De onderzoekers komen tot hun conclusie op basis van de verhouding tussen het aantal bevestigde infecties en het totaal te verwachten maximum dat ze sinds het begin van de uitbraak dagelijks voor Nederland (en anderen landen) berekenen. “Voor de tweede dag op rij komt deze verhouding boven de vijftig procent uit”, zegt Edwin van den Heuvel, de hoogleraar statistiek aan de TU/e die het initiatief tot deze voorspellingen nam met twee collega’s. “Dit betekent dat we nu waarschijnlijk over de helft zijn van het totale aantal gemeten besmettingen. We zijn er nog lang niet, maar we zijn op de goede weg, zoals premier Rutte dinsdag zei tijdens zijn persconferentie.” Hun schatting van het uiteindelijke maximum aantal besmettingen in Nederland schommelt nu enkele dagen rond de twintigduizend.

Noord-Brabant

Een dag eerder zagen de onderzoekers het passeren van het kantelpunt al specifiek voor de provincie Noord-Brabant gebeuren, wat overeenkomt met de signalen uit de Brabantse ziekenhuizen dat het aantal nieuwe gevallen afneemt. Ook Spanje lijkt volgens dezelfde berekeningen over het kantelpunt heen.

De onderzoekers onderbouwen deze conclusie met de cijfers uit andere landen, waar ze dezelfde verhouding dagelijks berekenden. “In Italië zagen we omstreeks 24 maart dat deze verhouding boven de vijftig procent kwam”, zegt Van den Heuvel. “In Italië betekende dit het daadwerkelijke begin van de afvlakking en zagen we nieuwe aantallen gemiddeld genomen verminderen.”

S-curve

Volgens Van den Heuvel volgt uit de analyses dat we in Nederland ook qua tijd ongeveer halverwege de curve zijn beland. Toch kunnen we daar niet te veel conclusies uit trekken. “Je ziet bijvoorbeeld in Zuid-Korea dat ze daar lang mooi de S-curve hebben gevolgd, maar dat nu het aantal besmettingen toch weer lineair toeneemt. We moeten nog uitzoeken of dat daar aan aangepaste maatregelen kan liggen.”

De eerste weken lag het gros van de voorspellingen voor enkele dagen vooruit binnen tien procent van de daadwerkelijk gemeten waarde, benadrukt de hoogleraar. “Bij de verwachte maxima zie je in de beginfase echter nog veel fluctuaties. Dat stabiliseert echter zodra je voorbij het kantelpunt bent, zoals in Nederland nu het geval lijkt. Ik denk dat het uiteindelijke maximum nog wel iets hoger uit kan vallen, maar het zal niet gigantisch meer afwijken. Ook moeten we nog even afwachten wat het nieuwe testbeleid voor invloed gaat hebben op de cijfers.”

Blijven volhouden

Ook konden de onderzoekers aantonen dat vanaf het moment dat de scholen en andere gelegenheden dicht gingen, de relatieve snelheid waarmee nieuwe besmettingen van het virus optreden is afgenomen in Nederland. Datzelfde zagen ze in Italië, Spanje, Frankrijk en Duitsland. “Het lijkt er dus op dat de maatregelen werken”, zegt Van den Heuvel, al haast hij zich erbij te zeggen dat het zeer belangrijk is om te blijven volhouden en het virus niet de kans te geven terug te slaan.