De lidstaten van de Europese Unie en het Europees Parlement onderhandelen al geruime tijd over het budget dat ze de komende zeven jaar samen willen uitgeven. Deze zomer presenteerde de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, een begrotingsvoorstel dat 800 Europese universiteiten deed steigeren.

Voor het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon Europe trok Michel 76 miljard euro uit, plus 5 miljard uit een speciaal corona-herstelfonds. Dat waren miljarden euro’s minder dan de Europese Commissie aanvankelijk had voorgesteld.

Vruchten

De Europese universiteiten lieten het er niet bij zitten en startten een gezamenlijke campagne. Die protesten lijken nu hun vruchten te hebben afgeworpen. Na maandenlang onderhandelen, hebben het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie deze week een politiek akkoord bereikt. Daarin gaat er alsnog 4 miljard euro extra naar Horizon Europe.

Ook het budget voor uitwisselingsprogramma Erasmus+ krijgt een ‘top-up’ van 2,2 miljard euro. Dat komt bovenop de oorspronkelijke begroting van 21,2 miljard euro.

Goed nieuws

“We hadden natuurlijk op meer geld gehoopt, maar uiteindelijk is dit goed nieuws”, zegt beleidsmedewerker Joep Roet van Neth-ER, de voorpost van het Nederlandse ‘kennisveld’ in Brussel. “We kunnen er in elk geval van uit gaan dat de programma’s tijdig zullen beginnen.”

Het akkoord dat nu op tafel ligt, moet nog wel officieel worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad. Dat betekent dat de 27 lidstaten unaniem akkoord moeten gaan. Roet is daar optimistisch over. “Officieel zijn we er nog niet, maar de kans is groot dat dit gaat lukken.”

Veto

Wat mogelijk nog voor spanning zorgt, is het kersverse ‘Rule of Law’-akkoord. “Straks worden de uitgaven van de EU gekoppeld aan de handhaving van de rechtsstaat in de lidstaten”, legt Roet uit. “Hongarije en Polen hebben hierdoor gedreigd om de nieuwe begroting te vetoën. Dus dat is nog een potentieel risico, maar ik verwacht eigenlijk dat ze daar in de onderhandelingen wel uit zullen komen.”

Uit het onderzoeksprogramma Horizon Europe worden onder meer de wetenschapsbeurzen van de Europese Onderzoeksraad betaald, iets waar Nederland flink van profiteert.