In de zomer van 2019 ging het ICF-programma van start aan de TU/e. Vanaf die tijd stonden gedurende zes maanden wetenschappelijke functies uitsluitend open voor vrouwelijke sollicitanten. Het moest ervoor zorgen dat er op dit vlak een evenwichtigere verdeling zou komen tussen mannen en vrouwen. In mei 2020 werd het programma stilgelegd vanwege een uitspraak van het College voor de Rechten van de Mens (CRM). Die oordeelde dat de aanpak van de TU/e door functies uitsluitend open te stellen voor vrouwen, niet proportioneel was.

Streefcijfer

Op 1 mei wordt het ICF-programma hervat. Gisteren kwam het aan de orde in de U-raadsvergadering. Vooraf had de U-raad aan het CvB de vraag voorgelegd of in deze aangepaste vorm het streefcijfer van dertig procent vrouwelijke wetenschappers in 2024 nog wel te realiseren is. Die doelstelling acht het CvB nog altijd haalbaar. Het College verwijst naar de cijfers van de afgelopen twee jaar. Eind 2020 lag het percentage vrouwelijke wetenschappers op 26, een stijging van 3 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. In het verleden was er volgens het CvB jaarlijks slechts sprake van een stijging van 1 procent.

‘Het doel om aan alle faculteiten over vijf jaar tijd (gerekend vanaf juli 2019, red.) minimaal dertig procent vrouwelijke wetenschappers te hebben, is haalbaar’, schrijft het CvB. Op facultair niveau is dat percentage al behaald bij Industrial Engineering & Innovation Sciences (41,8 procent), Industrial Design (33,6 procent) en Built Environment (35,5 procent). De faculteiten Biomedical Engineering (29,2 procent) en Chemical Engineering & Chemistry (24,4 procent) zijn volgens het CvB goed op weg om de dertig procent te halen.

Grote stappen moeten er echter nog gezet worden bij Electrical Engineering (13,9 procent), Applied Physics (16,6 procent), Mechanical Engineering (17 procent) en Mathematics & Computer Science. (17,3 procent).

Aanpassingen

Wat is binnen het ICF-programma nu precies aangepast? Per functiegroep en per faculteit wordt vanaf 1 mei gekeken naar de bestaande man-vrouwverhouding. Alleen als het percentage vrouwen in een betreffende functiegroep lager is dan 35 procent, komen functies daar in aanmerking voor het ICF-programma. Op dit moment zijn er echter slechts vier functiegroepen - bij drie faculteiten voor hun ud’s en bij een faculteit voor de hoogleraren - waar meer dan 35 procent vrouwelijke wetenschappers zitten.

Tevens zal van de functies voor de vaste wetenschappelijke staf in het vervolg nog slechts dertig tot vijftig procent worden aangeboden binnen het ICF-programma. Bij het oude programma had het betrekking op alle functies. Het CvB en de faculteitsbesturen maken elk jaar in het najaarsoverleg afspraken over de precieze aantallen vacatures. Hoogleraar Kees Storm van de faculteit Applied Physics zei begin maart toen bekend werd dat het CRM het aangepaste ICF-programma had goedgekeurd, te verwachten dat hier en daar wel gesteggel zou ontstaan over de vraag of een nieuwe vacature onder dat 30-50-procent-aandeel moet vallen. Storm: “Ik hoop, en verwacht, van onze besturen dat ze monitoren dat ook in de resterende niet-ICF-posities een redelijk aantal vrouwen wordt aangenomen.”

Radar

Antidiscriminatiebureau Radar, waar in 2019 klachten over het ICF-programma waren binnengekomen waardoor het CRM naar het programma ging kijken, is erg tevreden met het nieuwe beleid. “Het is ook beslist niet dat wij tegen meer vrouwen in de wetenschappelijke staf zijn”, zegt woordvoerder Mark Kivit. “Dat juichen we toe. Maar zoiets moet dan wel volgens de gelijke behandelingswetgeving gebeuren. De TU/e heeft nu nog steeds een ambitieuze doelstelling en dat vinden we hartstikke goed.”

Het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren heeft veel opgetrokken met de TU/e in het proces bij het CRM, zegt managing director van het LNVH Lidwien Poorthuis in een interview met Feminer. “We stonden uiteraard achter het initiatief en juichen het leiderschap dat het College van Bestuur heeft getoond toe. Het is een hele belangrijke uitspraak geweest waarin het CRM de onderrepresentatie van vrouwen in de wetenschap juist erkende.”

Fellows binnen het ICF-programma kunnen nog altijd een extra onderzoeksbudget van 100.000 euro tegemoet zien en jaarlijks wordt per faculteit en per functiegroep bekeken hoe hoog het percentage vrouwen er is op 1 september. Vandaag plaatste de universiteit een filmpje online, waarin door hoogleraar Evangelia Demerouti de aangepaste spelregels op een rijtje worden gezet en twee fellows praten over hun ervaringen. Vanaf 1 mei aanstaande worden de vacatures binnen het ICF-programma weer online gepubliceerd. Het programma loopt in ieder geval nog tot 2024 en zal jaarlijks worden geëvalueerd.