- Mensen , De universiteit
- 06/10/2020
Behoefte aan statement tegen racisme
Vanuit een instituut een statement maken tegen racisme is belangrijk, vinden zowel deelnemers als de bekende gast Jerry Afriyie in het online debat tegen racisme vanmiddag. In het kader van de Diversity Week leidde Lucas Asselbergs, hoofd van Studium Generale, het debat om te kijken of er racisme op de TU/e plaatsvindt en, zo ja, hoe we daar iets aan moeten doen. Toch bleef dat statement uit.
Racisme aan de TU/e: ja, dat is er. Dat verbaast ook rector Frank Baaijens niet. “We zijn een afspiegeling van de maatschappij en daar is racisme, dus waarschijnlijk ook aan de TU/e. Als we kijken naar officiële klachten valt het mee, maar dat is slechts het topje van de ijsberg natuurlijk. Ik ben zeker dat het hier ook gebeurt en we moeten er wat aan doen.” De deelnemers aan het online debat hebben wel verklaringen voor het feit dat het nog niet vaak gemeld wordt. Er wordt bijvoorbeeld genoemd dat het gevoelig ligt om hierover te praten, dat men bang is voor de gevolgen voor de carrière en dat de beschuldigde het zal afdoen met ‘zo had ik het niet bedoeld’.
Statement maken
Via MS Teams schoven zo’n veertig mensen virtueel aan bij het interview, het merendeel medewerkers. Daarnaast was er een panel van diversiteitsadviseurs, vertrouwenspersonen, rector Frank Baaijens en hoofd Studium Generale Lucas Asselbergs. En natuurlijk de gast die vanuit zijn eigen ervaring voorbeelden van racisme kan delen, maar ook oplossingen wil aandragen: Jerry Afriyie.
In de chat van het debat wordt om een statement over Zwarte Piet van de TU/e gevraagd, waar meerdere likes op komen. Een dergelijk statement of een over racisme vanuit het College van Bestuur blijft uit in de discussie. “Het structureren van gesprekken over dit topic is belangrijk”, weet Afriyie. “Een statement maken en verantwoordelijkheid nemen is dat ook, zeker vanuit een groot instituut. Dat helpt minderheidsgroepen: die denken dan ‘wow ze denken ook aan mij, ze hebben het tegen mij’. Iedereen moet deel zijn van de oplossing.”
Wat moet er verder gebeuren om bij te dragen aan de oplossing? Chief Diversity Officer Evangelia Demerouti zegt dat training nodig is: “We moeten mensen helpen met skills om om te gaan met racisme en culturele verschillen.” Afriyie spreekt later ook over het belang van een langetermijnstrategie en dat het verder moet gaan dan alleen af en toe ervaringen delen.
Van Ghana naar Nederland
Afriyie is bekend geworden om zijn activisme tegen Zwarte Piet en zijn rol als voorman van de Actiegroep Kick Out Zwarte Piet. Hij geeft ook lezingen en lessen over racisme. Geboren in Ghana en als kind naar Nederland gekomen nadat zijn ouders gingen scheiden en zijn vader hier al woonde. “Ik werd al vroeg geconfronteerd met discriminatie en racisme, waarbij ik bijvoorbeeld Zwarte Piet werd genoemd. Ik was er niet mee bekend toen ik hier kwam, maar leerde het feest snel beter kennen en sprak erover met veel mensen. Ze noemden het een traditie. Maar voor mij was het een andere ervaring. In 2008 besloot ik dat ik echt wilde bijdragen aan dit land. Tot dan was mijn focus nog op Ghana. Ik woonde in de Bijlmer en ging activiteiten organiseren voor de kinderen daar. Die voelden zich vaak niet thuis en hadden niet het gevoel dat dit hun land was. Ik wilde hen een stem geven. Ze spraken gewoon en alleen Nederlands, andere mensen hadden hen wijsgemaakt dat ze hier niet thuishoorden. Ik wilde hen perspectief geven. In 2010 gaf ik een speech over Zwarte Piet en dat het moet veranderen. In 2011 kwam de campagne ‘Zwarte Piet is racisme’. De rest is geschiedenis.”
Asselbergs erkent dat het verleidelijk is te discussiëren over voorbeelden zoals Zwarte Piet, maar dat het belangrijk is nu te focussen op racisme aan de TU/e. Via Menti.com worden de deelnemers gepeild over racisme aan de universiteit en hoe daarmee om te gaan. Meer dan de helft van de stemmers verwacht dat er racisme is aan de TU/e. Een klein deel heeft het ook zelf meegemaakt of van mensen om hen heen gehoord. Zo wordt bijvoorbeeld het maken van grappen met een racistisch element genoemd.
Kijk naar je eigen personeel
Afriyie gaat gepassioneerd in op de vraag of mensen zich actief en bewust mengen in groepen die divers zijn. Veel mensen zeggen dat namelijk te proberen, maar uiteindelijk toch vaak bij hun eigen type mensen te zijn. “We zeggen wel ‘we zien geen kleur en zijn allemaal één’. Maar kleurenblindheid maakt ons ook blind voor onrecht op dat gebied. We moeten accepteren dat alhoewel er één ras is; de mens, we moeten weten dat er toch verschillen bestaan. We kunnen hier aan de universiteit wel zeggen ‘we willen meer zwarte studenten, maar ze komen niet’. Is het dat ze niet willen komen, of komt het omdat het niet toegankelijk genoeg is? Representatie doet er toe, dus kijk ook naar je eigen personeel. Als je studenten niet divers zijn, heb je nog wel zeggenschap over het personeel dat je aanneemt. We moeten actief handelen, want als we nu naar huis gaan en volgend jaar weer een ervaring delen, is dat niet genoeg. Hoe gaan we het oplossen en hoe zijn we zelf deel van het probleem? Witte mensen kunnen het probleem niet zelf oplossen. Er is geen quick fix, er moet een langetermijnstrategie komen.”
Meer diverse universiteit in 2030
Asselbergs stelt de vraag: “Is er in 2030 een meer diverse universiteit? Komt er beleid op?” Baaijens reageert: “Er is geen actief recruitmentproces voor studenten op diversiteit, we kijken of ze aan de eisen van het programma voldoen. We zien dat de minderheden in de Nederlandse maatschappij ook minder vertegenwoordigd zijn aan de universiteit.” Afriyie reageert daarop met te zeggen dat het probleem al ontstaat op de basisschool: “Ik moest de Citotoets doen en kreeg niet het schooladvies dat bij mijn score hoorde, maar wat mijn leraar dacht dat goed was voor me. Ik werd toen al niet gestimuleerd naar de universiteit te gaan. Het is niet zo dat zwarte mensen of andere minderheden hier niet naartoe willen.”
Aan het eind van het debat hebben veel mensen nog vragen die door de limiet van één uur niet meer gesteld kunnen worden. Lara Hofstra, Student Diversity Officer, belooft om samen met Demerouti alle vragen en reacties door te kijken en te communiceren over een vervolg van de meeting, waar ook door meerdere mensen om gevraagd wordt. Wordt vervolgd…
Discussie