“De huidige crisis heeft het belang van onderzoek en innovatie eens te meer duidelijk gemaakt”, zegt Smits. “Wetenschappers leveren de data en gegevens op basis waarvan politici hun besluiten nemen over lockdowns en de versoepeling van maatregelen. Daarnaast realiseert iedereen zich dat going back to normal gaat afhangen van de snelheid en de creativiteit van onderzoekers om de juiste medicatie en een vaccin te ontwikkelen.”

Smits reageert hiermee op de presentatie van afgelopen woensdag van het nieuwe begrotingsvoorstel van 1.100 miljard euro door de Europese Commissie, samen met het wederopbouwprogramma van 750 miljard euro voor de coronacrisis. Voor onderzoeksprogramma Horizon Europe, de opvolger van Horizon 2020, is in die begroting voor de periode van 2021 tot en met 2027 een budget van 94,4 miljard euro ingepland. Dat geld moet volgens de commissie vooral worden besteed aan gezondheidsonderzoek, aan de ‘veerkracht van Europa’, en aan de digitale en groene transities.

Stingy four

Begin dit jaar, kort voor de coronacrisis uitbrak, werd er in Brussel al keihard onderhandeld over de Europese begroting. Ook toen wilde de Europese Commissie 94 miljard euro reserveren voor Horizon Europe, en 1,11 procent van de bruto nationale inkomens voor de gehele EU-begroting. Maar de stingy four - Nederland, Oostenrijk, Zweden en Denemarken - wilden niet meer dan 1 procent van het nationaal inkomen aan de EU uitgeven. De vrees bestond toen al dat het Horizon Europe-budget daardoor veel lager, rond de 75 miljard, zou uitvallen. Ook Smits ziet dat gevaar. “Als er geen stijging komt van het totale EU-budget, zal dit zeker ook gevolgen hebben voor het budget van Horizon Europe.”

En dat zal volgens hem ook negatieve gevolgen hebben voor de instelling waar hij sinds een jaar leiding aan geeft. Smits: “De TU/e is een van de sterkste Nederlandse deelnemers aan de Europese onderzoeksprogramma’s. Een groot budget voor Horizon Europe is daarom ook in ons belang."

Het is de vraag hoe Nederland gaat reageren op het nieuwe begrotingsvoorstel. Minister van Financiën Wopke Hoekstra kondigde eerder eigen voorstellen aan voor het herstelprogramma voor de door corona zwaar getroffen lidstaten. Het is niet ondenkbaar dat Nederland opnieuw de hakken in het zand zet.