J. Dutilhprijs gewonnen door oud-promovenda Bouwkunde
Hanneke Oosterhof die van 2014 tot 2018 promoveerde bij TU/e-hoogleraar Architectuurgeschiedenis Bernard Colenbrander, kreeg gisteren in Rotterdam voor haar proefschrift de J. Dutilhprijs uitgereikt. Ze schreef de biografie van de Duits/Nederlandse stedenbouwkundig architecte Lotte Stam-Beese. De prijs wordt tweejaarlijks toegekend aan de auteur van het beste boek over Rotterdam en is bedoeld om de belangstelling voor de historie van Rotterdam te bevorderen.
De hoofdtitel van het proefschrift van Hanneke Oosterhof, ‘Want de grond behoort ons allen toe’, verwijst naar een uitspraak die Lotte Stam-Beese vele malen verkondigde in artikelen en lezingen. Oosterhof: “Wat ze zag als een probleem in veel nieuwe, naoorlogse wijken was het gebrek aan contact van de bewoners met de grond, met hun directe, fysieke woonomgeving. Zij vond dat iedereen zich van die omgeving bewust moest zijn en zich ervoor verantwoordelijk voelen.”
Stam-Beese studeerde aan het Bauhaus in Dessau en was de eerste vrouwelijke student die de door architect Hannes Meyer opgezette neue baulehre, een nieuwe architectuuropleiding, volgde. Ze werkte in de jaren dertig als architecte in Berlijn, in Brno in Tsjecho-Slowakije en in de Sovjet-Unie. In dit laatste land bouwde ze mee aan de sotsgorods, de socialistische steden.
De liefde, in de persoon van architect en ontwerper Mart Stam, die ook in de Sovjet-Unie woonde en werkte, bracht haar eind 1934 naar Nederland. Hier was ze actief als fotografe, grafisch ontwerpster, productontwerpster, illustratrice, schrijfster van artikelen, maar bovenal als stedenbouwkundig architecte. In die functie werkte ze van 1948 tot 1971 bij de gemeente Rotterdam.
Heldere structuur
De Rotterdamse modernistische, naoorlogse woonwijken Kleinpolder, Pendrecht, Het Lage Land en Ommoord staan op haar naam. Wijken met een heldere en ruimtelijke structuur, een scheiding tussen wonen, werken, verkeer en recreatie, veel ‘groen’ en gebouwd met nieuwe materialen en technieken.
Stam-Beese was een vrouw in een mannenwereld. Oosterhof stelde zich in haar proefschrift onder meer de vraag hoe haar vrouw-zijn een rol heeft gespeeld in de sociale (machts-)verhoudingen binnen haar vakgebied. Oosterhof liet aan haar promotor Colenbrander weten verrast te zijn door het winnen van prijs. Op dit moment werkt ze aan een biografie over de Surinaamse kunstenaar Erwin de Vries.
De J. Dutilhprijs is ingesteld ter gelegenheid van het afscheid dat mr. Jacques Dutilh in 1992 nam van het Historisch Genootschap Roterodamum. Dutilh heeft zich vanaf de oprichting 45 jaar lang voor het genootschap ingezet. Hij bekleedde 25 jaar de functie van secretaris en was vervolgens 20 jaar voorzitter. Dutilh overleed in 2001 op 82-jarige leeftijd. Vanaf 2014 ontvangt de winnaar een bronzen beeldje van de hand van Joep van Lieshout en een geldbedrag van 6.000 euro.
Discussie