De bewuste motie, ingediend door kamerleden Dennis Wiersma (VVD) en Eppo Bruins (ChristenUnie), is een uitvloeisel van een debat dat al in januari ontstond naar aanleiding van een item van NOS op 3, waaruit bleek dat veel studenten overhoop zouden liggen met hun universiteit over het intellectueel eigendom van hun ideeën. Toen bleek dat studenten aan de TU/e als enige universiteit zelfs bij inschrijving al moeten verklaren afstand te doen van hun rechten op dat vlak, stelde de VVD hierover schriftelijke kamervragen.

In een reactie zei minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) al eerder dat de TU/e wel erg ver ging. De universiteiten werken momenteel aan een gezamenlijk richtsnoer voor het komende studiejaar. De minister wilde liever niet zelf ingrijpen, zei ze destijds, want meestal lossen de universiteiten het zelf wel op. De nu aangenomen motie roept de regering op om die ‘eenduidige richtlijn al per september 2020 te borgen en daarnaast te overleggen op welke wijze studentondernemers onafhankelijk juridisch advies kan worden geboden over de beste manier waarop zij met hun eigendomsrecht kunnen omgaan’.

Verplicht vinkje

Woordvoerder Ivo Jongsma van de TU/e bevestigt desgevraagd dat nog wordt gewerkt aan het genoemde richtsnoer rond het intellectueel eigendom van studenten, dat in september klaar zal zijn. “Wij werken als TU/e mee aan de totstandkoming hiervan en zullen in principe uitvoering geven aan de uiteindelijke richtlijn. We gaan ervoor zorgen dat het verplichte vinkje bij de inschrijving voor TU/e-opleidingen wordt afgeschaft.”

Jongsma verwacht dat als de richtlijn in september ‘geborgd’ is, deze in principe gaat gelden voor de inschrijvingen van het erop volgende collegejaar 2021-2022, maar zegt dat de universiteit gaat bestuderen of het mogelijk is om de aanpassing met terugwerkende kracht ook te laten gelden voor het collegejaar 2020-2021.

[Update: Het College van Bestuur heeft op 2 juli inderdaad besloten dat studenten ook al voor het komende collegejaar 2020-2021 geen afstand hoeven te doen van hun rechten.]

Tweede Kamerlid Wiersma stelde vorige week tijdens het debat over de motie dat studenten die afstand doen van intellectueel eigendom soms wel kunnen kiezen uit vijftien opdrachten, terwijl diegenen die dat weigeren nog maar drie opties zouden hebben. Dergelijke ongelijkheid speelt aan de TU/e niet, benadrukt woordvoerder Jongsma. “Iedereen zet het vinkje, elke student krijgt hetzelfde onderwijs als zijn of haar studiegenoten.”

Bescherming

De eis van de TU/e om studenten bij voorbaat afstand te laten doen van hun intellectueel eigendom, zou overigens ingegeven zijn vanuit de gedachte dat de universiteit sterker staat tegenover de bedrijven waarmee het samenwerkt, zo legde Robert Al van TU/e Innovation Lab in januari uit aan NOS op 3.

Al: “De universiteit maakt afspraken met bedrijven, zoals Philips en ASML, over resultaten van onderzoek. Het kan zijn dat in zo’n project een student opeens een eureka-moment heeft. Uit voorzorg hebben we besloten studenten het recht op dat idee bij voorbaat te laten overdragen aan de universiteit. Maar als het kan, krijgt die student het recht gewoon terug.”