatsen naar nummer 125.

MIT en Oxford

Britse en Amerikaanse universiteiten domineren de top van de ranglijst. Op nummer één staat het Amerikaanse Massachusetts Institute of Technology, terwijl de Britse universiteit Oxford het zilver grijpt. Zwitserland, China en Singapore hebben ieder twee universiteiten in de top twintig.

De ranglijst baseert zich voor de helft op de reputatie van de universiteiten volgens 130 duizend onderzoekers (40 procent) en 75 duizend werkgevers (10 procent). Daarnaast tellen de citatiescores van onderzoeksgroepen (20 procent) mee, maar ook het aantal studenten per docent (20 procent), het aantal internationale docenten (5 procent) en het aantal internationale studenten (eveneens 5 procent).

CWTS Leiden Ranking

De samenwerking tussen universiteit en het bedrijfsleven aan de TU/e is een van de sterkste wereldwijd. In de CWTS Leiden Ranking 2021, die vorige week is gepubliceerd, neemt de TU/e wereldwijd plek vier in, en nummer één in Nederland. De TU/e behoort al sinds de invoering van de CWTS-ranking in 2009 tot de hoogst scorende instellingen in deze categorie.

Deze positie is vooral te danken aan het hoge aantal onderzoekspapers van de TU/e met het bedrijfsleven op de deelgebieden Natuurwetenschappen en Techniek en Wiskunde en Informatica. Belangrijke industriële onderzoekspartners van de TU/e zijn onder meer Philips, ASML, NXP, Signify en DAF PACCAR, die allemaal gevestigd zijn in Brainport Regio Eindhoven.

Op de CWTS-ranglijst van grote onderzoeksuniversiteiten (universiteiten met meer dan 5000 publicaties in de betreffende periode) staat de TU/e op de vierde plaats qua percentage papers samen met industriële partners (PP-industry). Als de olie-universiteiten buiten beschouwing worden gelaten, staat de TU/e op de tweede plaats.

De CWTS Leiden Ranking 2021 is gebaseerd op de onderzoeksoutput van universiteiten wereldwijd in de jaren 2016-2019. De gegevens komen uit de Web of Science database van Clarivate Analytics, de grootste academische onderzoeksdatabase wereldwijd.

Omstreden

Ranglijsten zijn omstreden. Waarom zou de reputatie van instellingen zo zwaar moeten wegen, voor wie zijn die ranglijsten eigenlijk bedoeld, en wie zijn die onderzoekers die hun mening geven?

Bovendien werken ranglijsten volgens critici scoringsdrift en slimmigheden in de hand, terwijl relevant onderzoek naar bijvoorbeeld lokale problemen of zeldzame aandoeningen zich niet altijd in een hoge positie op de ranglijst vertaalt.

En soms liggen de criteria politiek gevoelig. Het aandeel internationale studenten is bijvoorbeeld ook een maatstaf in de QS-ranking, terwijl lang niet iedereen in de academische wereld de ongebreidelde groei van internationale studenten toejuicht.

Voorstanders

De voorstanders menen echter dat de opmars of neergang van universiteiten in de wereldranglijsten toch iets zegt. Een plaats hoger of lager maakt misschien weinig uit, maar buitenlands talent kiest nu eenmaal graag voor instellingen met een goede reputatie. Bovendien laat het enigszins zien welke landen met hun onderzoek in opmars zijn.