Vorig jaar werd duidelijk dat de vloeren van het gebouw Spectrum, waarin de cleanroom van de TU/e is ondergebracht, hersteld moeten worden. De Rijksoverheid scherpte in mei 2019 de regels aan voor gebouwen met breedplaatvloeren. Bij de bouw van zowel Flux als Spectrum zijn dat soort vloeren gebruikt. Ze veroorzaakten in 2017 veel commotie toen een deel van een parkeergarage bij Eindhoven Airport, waarbij ze gebruikt waren, instortte.

Uit onderzoek bleek dat de vloeren in Flux voldoen aan de nieuwe criteria, maar dat was niet het geval voor de betonconstructie van Spectrum. Jolie van Wevelingen, directeur Bedrijfsvoering van Technische Natuurkunde en Electrical Engineering, zei oktober vorig jaar dat het niet betekende dat het gebouw onveilig is, maar wel dat er herstelwerkzaamheden nodig zijn om aan de nieuwe eisen te voldoen. Die werkzaamheden zouden begin 2020 starten.

Van Wevelingen: “Het was inderdaad de planning er in april mee van start te gaan. Er is veel onderzoek uitgevoerd om te bepalen hoe dit gedaan moet worden. Willen we het goed doen, dan moeten we de labs in Spectrum leegmaken om er goed bij te kunnen. Vanwege de impact hiervan is onder meer met Dienst Huisvesting en de gemeente Eindhoven overlegd hoe dit veilig te doen is in combinatie met een vervroegde renovatie van Spectrum. Het kan onder de voorwaarde dat we het gebouw blijven monitoren met de frequentie waarmee we dat nu al doen. Dat is eenmaal per twee maanden en de resultaten worden vastgelegd in een rapport.”

Extra budget

Volgens de stukken die vorige week maandag behandeld werden in de U-raadsvergadering, gaat het herstelwerk van de vloeren en de renovatie van Spectrum op z’n vroegst eind 2023 van start. Voor dit project zijn de kosten geraamd op 40 miljoen euro. Maar dat bedrag staat los van de 100 miljoen waar het CvB vorige week maandag instemming voor vroeg aan de U-raad.

Die extra middelen zijn bedoeld voor huisvestingsprojecten die men in de periode 2020-2023 wil gaan uitvoeren. Daaronder vallen naast de bouw van een nieuwe cleanroom, nog diverse projecten, waar volgens het CvB twee jaar geleden bij het opstellen van het huisvestingsplan Campus 2030 nog geen rekening gehouden kon worden. Ze hebben te maken met noodzakelijke uitbreidingen van het originele plan, of het zijn urgente projecten die twee jaar terug nog niet aan de orde waren (nieuwe cleanroom). Of ze zijn terug te voeren op de snelle groei van de TU/e van de afgelopen jaren.

Zo is er extra geld nodig voor de renovaties van het Laplace-gebouw (5,4 miljoen) en het Studentensportcentrum (3 miljoen), moeten er meer onderwijs- en opslagruimtes komen voor de faculteiten Electrical Engineering en Technische Natuurkunde (10 miljoen), heeft de brandweer een nieuw onderkomen nodig (2,3 miljoen), en er moet meer geld worden uitgetrokken voor de labs van Biomedische Technologie (2,5 miljoen). Daarnaast dient er nog verplicht extra werk te worden uitgevoerd aan de brandveiligheids- en klimaatinstallaties in MetaForum, Vertigo en Flux (6,5 miljoen).

Complexe puzzel

Maar het meest urgent is de cleanroom in Spectrum. Volgens directeur Van Wevelingen is Dienst Huisvesting druk bezig met het maken van plannen voor wat ze omschrijft als “een complexe integrale puzzel”. Waar moeten de onderzoekers van TN en EE terecht als de cleanroom straks ontmanteld wordt? TN-decaan Gerrit Kroesen wijst erop dat de helft van het onderzoek aan zijn faculteit en een groot deel van het onderzoek bij EE niet zonder een cleanroom kan. Kroesen: “Daar moet snel een oplossing voor bedacht worden.” Van Wevelingen laat weten dat er op dit moment nog geen concrete keuze is gemaakt over hoe dit het beste aangepakt kan worden.

Hoogleraar Erwin Kessels, wetenschappelijk directeur van NanoLab@TU/e, is met zijn groep Plasma & Materials Processing zeer nadrukkelijk aangewezen op het gebruik van de cleanroom. “En wij zijn zeker niet de enige onderzoeksgroep waar dat voor geldt”, zegt Kessels. Als gebruiker zegt hij niet direct over de expertise te beschikken over hoe je de reparatie van de vloeren kunt combineren met het in bedrijf houden van de cleanroom. “Dat is een zaak voor Dienst Huisvesting, maar ik ben natuurlijk wel bij dit proces betrokken. Alleen al vanwege de jarenlange ervaring die we hebben opgedaan met de bestaande cleanroom. Op dit moment wordt er naar verschillende scenario’s gekeken. Een ervan is het stapsgewijs repareren van de vloeren en het telkens verplaatsen van delen van de cleanroom. Of dat überhaupt mogelijk is, is nog niet bekend, maar het lijkt me sowieso een dure en tijdrovende exercitie.”

Volgens Kessels zou de bouw van een nieuw pand voor het onderbrengen van een nieuwe cleanroom, dicht in buurt van Spectrum, het meest ideale scenario zijn. “Spectrum kan dan hersteld en gerenoveerd worden, en extra ruimte is altijd welkom, want de faculteiten TN en EE zitten nu al te krap in Flux.” Het bedrag dat het CvB heeft gereserveerd voor een nieuwe cleanroom, 43,7 miljoen, waarbij de huidige capaciteit ook nog eens met vijftig procent wordt uitgebreid, noemt Kessels een “realistisch” bedrag.

CQT-lab

Dan bestaat er nog de kwestie van een nieuw lab dat er moet komen voor de onderzoeksgroep Coherence and Quantum Technology van TN. Aan de oplevering daarvan lijkt een duidelijke deadline verbonden te zijn. Het lab is nu nog gehuisvest in het Cyclotron, maar moet die locatie begin 2023 verlaten. Dan loopt de huurovereenkomst af met GE Health, de eigenaar van het gebouw, die heeft aangegeven de huurovereenkomst niet te willen verlengen. GE Health zegt het volledige gebouw nodig te hebben.

Een poging om het CQT-lab een plek te geven binnen Gemini, het faculteitsgebouw van Werktuigbouwkunde en Biomedische Technologie, dat de komende jaren ook volledig gerenoveerd gaat worden, strandde begin dit jaar. Er was niet voldoende ruimte om het lab daar een plek te geven, vertelde projectleider Eric Heunen medio februari.

Ook voor het CQT-lab is op dit moment nog geen concreet plan beschikbaar. Het CvB heeft er een bedrag voor begroot van maximaal 10 miljoen, waarbij de capaciteit van het lab dan met 45 procent wordt uitgebreid. Blijft die uitbreiding achterwege, dan zou 7 miljoen moeten voldoen, aldus de voorlopige eerste raming.

Verrast

Patrick van Brakel, voorzitter van de U-raadscommissie die zich richt op de huisvesting op de campus, zegt dat hij 11 mei, toen zijn commissie de stukken voor het eerst kreeg voorgelegd, toch wel verrast was door de hoogte van het bedrag van 100 miljoen. Hij noemt het een “fors” bedrag, zeker afgezet tegen het totaalbudget van 366 miljoen voor het complete huisvestingsplan Campus 2030. Overigens is dat bedrag door de jaarlijkse indexering inmiddels al opgelopen tot 372 miljoen. Maar zijn commissie en daarmee ook de rest van de U-raad konden zich uiteindelijk wel vinden in de redenen die het CvB had aangedragen voor deze extra investeringsruimte. In april had de Raad van Toezicht er al mee ingestemd.

Volgens vicevoorzitter Nicole Ummelen, binnen het CvB verantwoordelijk voor de huisvesting, is er nu een financiële reservering van 100 miljoen gemaakt voor een pakket van urgente projecten. Ummelen: "Dat is gedaan op basis van ramingen, het zijn dus nog geen projectbegrotingen, plus een marge. Dat betekent dat de uiteindelijke financiële behoefte lager kan uitvallen. Er is op dit moment nog geen besluit genomen over de realisatie van de projecten. Elk project wordt de komende tijd in detail uitgewerkt voor wat nodig is en hoe het eruit gaat zien. Over elk project nemen we individueel een besluit. Dat geldt ook voor de cleanroom: de inhoudelijke discussie en uitwerking van dit project moet nog plaatsvinden.”

Volgens haar zal de komende drie jaar de huisvestingsratio, het percentage van de begroting dat jaarlijks aan huisvesting wordt uitgegeven, hierdoor niet de afgesproken grens van veertien procent overschrijden.