“Dat zo veel studentes in de paar jaar dat zij studeren slachtoffer zijn van verkrachting, vind ik schokkend”, zegt Dagmar Oudshoorn, directeur van Amnesty Nederland. De mensenrechtenorganisatie wil de discussie over verkrachting in de studietijd aanzwengelen.

Onder verkrachting verstaat Amnesty alle vormen van het lichaam binnendringen zonder toestemming, bijvoorbeeld met de penis, vingers of een voorwerp. Er hoeft niet altijd geweld aan te pas te komen. Zo staat het ook in een wetswijziging die eraan komt.

Geweld

Zo’n tachtig procent van de studenten is het met die definitie eens, blijkt uit een enquête onder meer dan duizend studenten (mannen en vrouwen), uitgevoerd door onderzoeksbureau I&O Research. Maar wat is ‘zonder toestemming’? Een kwart denkt dat het pas een verkrachting mag heten als er sprake is van geweld of bedreiging.

Ook de slachtoffers zelf spreken niet altijd van verkrachting: maar liefst 60 procent doet dat niet en 18 procent doet dat ‘soms wel, soms niet’. Ze voelen zich medeverantwoordelijk, vinden het voorval niet ernstig genoeg, of het gebeurde binnen een relatie. Ze hadden minder moeten drinken, denken ze ook weleens.

Het is niet altijd mogelijk om nee te zeggen of zich te verzetten: sommige mensen ‘bevriezen’ als iemand hen probeert te verkrachten. Alleen al daarom is het van belang te checken of een bedpartner werkelijk seks wil. Helaas heeft 22 procent van de studenten nog nooit van freezing gehoord.

Hulp

De gevolgen kunnen ernstig zijn. Driekwart van de slachtoffers houdt er problemen aan over. Dat kunnen psychische of seksuele problemen zijn, maar ook relatieproblemen. Soms heeft het invloed op de studieprestaties.

De meeste studenten hebben geen idee van wie ze hulp kunnen krijgen binnen hun hogeschool of universiteit (61 procent), zoals de vertrouwenspersoon of de studentpsycholoog. Slechts vijf procent zegt dat precies te weten. “Van de vrouwen – die veel vaker slachtoffer zijn van verkrachting en seksueel geweld dan mannen – weet zelfs 71 procent niet waar ze deze informatie en hulp kunnen krijgen”, staat in het rapport.

In een reactie noemt de Landelijke Studentenvakbond de uitkomsten pijnlijk. “Dit is onacceptabel en vergt meer aandacht en actie van zowel onderwijsinstellingen als de studentengemeenschap”, zegt voorzitter Lyle Muns.

Introductie

Hogescholen en universiteiten moeten hun studenten duidelijker maken waar ze terechtkunnen, vindt de studentenvakbond. Dat moet al tijdens de introductieperiode gebeuren. Een jaar geleden vroeg de LSVb al om betere mogelijkheden om grensoverschrijdend gedrag te melden.

Voor de duidelijkheid, het aantal verkrachte vrouwelijke studenten is eigenlijk hoger dan elf procent: sommigen hebben het vóór hun studietijd al meegemaakt. Het totaal is 18 procent. Onder mannen is dat 3 procent.

Amnesty gaat universiteiten en hogescholen vragen om een manifest te ondertekenen, waarin ze “beloven hun studenten betere bescherming te bieden bij seksueel geweld”.