Met biosensoren is de kwaliteit van leven te verbeteren, zo luidt de boodschap in het openingspraatje bij de finale van SensUs. Wanneer een medicijngebruiker thuis zelf met één druppel bloed kan meten wat de concentratie van dat medicijn is bijvoorbeeld, dan kan de dosis worden bijgesteld voor optimaal effect en minimale bijwerkingen. Veertien studententeams richten zich dit jaar op het monitoren van reumamedicijn adalimumab en daarbij gebruiken zij verschillende manieren om de stof aan te tonen.

Een groot deel van de teams gebruikt een methode met gouden nanodeeltjes waar de boosdoeners van reuma, moleculen van het eiwit TNF-alfa, aan binden. Het Schotse team werkt met hitte die eiwitten verandert en daardoor te detecteren maakt en Team T.E.S.T, het acroniem van TU Eindhoven Sensing Team, doet het met bioluminescentie oftewel met licht.

Bioluminescentie

“Wij hebben een eiwit ontworpen dat bindt aan het geneesmiddel adalimumab. Om een lichtsignaal te kunnen ontvangen, is daarnaast een ander eiwitcomplex noodzakelijk. Dat bestaande eiwit hebben we gevonden en met deze drie-eenheid krijgen we nu een blauw lichtsignaal dat afhankelijk is van de concentratie medicijn”, begint Blijke Wessels (student Biomedische Technologie) de uitleg. Haar teamgenoten zijn bezig met het uitvoeren van de tests die bij deze competitie horen. Ieder team krijgt vierentwintig monsters waarvan ze zo nauwkeurig mogelijk de concentratie adalimumab moeten bepalen. Alle resultaten zijn live te zien op een scherm in Atlas. Iedere test duurt ongeveer vijf minuten.

Behalve een prijs voor deze analytical performance, gewonnen door het Eindhovense team, wordt ook gekeken welk team het meest creatief is (ook Team T.E.S.T.) en wie naar verwachting het meeste succes op de markt krijgt (Synosense van KU Leuven). Als vierde is er een publieksprijs, die gaat naar het Duitse team Aixsens. Dit laatste team had zeker een originele naam bedacht voor hun biosensor. Zij noemen die YOMO: You Only Measure Once.

Bezoeker en Psychology & Technology-student Mijntje van der Lande waardeert het dat de studenten een deel van hun studententijd stoppen in SensUs. “Ze zetten zich bijna een jaar in voor het welzijn van mensen die moeilijkheden ondervinden en maken hun maatschappelijke betrokkenheid zichtbaar.”

Artritis

Een van de mensen wier welzijn verhoogd kan worden is promovenda Wendy Olsder. Toen ze veertien was, kreeg ze te maken met artritis, maar de diagnose werd pas later gesteld omdat die niet bij jonge mensen past. Ze doet nu promotieonderzoek bij Industrial Engineering, maar kan niet zonder medicijnen veertig uur per week achter een bureau zitten. “Ik krijg pijn in heup en ellenbogen en neem daarvoor tweemaal per week een injectie adalimumab. Voor controles moet ik vaak naar een ziekenhuis aan de andere kant van het land”, zegt ze in een videoboodschap. “Ik kan niet in de toekomst kijken, dat kan niemand, maar een biosensor zou me erg helpen.”

De biosensor van Team T.E.S.T is nu nog een prototype en Wessels denkt niet dat die volgend jaar op de markt is. “Maar er is zeker interesse voor het chemisch proces en het apparaat, de biosensor.” De cartridge waarmee nu de concentratie geneesmiddel wordt berekend, hoeft volgens teamlid Chris Vu niet meer dan een halve euro te kosten. “In het ziekenhuis kost een test vijftig euro”, zegt hij.

Kwaliteit

Initiator van de competitie, die bedoeld is om de ontwikkeling van biosensoren te versnellen, is hoogleraar Menno Prins. Hij ziet niet meteen of deze vierde editie van SensUs drukker is dan voorgaande: “Toen hielden we het in het Auditorium en dat is moeilijk te vergelijken met Atlas. Maar het gaat niet om de kwantiteit van de bezoekers of deelnemers, het gaat om de kwaliteit. Ik heb met alle veertien universiteiten waar de teams vandaan komen contact en nodig ze persoonlijk uit. Vandaag worden ook nascholingen gegeven aan artsen en aan docenten van middelbare scholen. Het is belangrijk dat die op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen.”

In Nederland hebben meer dan tweehonderdduizend mensen reuma en ervaren dagelijks last van ontstoken gewrichten. Het vinden van de juiste soort en hoeveelheid medicatie is een grote uitdaging, volgens patiëntenorganisatie Reuma Nederland, tevens partner van de wedstrijd.