Open science is het ideaal dat wetenschappers hun data met de wereld delen, zodat ook anderen ermee aan de slag kunnen. De data moeten open, vrij toegankelijk, transparant en herbruikbaar zijn.

NWO wil wetenschappers nu belonen voor inspanningen op het gebied van open science. Ze kunnen maximaal vijftigduizend euro voor hun project krijgen. De toekenningen van het Open Science Fund worden in de zomer van 2021 verwacht.

Cultuurverandering

Helemaal vanzelfsprekend is open science nog niet. Er moet een cultuurverandering komen, meent NWO-voorzitter Stan Gielen. “Die proberen we op zoveel mogelijk manieren te bewerkstelligen.”

Als goed voorbeeld voor de aanvragers geeft de organisatie het werk van vogelonderzoeker Antica Culina, die net de Nederlandse Dataprijs heeft gekregen voor haar vogeldatabase. Ze merkte dat veel data over vogelpopulaties in verschillende formats staan, moeilijk te vinden zijn of zelfs verloren gaan. Nu kunnen alle vogelonderzoekers dezelfde database gebruiken.

NWO wil niet achterblijven: de financier zou het liefst alle ingediende voorstellen van het nieuwe fonds (zowel de uitgekozen als afgewezen voorstellen) op zijn website zetten, met het commentaar van de beoordelingscommissie erbij. Maar dat gebeurt alleen als de aanvragers daarmee instemmen.

Paywall

Open science gaat een stapje verder dan open access. Dat laatste is het streven naar gratis toegankelijke publicaties in de wetenschap, zodat kennis niet achter een paywall verdwijnt. Open science gaat ook over de gegevens die aan de publicaties ten grondslag liggen.