“Breng het vaccin naar de mensen”
Een groep Eindhovense logistiek-experts verbonden aan het European Supply Chain Forum stelt voor om het gros van de coronavaccins naar de mensen toe te brengen en thuis in hun vertrouwde omgeving toe te dienen. Daarvoor zou een honderdtal koelwagens met elk vier tot tien ‘prikkers’ voldoen. Volgens universitair hoofddocent Willem van Jaarsveld van de groep Operations, Planning, and Control (OPAC) is dat een snellere en veiligere aanpak dan iedereen naar centrale priklocaties te laten komen.
Het team van het European Supply Chain Forum bestaat, buiten Van Jaarsveld, uit universitair docenten Sonja Rohmer en Virginie Lurkin (beiden eveneens van OPAC) en praktijk-experts Jannie van Andel en Edwin Wenink. Ze zijn gespecialiseerd in onder meer de logistiek van verse en gekoelde producten en voorraadbeheer. “Zelf ben ik daarnaast betrokken geweest bij onderzoek naar vaccinatielogistiek”, vertelt Van Jaarsveld. “De huidige campagne stelt ons echter weer voor unieke uitdagingen.”
De voornaamste conclusie van de club logistiek-experts is dat de mensen niet naar het vaccin moeten komen, zoals nu voornamelijk het plan is, maar het vaccin juist naar de mensen. Van Jaarsveld: “We zitten in een lockdown om iedereen zo weinig mogelijk te laten reizen en contacten te vermijden. Dan is te risicovol om grote groepen mensen naar centrale locaties te laten komen, zeker als je bedenkt dat veel mensen daarvoor afhankelijk zijn van het openbaar vervoer. Wij willen met name voorkomen dat er veel onnodige reisbewegingen worden gecreëerd.” Het is daarom logischer om het proces om te draaien, betoogt hij: “De meeste mensen zijn nu toch thuis, dus dat zou je behoorlijk efficiënt kunnen organiseren.”
Ook afgezien van de lockdown is het volgens het team veel efficiënter om het vaccin naar de mensen toe te brengen. Van Jaarsveld vergelijkt de logistieke uitdaging met die van pakketbezorging: “Dat werkt hier in Nederland prima; je wordt zelfs via mail op de hoogte gehouden wanneer je bestelling aan huis wordt bezorgd. Volgens onze berekeningen zou je de vaccins op een vergelijkbare manier met mobiele prikteams kunnen verspreiden.” Zelfs het vaccin van Pfizer/BioNTech, dat bij -70 graden Celsius moet worden opgeslagen, zou voor deze aanpak geschikt zijn. “Wij hebben de bijsluiter van de EMA bestudeerd en die -70 graden heeft alleen betrekking op het aanvoerproces tot en met de opslag.” Omdat het vaccin tot vijf dagen bij koelkasttemperatuur bewaard kan worden, zou de distributie volgens hem prima via regulier koeltransport kunnen plaatsvinden.
Weinig verliezen
Met zo’n honderd mobiele medische teams, gecombineerd met koeltransport en bestaand uit vier tot tien ‘prikkers’ en ondersteunende staf, kunnen de vaccins vrijwel zonder verliezen worden toegediend, aldus de logistiek-expert. “Koeltransport dat aan de juiste specificaties voldoet, is in Nederland ruim voorhanden en we hebben voldoende logistieke partijen om mee samen te werken. Het RIVM houdt rekening met tot wel tien procent aan verliezen bij kleinschalige distributie via de huisartsen. Dat is wat ons betreft veel te veel. Met de aanpak die wij voorstellen, verwacht ik dat hooguit één procent van de vaccins weggegooid zal moeten worden. Met mobiele teams en roterende bemensing kun je namelijk vrijwel continu doorwerken; de restvoorraad is daardoor verwaarloosbaar.”
Wat Van Jaarsveld betreft blijven de centrale locaties gewoon bestaan, maar dan als back-up voor mensen die niet thuis bereikt konden worden. “Mensen die op locatie werken, zoals politie en zorgpersoneel, kunnen op hun werkplek gevaccineerd worden.” Daarnaast is de methode met mobiele teams volgens hem makkelijk op te schalen. “Met alleen de centrale priklocaties vraag ik me af of we voor september iedereen op een verantwoorde manier gevaccineerd kunnen krijgen. Dat zou zonde zijn, want in tegenstelling tot alle berichten in de media is logistiek niet de bottleneck in het vaccinatieproces. Wij denken met dit voorstel tijd te kunnen besparen, zodat iedereen ruim voor september gevaccineerd is.”
Discussie