Na een ietwat wankele start van het aanmeldseizoen, zetten studiekiezers afgelopen zomer massaal een eindsprint in. Inmiddels zijn de inschrijfcijfers per 1 oktober definitief geworden en staan de universiteiten nog altijd ruim in de plus.

Geen tussenjaar

Zo schreven zich bijna 13 procent meer eerstejaars bachelorstudenten in dan vorig jaar. Voor de directe instroom vanuit het vwo lag dat aandeel zelfs nog een procentje hoger.

Doordat de centrale examens vorig jaar niet doorgingen, zijn er meer scholieren geslaagd. Velen van hen gingen meteen studeren. Wat bovendien meespeelt is dat veel jongeren in coronatijd afzien van een tussenjaar. Een jaartje backpacken in Australië of werken als au pair in Parijs is nu lang niet zo aantrekkelijk.

Omgekeerd was het lang spannend of er in september nog wel internationale studenten naar Nederland zouden komen. In mei vreesde het Nuffic nog op basis van een enquête dat een kwart van de niet-EER-studenten niet zou komen opdagen.

Zachte knip

Maar dat blijkt niet het geval. Ondanks de coronamaatregelen steeg het totale aantal internationale studenten aan de universiteiten met 13 procent. Dat is overigens vooral toe te schrijven aan de komst van meer EER-studenten: het aantal studenten van buiten Europa nam voor het eerst sinds jaren iets af, met 4 procent.

Opvallend is ook de groei bij de masteropleidingen: maar liefst 19 procent meer studenten ten opzichte van vorig jaar. Een mogelijke verklaring is de tijdelijke comeback van de ‘zachte knip’: studenten die door de coronacrisis hun bachelordiploma niet op tijd konden behalen, mochten alvast voorwaardelijk aan een master beginnen.

Coulant

De disciplines economie, rechten, gedrag & maatschappij en natuur waren de uitschieters: daar steeg de instroom met zo’n 10 procent. Ook de opleidingen in de sector onderwijs zitten in de lift. Vorig jaar was er krimp, maar nu groeide het aantal inschrijvingen met 6 procent.

Er kwamen dit jaar niet alleen meer eerstejaars studenten bij: er vielen er ook minder uit. Dit kan komen doordat universiteiten coulant zijn omgegaan met hun normen voor het bindend studieadvies, aldus universiteitenvereniging VSNU.

Flinke schep

Al met al is het dus een stuk drukker geworden aan de universiteiten. Maar wie gaat dat betalen? De coronacrisis vraagt veel van het onderwijs en de ondersteuning, meent VSNU-voorzitter Pieter Duisenberg. “De studentenaantallen groeien al jaren hard en nu is daar door corona weer een flinke schep extra bovenop gekomen.”

De VSNU is in gesprek met het ministerie van OCW om te zorgen dat de onderwijsfinanciering dit keer sneller meegroeit met de studentenaantallen. Normaal wordt die bekostiging pas twee jaar later aangepast.

Toch lost zo’n eenmalige maatregel de toegenomen drukte op de lange termijn niet op, vreest Duisenberg. De overheid zal structureel meer geld moeten investeren in wetenschap. “Dat is onze boodschap aan het volgende kabinet.”

En het hbo?

Met bijna een half miljoen inschrijvingen vestigden ook de hogescholen dit jaar een record. Er kwamen zo’n 125 duizend eerstejaars studenten bij: tien procent meer dan vorig jaar. Vooral opleidingen voor tekortsectoren als het onderwijs en de zorg zijn populair.