Hoogleraar met hart voor onderwijsvernieuwing

Midden in de coronacrisis benoemde de TU/e Rick de Lange tot hoogleraar Energy Technology aan de faculteit Mechanical Engineering. Niets bijzonders, zou je zeggen. Toch is zijn benoeming dat wel, want deze kwam tot stand dankzij het nieuwe systeem om wetenschappers te beoordelen: Erkennen en Waarderen. Onderzoekprestaties zijn daarbij niet meer het enige meetpunt. Uitblinken in onderwijs, leiderschap en de impact van onderzoek wegen ook zwaar mee.

door
foto Bart van Overbeeke

Het is niet zo dat Rick de Lange bewust zijn carrièrepad uitstippelde richting het hoogst haalbare in de academische wereld: hoogleraar worden. Bij alle afslagen die hij nam, kwam zijn drang om het onderwijs aan onze universiteit te innoveren naar boven. Altijd de link proberen te maken tussen de theorie en de praktijk. Het zit in zijn bloed, net zo goed als zijn liefde voor de wetenschap.

De uitdagingen kwamen als vanzelf op zijn pad, en hij ging ze aan. Zo ging hij na zijn promotie verder in de groep Energy Technology en ontwikkelde daar zijn onderzoek. Daarnaast werd hij steeds enthousiaster over onderwijsactiviteiten, wat leidde tot zijn benoeming tot onderwijsdirecteur van de faculteit. “Dat viel samen met de start van de plannen voor het nieuwe onderwijsmodel aan de TU/e, het Bachelor College. Ik kreeg de kans om hierover mee te denken.”

Met het Bachelor College viel ik met mijn neus in de boter - al was die soms stug

Rick de Lange
Hoogleraar aan de faculteit Mechanical Engineering

Deel uitmaken van die onderwijsrevolutie voelde voor De Lange alsof hij met zijn neus in de boter viel - “al was het soms wat stugge boter”. Het Bachelor College, de Graduate School, die daarna werd opgezet, de USE-vakken; De Lange was overal bij betrokken. “Dat waren intense en uitdagende jaren, maar het was enorm leuk om te doen.” Het verenigen van de academische praktijk met de academische theorie is de rode draad in alles wat hij doet. Altijd zoekt hij die aansluiting.

Dat werd gezien: De Lange mocht het basisvak Design omdopen in Engineering Design. “Het is mooi om te kijken of je een ontwerpvak zó kunt vormgeven dat je het praktische in de theorie kunt inbedden.” Studenten moeten in dit vak een nog niet bestaand apparaat maken. Ze moeten zelf uitzoeken wat ze hiervoor nodig hebben, zowel op het gebied van kennis als in de praktische uitvoering van hun prototype.

Disaster area

En praktisch was het: de eerste jaren kregen studenten de opdracht een robot te bouwen die ‘slachtoffers’ kon redden tijdens de presentatiedag. Daarvoor werd Gemini (en later het Auditorium) omgebouwd tot een disaster area met poppen die in veiligheid gebracht moesten worden. Later werd de opdracht het bedenken en maken van hulpmiddelen voor gehandicapte sporters. Altijd weer toepasbaar, geënt op de praktijk en maatschappij, zoekend naar combinaties van ontwerpen en onderzoeken.

In zijn nieuwe rol als hoogleraar blijft De Lange gefocust op het vernieuwen van het onderwijs. Zo is hij sinds september betrokken bij Project E³ (Eindhoven Engineering Education), waarbinnen verbinding wordt gezocht tussen de basisvakken en Challenge Based Learning - een van de nieuwe pijlers van het onderwijs aan de TU/e. “Beide zijn bij uitstek interdisciplinair, maar kun je bijvoorbeeld Calculus en Applied Natural Sciences combineren met een challenge? Dat zijn we nu aan het uitzoeken.”

Lees verder onder de foto.

De coronacrisis bemoeilijkt onderwijsinnovaties behoorlijk, ervaart De Lange. “Nieuwe dingen opstarten is ingewikkeld omdat je elkaar niet live kunt ontmoeten. Bovendien is er de afgelopen periode zó hard gewerkt aan oplossingen voor online onderwijs, tentamens afnemen via proctoring, nu weer met de avondklok. Telkens moet er weer geschakeld worden als er nieuwe maatregelen komen. Dat heeft nu prioriteit, we vragen heel veel van onze organisatie.”

Ook van de studenten, die al meer dan tien maanden online college krijgen, wordt veel aanpassingsvermogen gevraagd, ziet De Lange. Ook hij mist het lesgeven op de campus, studenten ontmoeten, ideeën uitwisselen. Nieuwe studenten, met nieuwe ideeën, perspectieven en karakters, zijn voor hem de grote plus van het werken aan een universiteit. “Ik hoorde een docent pasgeleden zeggen dat hij aan het eind van een semester voor het eerst een van zijn studenten in levende lijven tegenkwam en hem niet eens herkende. Dat is niet wat je met je studenten wilt.”

Het voelt goed als je inzet gezien en beloond wordt

Rick de Lange
Hoogleraar aan de faculteit Mechanical Engineering

Het was decaan Philip de Goey van de faculteit Mechanical Engineering die het gesprek met De Lange aanging over een bevordering tot hoogleraar op grond van zijn excellente staat van dienst in onderwijsinnovatie. “Ik heb daar nooit naartoe gewerkt, maar ik vind het echt fijn dat er op deze manier waardering is voor het werk dat ik heb gedaan. Het is mooi dat dat gezien wordt, voor mij, maar ook voor veel andere mensen. Dat helpt enorm.”

Gaat De Lange de medewerkers in zijn groep nu zelf ook anders beoordelen? “Ik probeer altijd te kijken naar de mens zelf: wat boeit je, hoe wil je je talenten ontwikkelen. Iedereen moet zijn ruimte gaan verkennen. Ik ben blij dat met Erkennen en Waarderen aan de hele universiteit een nieuwe balans wordt gezocht in het waarderen van de wetenschappelijke staf. Zo kun je ieders talenten optimaal benutten.”

Erkennen en Waarderen

Wetenschappers doen zoveel meer dan alleen hun research. Ze geven onderwijs, leiden hun afdeling, delen hun inzichten met het grote publiek. Maar ze worden vooral beoordeeld op hun onderzoeks-output. Dit gaat veranderen dankzij het nieuwe systeem van Erkennen en Waarderen, dat is uitgerold binnen alle Nederlandse universiteiten. Naast onderzoek wegen ook het talent voor onderwijs, leiderschap en hun impact op de maatschappij voortaan mee in het beoordelen en bevorderen van wetenschappers.

Een taskforce onder leiding van rector Frank Baaijens werkt aan het uitrollen van Erkennen en Waarderen binnen de TU/e. In het voorjaar nodigt deze taskforce medewerkers uit om over dit onderwerp van gedachten te wisselen tijdens dialoogsessies.

Deel dit artikel