In de strijd tegen klimaatverandering zijn wetenschappers hard op zoek naar allerlei vormen van duurzame energie. Tegelijkertijd zien ze dat hun eigen pensioenfonds ABP veel investeert in fossiele brandstoffen als olie, kolen en gas: naar schatting zo’n 17 miljard euro van het totale vermogen van bijna 500 miljard.

In maart stuurde de zelfverklaarde ‘coalitie van bezorgde wetenschappers’ Scientists4Future daarom samen met alle Nederlandse Young Academies een brief naar de besturen van 45 hogescholen en universiteiten. Diezelfde brief ging ook naar hun koepelverenigingen.

Positieve reacties

De oproep: help ons met druk uitoefenen op ABP om te ‘divesteren’ uit de fossiele industrie. De actievoerders willen daarnaast dat een onafhankelijke commissie controleert of de investeringsportefeuille van ABP in lijn is met de klimaatdoelen.

Op die brief heeft 55 procent van de aangeschreven instellingen inmiddels positief gereageerd, melden de wetenschappers in een persbericht. Het gaat om elf universiteiten, veertien hogescholen en één koepelvereniging. Welke dat precies zijn, laten ze liever in het midden.

De TU/e heeft de brief niet ondertekend, maar stelt in een reactie: “We staan positief tegenover de oproep van Scientists4Future, en voeren vanuit dat beginsel het gesprek mee. We hebben al in 2018 laten weten via de VSNU dat we kritisch staan tegenover een deel van de beleggingsportefeuille van het ABP, en dat is onlangs nog eens herhaald.” Onder de ondertekenaars die zich op persoonlijke titel bij de oproep aansluiten, bevinden zich onder anderen TU/e-hoogleraren Kees Storm en Paul van der Schoot.

Onderwerp leeft

“Ik sluit niet uit dat de lijst met positieve reacties nog langer wordt”, zegt aardwetenschapper Peter Bijl, een van de initiatiefnemers van de actie en lid van de Utrecht Young Academy. “Het ene bestuur is hier al meer mee bezig dan het andere, en we beseffen ook dat je niet meteen met een formeel statement kunt komen.”

Maar dat het onderwerp leeft, is duidelijk. Onder meer de universiteiten van Maastricht, Rotterdam en Utrecht deden al eerder een beroep op ABP om duurzamer te beleggen. Aan de TU Delft hebben inmiddels honderden hoogleraren en docenten een petitie ondertekend.

Groter mandaat

En het speelt in meer beroepsgroepen, ziet Bijl. “Kijk bijvoorbeeld naar artsen die bezwaar aantekenen tegen investeringen door hun pensioenfonds in de fastfood-industrie. Het is een trend waarbij men zegt: we zitten aan de voorkant van de wetenschappelijke kennis, en zien zo overduidelijk wat er juist níet moet gebeuren. Dan wringt het als je pensioengeld elke maand wordt gebruikt om dat soort producten te stimuleren.”

En hoe nu verder? “We zijn heel blij met de backing van de instellingen”, zegt Bijl. “Nu hopen we dat het hoger in de bestuursorganen wordt opgepakt. De VSNU en VH hebben een groter mandaat om met ABP in gesprek te gaan.”

ABP streeft naar een klimaatneutrale beleggingsportefeuille in 2050. Zo’n overstap is niet van de ene op de andere dag geregeld, zei een woordvoerder in maart.