Als ‘investment manager’ bij PGGM, dat de investeringen doet voor pensioenfondsen, is Wilfried Bolt verplicht om een deel van zijn portefeuille om te zetten in ‘risicoloze’ staatsobligaties, vertelde hij. Dat je daar tegenwoordig rente over betaalt, in plaats van ontvangt, is daarbij ondergeschikt belang. Maar voor de aanwezigen met een positieve balans, en dat waren er meer dan hij verwachtte in een zaal vol studenten, is die verplichting er natuurlijk niet. Zolang de beurs nog omhoog gaat, is het daarom verstandig om je geld te stoppen in aandelen. Zeker nu ook de spaarrente die commerciële banken rekenen vrijwel nihil is. Boven een miljoen euro moet je daar nu zelfs rente gaan betálen.

De directe oorzaak voor deze wonderlijke situatie is volgens Bolt het beleid van de centrale banken, die hun commerciële evenknieën laten betalen voor het geld dat zij bij hen stallen. En dat heeft weer te maken met de pogingen om de inflatie op te stuwen richting de twee procent, omdat dat het best zou zijn voor de economie. Wat de spreker betreft is dat geen realistisch doel en grotendeels ingegeven door een te kort geheugen: door een bijzondere piek van de rentestanden in de jaren zeventig en tachtig zouden de monetaire beleidsmakers uit het oog zijn verloren dat de gemiddelde rente al zevenhonderd jaar daalt, zo liet hij in een grafiek zien.

Bankbiljetten in een kluis

Kortom: de huidige situatie is dan wel bijzonder, maar zeker niet onverwacht. Een rol speelt ook dat er minder kapitaal nodig in de nasleep van de derde industriële revolutie (die van de computers) dan na de voorgaande twee (stoommachines en elektriciteit/verbrandingsmotoren), zo concludeert Bolt. In combinatie met de veranderende demografie (de vergrijzing) heeft dit geleid tot de huidige lage inflatie en rentes. De spreker beaamde tijdens de vragensessie dat we wat dat betreft goed moeten kijken naar Japan, dat in dat opzicht voorloopt op de rest van de wereld.

En waarom commerciële banken hun geld nog altijd wegzetten bij de centrale banken, terwijl ze dat geld kost? “Je kunt dat geld ook in de vorm van bankbiljetten opslaan in een kluis, maar dat blijkt al bijna net zo veel te kosten als nu aan negatieve rente wordt betaald. Bovendien wil niemand dat verzekeren.”

De lezing van Wilfried Bolt werd door Studium Generale georganiseerd in samenwerking met studentenbeleggingsclub B&R Beurs Eindhoven.