Er is veel kritiek op studentenstops. Ze zouden de toegankelijkheid van het hoger onderwijs in gevaar brengen en in het nadeel zijn van jongeren met een niet-westerse migratieachtergrond of laagopgeleide ouders. Minister Van Engelshoven wil er daarom strenger op toezien en het recht krijgen om studentenstops te weigeren.

Restricties

De plannen hebben nog geen effect op het aantal studentenstops, maar een andere ingreep van de minister wel. De vier technische universiteiten krijgen er straks meer geld bij. Wageningen University en TU Eindhoven lieten eerder dit jaar al weten dat zij daardoor meer docenten kunnen aanstellen en hun studentenstop kunnen schrappen of verruimen.

Eindhoven schaft er drie van de zes af: bij technische bedrijfskunde, werktuigbouwkunde en biomedische technologie gelden geen beperkingen meer. Bij de overige drie opleidingen zijn meer studenten welkom (bouwkunde, technische informatica en industrial design).

Wageningen was sowieso al van plan om de numerus fixus bij de opleiding biotechnologie af te schaffen. Het maximumaantal eerstejaars werd niet gehaald. Dankzij de verbeterde financiële situatie werd de beslissing sneller genomen. Er geldt wel nog een studentenstop bij de bachelor voeding en gezondheid. Twente kent alleen nog een stop bij technische geneeskunde – daar verandert komend studiejaar niets aan.

Achterstand

De TU Delft ziet nog geen reden om de studentenstops bij zes van haar studies meteen op te heffen. Met de extra middelen gaat de universiteit investeren in docenten en faciliteiten, maar daarmee zijn de capaciteitsproblemen niet zomaar opgelost. “De afgelopen jaren zijn de studentenaantallen verdubbeld, terwijl de financiering niet is meegegroeid. We moeten eerst zorgen dat die achterstand normaliseert”, laat een woordvoerder desgevraagd weten.

Als de andere technische universiteiten kunnen schrappen in hun studentenstops, waarom Delft dan niet? “Wij zijn de grootste TU met meer dan 25 duizend studenten. Ik ken de situatie bij de anderen niet”, aldus de woordvoerder. “We kunnen de onderwijskwaliteit alleen bewaken als we gematigd groeien. Bovendien hebben we de numerus fixus niet alleen ingesteld omdat de financiering achterbleef, maar ook omdat bij opleidingen als klinische technologie en nanobiologie de vraag naar afgestudeerden niet zo heel groot is.”

Uniek

Even leek het erop dat de studentenstops bij de tien universitaire bacheloropleidingen psychologie zouden verdwijnen, maar volgend studiejaar komen er toch weer drie bij (Erasmus Universiteit Rotterdam, Tilburg University en Vrije Universiteit Amsterdam).

De VU kan de toegenomen stroom studenten niet meer aan, reageert een woordvoeder desgevraagd. Om de kwaliteit te beschermen ziet de instelling geen andere optie dan een studentenstop. “De groei is zeer waarschijnlijk veroorzaakt door studentenstops bij andere instellingen.” Studenten kiezen voor zekerheid en schrijven zich liever in bij een studie waar ze zonder meer worden toegelaten.

Universiteit Twente

Universiteit Twente, de enige overgebleven aanbieder zonder numerus fixus, is niet bang dat daar hetzelfde gebeurt. “Op de UT bieden we psychologie aan met technologie als focus. Door ons unieke profiel trekken we geen studenten die geïnteresseerd zijn in generieke psychologie”, aldus een woordvoerder.

Bij de hogescholen neemt het aantal studies met een studentenstop ook maar licht af: van 39 naar 37. Van de tien bekostigde opleidingen fysiotherapie hanteren er nog altijd zes een numerus fixus. Bij de voltijdopleidingen medische hulpverlening gelden komend studiejaar tegen de verwachting in nog steeds beperkingen.

De universiteiten hebben nog tot 1 december de tijd om een studentenstop aan te melden, maar in de praktijk gebeurt dat zelden op het laatste moment.