Of loting voor opleidingen met een numerus fixus weer de standaard selectieprocedure wordt, is op dit moment niet te zeggen. Maar vorige week werd in de Tweede Kamer wel de eerste stap gezet die het mogelijk zou maken. Een meerderheid van de Kamer stemde in met een motie die oproept het verbod op loting op te heffen. OCW-minister Ingrid van Engelshoven gaat aan de slag met een voorstel, waarin loting als selectiemiddel weer onderdeel vanuit moet maken.   

Volgens decaan Johan Lukkien heeft het selectieproces dat studiekiezers de afgelopen jaren moesten doorlopen om toegelaten te kunnen worden tot de bachelor Computer Science & Engineering, nauwelijks effect gehad op de kwaliteit van de kandidaten die er uiteindelijk mee mochten beginnen.

Commerciële assistentie

Een nadeel van de huidige manier van selecteren vindt Lukkien de opkomst van allerlei commerciële bedrijfjes die zich richten op training in het voeren van gesprekken en het schrijven van motivatiebrieven. “Die twee zaken maken echter geen onderdeel uit van ons selectieproces. Weliswaar vragen we de studenten een reflectie te schrijven op hun studiekeuze en een voorbereiding daarop, maar daar hangt uiteindelijk slechts weinig van af. We zien geen gepolijste brieven binnenkomen en horen ook niet van studenten dat ze zich bediend hebben van commerciële assistentie.”

De huidige selectieprocedure heeft volgens Lukkien als voordeel dat de niet-serieuze kandidaten snel uit het proces worden gehaald. “Bij loting zal dat niet zo zijn, waardoor je een groot aantal kandidaten een plaats gaat aanbieden, die later toch geen gebruik zullen maken van die toewijzing. In Studielink krijgen kandidaten een plek aangeboden, die ze dan binnen twee weken moeten accepteren. Doen ze dat niet, dan gaat de plaats door naar de volgende op de lijst. Bij internationale kandidaten kan het zijn dat ze een plaats accepteren en vervolgens alsnog het inschrijfproces niet afmaken. Deze kandidaten vallen met het huidige selectieproces eerder af.”

Studiekeuzecheck

Lukkien merkt ook dat kandidaten die in tweede instantie een plaats krijgen aangeboden, iets minder geneigd zijn die plaats te accepteren, maar volgens de decaan scheelt dat niet heel veel met de kandidaten die direct een plaats toegewezen kregen. Voor dit lopend collegejaar lag de instroomlimiet voor Computer Science & Engineering op 275 studenten, en waren er begin 2019 ruim 700 vooraanmeldingen binnen. Uiteindelijk gingen er in september 260 eerstejaars van start.

Studenten geven volgens Lukkien ook aan dat het selectieproces voor hen dient als een studiekeuzecheck en als een oriëntatie op de studie. “Als we in de toekomst geen selectieproces meer zouden hebben, moet dat keuze- en oriëntatieproces alsnog worden ingericht. Dat is op zich geen grote moeite, maar zorgt mogelijk wel voor meer belasting van onze medewerkers.”

Tot 2000 werd er bij studies met een numerus fixus uitsluitend geloot. Het was een gewogen loting: goede cijfers op je eindexamen verhoogden je kansen. Na een overgangsperiode waarin universiteiten zelf mochten kiezen of ze selecteerden of niet, werd loting in 2017 afgeschaft.

Op dit moment heeft de TU/e voor het collegejaar 2020-2021 drie studies met een numerus fixus: Computer Science & Engineering, Bouwkunde en Industrial Design. De TU/e voerde voor het collegejaar 2018-2019 voor het eerst voor vier bacheloropleidingen een numerus fixus in. Dit in verband met een sterke groei van de instroom. Het ging toen om Industrial Design, Biomedische Technologie, Technische Bedrijfskunde en Technische Informatica (nu bekend als Computer Science & Engineering). Een jaar later werden Bouwkunde en Werktuigbouwkunde daaraan toegevoegd. Voor die laatste bacheloropleiding werd de numerus fixus echter voor komend collegejaar alweer afgeschaft, evenals voor Biomedische Technologie en Technische Bedrijfskunde.