Om extra geld voor het hoger onderwijs vrij te maken, werd in 2015 de basisbeurs afgeschaft. In ruil hiervoor zouden studenten beter onderwijs krijgen. Instellingen moesten een zogeheten kwaliteitsplan laten goedkeuren door onderwijskeurmeester NVAO.

Maar dat bleek moeilijker dan gedacht: in de eerste beoordelingsronde werd bijna de helft van de plannen afgekeurd. Dat was nog voordat COVID-19 de kop opstak en instellingen alle zeilen bij moesten zetten om hun onderwijs überhaupt draaiende te houden.

Prikkel

Onder de bijzondere omstandigheden wil de minister dat alle universiteiten en hogescholen volgend jaar hun deel van de beloofde miljoenen krijgen – ook zonder goedgekeurd kwaliteitsplan.

Maar dat gaat regeringspartij VVD te ver. Het is volgens die fractie immers de bedoeling dat universiteiten en hogescholen samen met studenten en docenten goed nadenken over hoe zij de basisbeursmiljoenen het best kunnen investeren in de verbetering van het onderwijs. Welke prikkel hebben zij straks nog om dat te doen, als het geld zomaar wordt uitgekeerd? Maakt het dan nog wel uit of een instelling een goedgekeurd plan heeft of niet?

Herculeswerk

Tijdens een Kamerdebat over corona en het hoger onderwijs leidde het onderwerp gisteren tot een korte woordenwisseling tussen Jan Paternotte (D66) en Rudmer Heerema (VDD). “Instellingen hebben herculeswerk geleverd om te zorgen dat het onderwijs online door kon gaan”, zei Paternotte. “Wilt u hen juist in deze tijd straffen door hen geld te onthouden?”

De kwaliteitsafspraken zijn er niet voor niets, reageerde Heerema. “Het doel is beter onderwijs voor studenten en daar hebben de instellingen nu ruim de tijd voor gehad. Dan vinden wij dat ze die kwaliteit ook moeten leveren.”

Minister Van Engelshoven vertrouwt erop dat instellingen op basis van het akkoord dat in 2018 is gesloten alsnog tot goede plannen komen, liet ze eerder weten. Gisteren mengde ze zich tijdens het debat niet opnieuw in de discussie. Dat deden ook de andere partijen niet.

Uitzondering

Dat betekent niet dat het voorstel van de minister geen steun krijgt. De instellingen komen door de crisis al om in het werk, vindt ook SP-Kamerlid Frank Futselaar. “Het afronden van de kwaliteitsplannen heeft nu niet de grootste prioriteit, dus wij aanvaarden dit voorstel. Maar het gaat wat ons betreft om een eenmalige uitzondering.”

Daar is ook Paternotte van D66 het mee eens. “Het is een bijzonder jaar, daar houden we in de hele maatschappij rekening mee”, reageert hij. “Die coulance zou in deze tijd ook zeker moeten gelden voor het hoger onderwijs.”

Voor de VVD is het laatste woord nog niet gezegd over de kwestie. De fractie overweegt volgende week een motie in te dienen.