University World News rapporteerde in februari over deze omwenteling binnen de Chinese academische wereld. Chinese universiteiten maakten de afgelopen jaren een opmars in de wereldwijde ranglijsten van de wetenschap, die zich onder meer baseren op de impact van wetenschappelijke publicaties. En de Chinese wetenschappers publiceerden steeds meer in belangrijke tijdschriften. De Leiden Ranking, die de impact van universiteiten in kaart brengt, telt nu vier Chinese universiteiten in de top-10. Acht jaar geleden waren dat er nog nul.

In de wereldwijde Shanghai Ranking eindigden de Chinese instellingen iets minder hoog. Daar telde men maar vier instellingen bij de beste honderd, waarvan de hoogste, de Tsinghua University, op nummer 43 stond. Wat de ingreep voor deze ranking betekent, is nog niet duidelijk.

De Chinese universiteiten mogen niet langer nadruk leggen op citatiescores en andere wegingen van publicaties om de kwaliteit van wetenschappers of de reputatie van instellingen te beoordelen.

Trend

In deze aanpak door de Chinese regering lijkt zich een wereldwijde trend te weerspiegelen, waarin steeds meer wetenschappers zich afvragen of het turven van publicaties in tijdschriften met grote of minder grote reputatie werkelijk bijdraagt aan betere wetenschap.

In Nederland heeft het protest van actiegroep Science in Transition vanaf eind 2013 ook zo’n beweging op gang gebracht. Inmiddels willen universiteiten en onderzoeksfinanciers inderdaad naar een andere manier van erkennen en waarderen van wetenschappers: geen afvinklijstjes meer, maar aandacht voor het verhaal achter de cijfers en voor andere talenten, zoals onderwijs geven of wetenschap populariseren.

University World News somt de mogelijke gevolgen van de Chinese aanpak op. Zo zou het aantal gevallen van wetenschapsfraude weleens kunnen dalen, als het voor een academische loopbaan minder noodzakelijk is om te publiceren. Ook zullen de sociale wetenschappen vermoedelijk het meest te lijden hebben onder de koerswijziging. De sociale wetenschappen liggen immers gevoelig in het dictatoriale China, dat geen vrijheid van meningsuiting heeft en dissidenten gevangen zet.