Het demissionaire kabinet trekt ruim 8,5 miljard euro uit om het onderwijs zo goed en zo kwaad als het kan door de crisis te loodsen. Een veelbesproken onderdeel is de ‘coronacompensatie’ voor studenten. Wie nu studeert, krijgt volgend jaar 50 procent collegegeldkorting. En wie dit jaar afstudeert, krijgt 3 maanden collegegeld terug.

Balanceren

Maar die laatste maatregel geldt aan de universiteit alleen voor masterstudenten. Hoe zit het dan met wo-bachelorstudenten die dit jaar wel hun diploma behalen, maar volgend jaar geen master gaan doen, wilden de onderwijswoordvoerders vanmiddag weten tijdens een debat. Krijgen zij, zelfs nu er miljarden euro’s aan steun op tafel ligt, helemaal niets?

Minister Van Engelshoven had deze discussie eerder gevoerd, zei ze. Het bleef een kwestie van balanceren, tussen aan de ene kant zoveel mogelijk mensen tegemoetkomen, en aan de andere kant zorgen dat het allemaal uitvoerbaar blijft. “Het overgrote deel van de studenten studeert af met een master”, zei ze. “Daarom nemen we die master als eindpunt.”

Dat vond SP-Kamerlid Frank Futselaar toch wel wrang, ook omdat de wo-bachelor immers is ontworpen als zelfstandige opleiding. Dat het uitvoerbaar moet zijn door DUO, begrijpt hij best. “Maar ik vind ‘de meeste mensen vallen hieronder’ geen argument. Wij maken geen wetgeving voor de meeste mensen, wij maken wetgeving voor iedereen.”

Keuzemenu

Dennis Wiersma (VVD) probeerde mee te denken. Zou je studenten niet gewoon zelf kunnen laten kiezen tussen een korting voor volgend collegejaar, of met terugwerkende kracht voor dit jaar? Dan hoef je ook niet uit te zoeken wie al die wo-bachelorstudenten precies zijn.

Dat zag de minister al helemaal niet zitten. De uitvoeringsorganisaties zitten nu al aan hun taks. “We moeten ons realiseren dat in totaal ruim een miljoen studenten klant zijn bij DUO. Kunnen we hun allemaal een soort keuzemenu bieden? Nee, dat kunnen we niet.”

Futselaar liet het er niet bij zitten en diende samen met PvdA en PvdD een motie in. Deze werd door de minister ontraden. “Ik moet ook een verantwoordelijk huismoeder zijn voor mijn uitvoeringsorganisatie.”

Gat

Kirsten van den Hul (PvdA) vroeg zich nog af alle cijfers die de minister had aangeleverd wel klopten. Zat er geen gat van 82 miljoen euro op de begroting bij het geld dat was bedoeld om de contracten van die twintigduizend jonge wetenschappers te verlengen? 

Het leverde enkele minuten aan felle discussie op, waarin de minister Van den Hul meerdere malen verzekerde dat ze over de financiering uitvoerig overleg had gevoerd met het veld, met instanties als de KNAW, NWO en De Jonge Akademie. “Zij waren meer dan aangenaam verrast over de hoogte van het bedrag.”

Van den Hul bezwoer de minister dat ze niet op elke slak zout wilde leggen, maar kreeg niet het antwoord waar ze naar op zoek was. Uiteindelijk diende ze een motie in.

Campagne

Het debat zou eigenlijk alleen over het Nationaal Programma Onderwijs gaan, maar tijdens de bijna zes uur durende bijeenkomst hadden de onderwijswoordvoerders af en toe ook overduidelijk hun campagnepet op. Ze deelden hoogtepunten uit hun verkiezingsprogramma’s en benoemden moties van hun partijen die ongetwijfeld aan de totstandkoming van dit mooie, omvangrijke steunpakket hadden bijgedragen.

Lisa Westerveld (GroenLinks) en Paul van Meenen (D66) gebruikten meerdere interrupties om VVD’er Wiersma te vragen of zijn partij na de verkiezingen wel écht zou investeren in het onderwijs. Maar deze hield de lippen stijf op elkaar: zijn collega’s moesten maar wachten tot maandag. Dan wordt de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s gepresenteerd.

Update 26 februari 2021 | Twee Kamermoties die aandringen op meer fysiek onderwijs zijn gisteravond zonder tegenstemmen aangenomen.