Profpraat | Tips voor thuiswerkers
Snel een luier verschonen tussen twee meetings door, je mail bijwerken tijdens het huiswerkmoment van je kind of tot ’s avonds laat doorwerken omdat de filmavond nu toch niet doorgaat. In deze coronatijd gaat werken voor iedereen net even anders en wordt er overal geschipperd. Dat leidt voor veel thuiswerkers tot extra spanningsklachten. TU/e-hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie Evangelia Demerouti geeft tips hoe je thuiswerk in betere banen kunt leiden.
We werken met z’n allen - waar het kan - al een tijd vanuit huis en het ziet ernaar uit dat dat voorlopig ook nog wel zo gaat blijven. Voor hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie Evangelia Demerouti een interessant ‘experiment’. Normaal gesproken bestudeert ze welke factoren mensen gemotiveerd of juist ziek kunnen maken op hun werk, nu is het mogelijk te onderzoeken hoe dat is in een collectieve noodgedwongen thuiswerksituatie.
“Dit is even anders dan de wekelijkse thuiswerkdag, die vaak als welkome afwisseling wordt gezien van dagen vol vergaderingen en collega’s die onaangekondigd komen binnenvallen. Nu snakken we juist naar dat brainstormmoment of koffiekwartiertje. Je kunt je werk niet zomaar even naar huis halen, gun jezelf de tijd om een plan te maken. Welke strategieën heb je nodig om zowel op je werk als privé gezond te blijven en goed te kunnen functioneren?”
Het zijn soms open deuren, erkent Demerouti, maar als er sprake is van stress en crisis worden al gauw de eenvoudigste tips over het hoofd gezien. Even een time-out, je situatie in ogenschouw nemen, accepteren en aanpassen, kan volgens haar heel verfrissend werken. “Nu we alleen zitten, moeten we een proactievere houding aannemen. Dat betekent meer dingen organiseren, maar ook duidelijke afspraken maken en waar nodig hulptroepen inschakelen. Wie kent iemand die expertise heeft op een bepaald onderwerp waarop je vastloopt? Wie kan een bepaalde taak van je overnemen? Of juist heel praktisch: kan het buurmeisje wekelijks even op de kinderen letten als jij die belangrijke bespreking hebt?”
Natuurlijk gaat het niet altijd even makkelijk. Een onzekere tijd, ziekte- en sterfgevallen, extra mantelzorg. Maar probeer vooral nu positief te blijven reflecteren, benadrukt Demerouti. “We worden nu niet afgeleid door sociale contacten en ons snelle leefritme, dat is op zich mooi. Probeer in deze tijd aan jezelf te werken - je hebt nu de vrijheid om dingen anders in te richten -, wees creatief in het zien van kansen. Door jezelf scherp en fit te houden en in een gestructureerd dagritme te leven, ben je minder gevoelig voor onzekerheden en kun je jezelf weerbaarder maken. Als we dat straks weer terug naar de werkvloer kunnen meenemen, hebben we toch iets waardevols uit deze crisis gehaald.”
Tips voor thuiswerkers
Ken jezelf
Luister naar je lichaam. Ben je een ochtendmens? Plan dan taken die meer denkwerk vergen in het eerste dagdeel. Een negatieve mood? Werk aan een ‘afvinkbare’ taak, en doe iets positiefs. Ben je vandaag moe? Misschien kun je je dag minder vol te maken, doe wat eenvoudigere taken en las een extra pauze in voor een frisse neus. Blijf actief door binnens- of buitenshuis te sporten. Kortom: hou je body battery in de gaten.
Richt je werk praktisch in en pas je verwachtingen en taken aan
Je dagelijkse taken zijn anders dan normaal, en niet alles kan thuis. Labexperimenten op de zolderkamer? Mission impossible. Maak met je leidinggevende duidelijke afspraken over je nieuwe rol en taken en zorg dat je werk behapbaar blijft. Heb je minder tijd doordat je voor kinderen moet zorgen of mantelzorg biedt? Pas dan je verwachtingen aan en laat als het mogelijk is wat taken vallen.
Schakel hulptroepen in
Inventariseer voor jezelf wat je taken zijn. Heb je alles wat je daarvoor nodig hebt? Plan meetings om met collega’s te kunnen blijven sparren en gebruik elkaars netwerk om problemen op te lossen. Wees proactief: jíj moet aangeven wat je nodig hebt om goed te blijven functioneren.
Houd jezelf gemotiveerd
Continu van de ene naar de andere video-meeting schakelen, geeft aan het einde van je werkdag geen voldoening. Probeer je taken te variëren, doe vooral ook leuke dingen en zorg voor taken die je kunt afronden.
Houd werk en privé zoveel mogelijk gescheiden
Normaal trek je ‘s ochtends de deur achter je dicht om naar je werk te gaan. Ook nu je de hele dag thuis bent, is het belangrijk om deze twee domeinen gescheiden te houden. Zorg voor een vaste werkplek en maak duidelijke werktijden, maar wees ook creatief met het inrichten van je werkdagen zodat het past met je thuissituatie. Een meeting met een baby op schoot? Prima, als je tijdens het middagslaapje werkzaamheden kunt doen die veel denkwerk vragen. Probeer je wel zo veel mogelijk aan een vaste structuur te houden in plaats van je voortdurend aan te passen aan taken en eisen die op je pad komen.
Vermijd het constant ‘aan’ staan
Het is verleidelijk om ’s avonds door te werken. Je agenda is leeg, of je voelt je schuldig omdat je minder efficiënt gewerkt hebt. Even een was ophangen tussendoor, lunchen met de kinderen - waarbij je dan wel constant je mail checkt. Doe het niet, het leidt uiteindelijk tot uitputting. Zorg aan het einde van de dag voor relax-tijd zodat je je werk kunt loslaten. Zoek een nieuwe hobby of maak die ene klus af, het kan nu. En blijf sociale contacten opzoeken, via een scherm of maak een rondje door het park waar je ook andere mensen ziet.
Blijf positief reflecteren
Ook aan deze periode komt een einde. En in de tussentijd scheelt het dagelijks aan reistijd.
Tips voor leidinggevenden
Houd contact met de werknemers
Blijf op de hoogte van je werknemers. Dat kan bijvoorbeeld met een app-groep. Wens elkaar ’s maandags een goede werkweek, vraag hoe het met elkaar gaat; wees betrokken.
Pas werkzaamheden, verwachtingen en eisen aan
Werknemers moeten nu meer moeite doen om hun werk en privé in balans te krijgen en houden. Stel daarom de verwachtingen bij en maak duidelijke afspraken. Probeer onzekerheden weg te nemen, die leiden tot extra stress.
Bied een helpende hand
Even langsgaan bij een collega wanneer je vastloopt, gaat nu niet. Zorg voor meetings met een vaste frequentie en houd in de gaten of er iemand tegen problemen aan loopt. Bied laagdrempelige hulp en schakel daarvoor je eigen netwerk in. En soms is een luisterend oor ook voldoende.
Discussie