Aan de universiteiten lijkt het business as usual. Er komen vermoedelijk net zoveel eerstejaars als vorig jaar. Dat waren er toen overigens meer dan ooit: ruim 65.000. De toestroom van het aantal buitenlandse studenten speelt in deze cijfers mee, al zijn de precieze aantallen nog niet bekend. Er komen steeds meer buitenlandse studenten naar Nederland.

Aan de TU/e lijkt dit jaar sprake te zijn van een kleine daling van de instroom. Volgens de BI Portal van de universiteit (alleen toegankelijk via intranet en met autorisatie) komen er dit jaar zo’n 65 eerstejaars minder naar Eindhoven; 2.089 dit jaar, ten opzichte van 2.154 vorig jaar. Die daling komt volledig op het conto van de sterke terugloop van Nederlandse studenten. Vorig jaar waren dat er nog 1.645 - 76 procent van het totale aantal eerstejaars. Dit jaar is de verwachting dat er 1.357 Nederlandse eerstejaars starten - nog 65 procent van het totale aantal eerstejaars.

Het aantal buitenlandse eerstejaars stijgt dit jaar wederom sterk aan de TU/e: vorig jaar waren het er 409 en dit jaar is dat aantal opgelopen tot 732. Het compenseert de terugloop van het aantal Nederlandse studenten in belangrijke mate. De daling van het aantal eerstejaars is redelijk gelijkmatig uitgesmeerd over alle opleidingen, zo laat de BI Portal zien.   

Wettelijke mogelijkheden

De universiteiten vragen de politiek inmiddels al jaren om meer wettelijke mogelijkheden om de instroom in goede banen te leiden, zegt Pieter Duisenberg, voorzitter van universiteitenvereniging VSNU, in een toelichting op de nationale cijfers. “Andere landen sturen hier wel op.”

In de Eerste Kamer ligt een wetsvoorstel te wachten dat universiteiten iets meer grip geeft op de instroom. Ze kunnen dan een numerus fixus op de Engelstalige variant van een opleiding zetten, zodat ze de komst van internationale studenten in bepaalde populaire opleidingen kunnen indammen.  Dat wetsvoorstel, dat ook de verengelsing van het hoger onderwijs zou moeten remmen, is door de senatoren in de koelkast gezet in afwachting van een nieuw kabinet.

Aan de TU/e maakte afgelopen jaar vooral het bestuur van de faculteit Mechanical Engineering zich grote zorgen dat de bacheloropleiding dit collegejaar overstroomd zou worden met buitenlandse studenten. Dat was de reden dat de opleiding dit jaar weer tweetalig is geworden en dat van buitenlandse studenten werd verwacht dat ze konden aantonen het Nederlands op NT2-niveau te beheersen.  Vicevoorzitter Nicole Ummelen betitelde het destijds in U-raadsvergadering als “een noodoplossing”. U-raadsfractie Groep-één stemde in oktober 2020 nog tegen deze noodgreep en was voorstander van de invoering van een numerus fixus, die eerlijker zou zijn voor buitenlandse studenten. Volgens de BI Portal worden dit jaar slechts zes buitenlandse eerstejaars verwacht bij Mechanical Engineering. De noodoplossing blijkt dus het gewenste effect te hebben gehad.