Marijke Naezer verzamelde en analyseerde allerlei verhalen van vrouwelijke wetenschappers over pesten, seksuele intimidatie en wetenschappelijke sabotage aan de universiteit. Ze deed dat voor het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren.

Zulke intimidatie gebeurt nooit op een specifiek moment, zag ze. Er is altijd sprake van een patroon, waardoor het moeilijk is om het te doorbreken. Ze liet zien hoe die patronen ontstaan door machtsstructuren, competitiedrift en gebrek aan bescherming van slachtoffers.

“Niet alleen is er eindelijk meer oog voor sociale onveiligheid op universiteiten”, zegt jurylid en AOb-bestuurder Marijtje Jongsma, “universiteiten ondernemen nu ook stappen om de veiligheid te vergroten.”

Klokkenluiders

Er waren nog twee nominaties voor de Kus. De prijs had ook naar drie klokkenluiders van de Universiteit Leiden kunnen gaan: Laura Steenbergen, Roberta Sellaro en Bryant Jongkees. Zij durfden vermoedens van wetenschappelijk wangedrag, door een prominente onderzoeker in de psychologie, naar buiten te brengen.

Ten slotte was UvA-hoogleraar Olav Velthuis genomineerd. Hij startte een petitie toen de Erasmus Universiteit Rotterdam de e-mails van medewerkers liet doorpluizen. Dat deed de universiteit om een ‘lek’ naar de pers te vinden, nadat NRC Handelsblad had geschreven over vermeend plagiaat door voormalig UvA-rector Dymph van den Boom. Zij was interim-decaan bij een roerige faculteit van de EUR.

De Academie-Kus wordt sinds 2017 uitgereikt. De prijs was een idee van wetenschapsvakbond VAWO en twee actiegroepen. VAWO is inmiddels opgegaan in de Algemene Onderwijsbond.