Kernfusie in een minuut uitleggen aan miljoenenpubliek
Hoe voorkom je dat de wand van een kernreactor smelt, wanneer je de energie die ontstaat bij kernfusie wilt gebruiken? Het leek masterstudent Gijs Derks een mooi onderwerp voor de Veritasium Contest. Bij die wedstrijd op YouTube moet je in één minuut een complex fenomeen uitleggen aan een breed publiek. Derks, in 2015 aan de TU/e begonnen als werktuigbouwkundestudent, koos zijn lievelingsthema: kernfusie.
Als onderdeel van zijn master Science and Technology of Nuclear Fusion doet Gijs Derks mee aan de Veritasium Contest op YouTube. Het educatieve kanaal Veritasium heeft bijna 10 miljoen volgers met interesse in de wetenschap. Derks vertelt eerst hoe de wedstrijd tot stand kwam.
Weddenschap
“De oprichter en presentator van Veritasium Derek Muller had een weddenschap gewonnen met een hoogleraar van de Amerikaanse universiteit van California - Los Angeles (UCLA). Muller beweerde dat een karretje met een windmolen erop bevestigd, sneller kan gaan dan de wind. Toen dat aangetoond was, ontving Muller 10.000 dollar en die zet hij nu in als prijzengeld voor een YouTube-competitie, te verdelen over de top drie.” Het deelnemersveld varieert van professoren tot pubers van over de hele wereld. “Er doet ook een vijftienjarige mee die een filmpje maakte over waterverplaatsing door een drijvende boot.”
Vol energie dook masterstudent Gijs Derks in de opdracht om een korte film te maken waarin hij een complex wiskundig, mechanisch of natuurkundig verschijnsel uitlegt. “Het is mijn eerste video. Ik moest nog software aanschaffen en ik heb ook licenties gekocht voor beeldmateriaal.” Het kostte hem meer dan een werkweek om een minuut film te maken.
Hitte
Het 59 seconden durende filmpje gaat over een van de uitdagingen bij kernfusie, het heat exhaust problem. Derks laat met eigen animatie en beeldmateriaal dat hij verkreeg bij DIFFER en de Zwitserse universiteit EPFL, zien hoe je kunt voorkomen dat de wand van een kernreactor smelt door de hitte die ontstaat bij de fusie.
Lees verder onder de video
Dat Derks zijn afstudeerstage nu bij DIFFER loopt, heeft niet altijd voor de hand gelegen. “Ik heb een bachelor Mechanical Engineering gedaan. Maar het keuzevak over chaos vond ik zo leuk dat ik meer bij Technische Natuurkunde ben gaan kijken. In het blad van de studievereniging, de Simon Ster, las ik een artikel waarin regeltechniek en natuurkunde samenkwamen. Dat pakte me helemaal.” Derks ging een master kernfusie doen en was eigenlijk niet te stoppen. “Ik ben er ook de master Systems and Control bij gaan doen. Want door het combineren van die disciplines kun je een kernfusiereactorvat verbeteren en zijn er ook weer nieuwe experimenten mogelijk. Geweldig!”
Kans
Voor zover Derks weet, is hij de enige van de duizend deelnemers die een video over kernfusie inzond, én de enige TU/e’er die meedoet. Hij denkt een goede kans te maken door de jury gezien te worden. De staf van Veritasium zal zijn inzending namelijk alleen jureren wanneer hij bij de tweehonderd films komt met de meeste likes. “Dat is ook nog een gigantische klus voor ze”, beseft Derks. Hij verwacht niet de hoofdprijs te winnen – hoewel die vijfduizend euro goed van pas zou komen om zijn studieschuld af te lossen, maar alleen al in de top tien eindigen zou “helemaal supervet” zijn. “Daar maakt Veritasium vast een compilatie van. En dan heb ik een miljoenenpubliek! Maar het is ook al mooi wanneer TU/e’ers met interesse naar mijn filmpje kijken. En als ze het leuk vinden, mogen ze het liken.” Tot 30 augustus is dat nog mogelijk op YouTube.
Discussie