Dat blijkt uit gegevens die persbureau HOP heeft opgevraagd bij de Dienst Uitvoering Onderwijs. De beboete studenten betaalden gemiddeld 271 euro. Het totale bedrag is minder dan in voorgaande jaren, toen de studenten samen 12 miljoen (2019) en bijna 33 miljoen euro (2018) betaalden. Het record aan boetes staat op 52,6 miljoen euro in 2014.

De vervoersbedrijven hadden beloofd dat ov-boetes voor studenten zouden verdwijnen met de komst van de ov-chipkaart, maar die belofte hebben ze gebroken: volgens hen was het technisch niet mogelijk om ov-studentenkaarten automatisch stop te zetten. Sindsdien maakten de bedrijven geen haast om die technische problemen te verhelpen, bleek uit een reconstructie van het HOP. Ze voerden juist een lobby voor hogere boetes.

Gebruik

De Tweede Kamer dwong uiteindelijk veranderingen af. Studenten mogen sinds 2019 geen boetes meer krijgen als ze de kaart helemaal niet hebben gebruikt. Dat zorgt voor een flinke daling van het aantal boetes. Verder moesten de vervoersbedrijven eindelijk aan technische oplossingen werken. Er is nu een soort roulerende blacklist: als je met een ongeldige ov-studentenkaart incheckt, is er een kans dat je ‘reisproduct’ er automatisch af wordt gehaald.

Pas na een maand komen de kaarten op die blacklist. Studenten krijgen eerst een boete van 78 euro per halve maand. Na de eerste maand worden die boetes verdubbeld. Het loopt dus flink in de papieren als studenten vergeten dat ze hun reisproduct eigenhandig van de kaart af moeten halen.

Het aantal studenten met een boete (24.146 in 2020) is overigens nauwelijks lager dan het jaar ervoor (26.881). Wel is het bedrag per student gedaald (van 454 euro naar 271 euro).

Berichtgeving

Dat laatste kan ook te maken hebben met de berichtgeving van DUO aan studenten. Die was voorheen niet zo helder (‘Er staat een bericht voor u klaar in MijnDUO’) en is nu duidelijker: u heeft een boete gekregen.

Studentenorganisatie ISO vindt dat DUO nog meer kan doen. Voorzitter Lisanne de Roos: “Er zijn nog altijd veel studenten die niet weten dat ze zelf hun studentenreisproduct moeten beëindigen. De communicatie rondom het stopzetten van de ov-kaart kan écht nog beter.”

De Landelijke Studentvakbond is ook nog niet tevreden en pleit voor het automatisch stopzetten van het studentenreisproduct. De technische problemen zijn volgens voorzitter Ama Boahene geen excuus: “Waar een wil is, is een weg. Het is ook een optie om studenten geen hoge boetes te geven, maar alleen achteraf te laten betalen voor de reizen die ze daadwerkelijk gemaakt hebben.” 

Verlengd

Overigens kregen veel studenten in de coronacrisis drie maanden verlenging van hun reisrecht. Dat zal tot extra ov-boetes leiden, vreest Boahene. “Juist omdat het is verlengd, weten veel studenten nu niet precies meer wanneer hun reisproduct afloopt.”