Mengelers neemt afscheid van de universiteit met een boodschap. De goedgevulde Blauwe Zaal vormde woensdagmiddag namelijk het decor voor het eenmalige programma ‘Lentegasten’ (geïnspireerd op het bekende VPRO-programma ‘Zomergasten’), waarin interviewster Isolde Hallensleben met Mengelers in gesprek ging aan de hand van twaalf door hem gekozen videofragmenten. Deze varieerden van Shakespeare en Van Kooten en De Bie tot voetballegende Maradona en wetenschapsanimaties uit eigen huis.

Lees verder onder de foto's.

Voorafgaand waren er toespraken van onder anderen Raad van Toezicht-voorzitter Baptiest Coopmans, Mengelers' opvolger Robert-Jan Smits en de Leidse rector en collegevoorzitter Carel Stolker. Laatstgenoemde kreeg aan het begin van de bijeenkomst direct de lachers op zijn hand, onder meer met vrolijke speldenprikjes richting Mengelers die, in tegenstelling tot hemzelf, 'uitsluitend' het collegevoorzitterschap bekleedde. "Het onderwerp ligt jou aan het hart, maar de wet kent überhaupt die hele voorzitter niet, de wet spreekt uitsluitend van rectoren. Dat scheelt bovendien een hele vent of vrouw - daar ben je toch weer wat goedkoper mee uit."

Van onschatbare waarde

Onder de genodigden was ook Eindhovens burgemeester John Jorritsma - en die kwam niet met lege handen. Lachend: "Ik weet het: je houdt niet van verrassingen." Hij speldde Mengelers, in het bijzijn van diens echtgenote, het bekende lint met kruis, horend bij de ridderlijke graad Officier in de Orde van Oranje Nassau, op de borst. Een koninklijke onderscheiding werd eind maart ook uitgereikt aan Mengelers’ oud-collegegenoot Jo van Ham bij diens afscheid van de universiteit.

Jorritsma, die Mengelers even daarvoor ook al had toegesproken vanuit zijn rol als voorzitter van Stichting Brainport, roemde de kersverse Officier om zijn enorme drive en kennis van zaken, en noemt hem een boegbeeld voor onder andere de TU/e en Brainport. "Je bent van onschatbare waarde - voor de stad, regio en provincie, en voor het hele land. En ook internationaal ben je buitengewoon actief."

Lees verder onder de foto's. 

Wijzend naar zijn ambtsketen: "Een keten heeft vele schakels. En jij bent een heel belangrijke schakel in de Brainport-regio; jouw maatschappelijke verdiensten stijgen ver uit boven wat je normaal van een individu mag verwachten. En het is voor dan ook mij een grote eer om te vertellen dat die verdiensten niet alleen zijn opgevallen in de stad, maar ook bij de Koning."

Mengelers was in het verleden onder meer voorzitter van de Raad van Bestuur van TNO en, vanuit die functie, voorzitter van de European Association of Research and Technology Organisations. In 2014 werd hij voorzitter van het College van Bestuur van de TU/e - een universiteit die in de daaropvolgende jaren hard groeide, waarbij hij volgens de verklaring bij zijn koninklijke onderscheiding ‘oog bleef houden voor personeelsbeleid en de kwaliteit van het onderwijs’. De scheidend collegevoorzitter is verder onder andere secretaris en penningmeester van de Stichting Brainport, voorzitter van universiteitenkoepel VSNU, voorzitter van de Raad van Toezicht van de Stichting GLOW en bestuurslid van de Stichting PSV Voetbal.

Heftige dag

Jan Mengelers spreekt van "een heel emotionele en heftige dag, met veel indrukken. Ik ben ondergedompeld in het universitaire bad van enthousiaste mensen, die zoveel voor me hebben betekend en door wie ik me jong ben blijven voelen. En nu mag ik, via John, ook de Koning bedanken voor deze eervolle onderscheiding voor iets wat ik gewoon als vanzelfsprekend beschouwd heb. Om zo op te vallen, als eenvoudige jongen uit de regio, dat is een heel mooie eer."

Lees verder onder de foto's.

Glazen hamer

Hij liet zijn gehoor tevens weten vijf jaar lang "een prachtbaan" te hebben gehad: "Maar het moment van loslaten is nu aangebroken". Waar rectorenoverdrachten volgens Mengelers steevast plaatsvinden met een hoop ceremonieel en "prevelementjes in het Latijn", is de wissel tussen collegevoorzitters in zijn ogen doorgaans maar "schraal". Reden voor Mengelers om, op de drempel van zijn vertrek, een nieuwe traditie te starten in de vorm van een glazen voorzittershamer (en niet de lompe klushamer met rubberen kop die hij in eerste instantie grappend liet zien), die hij deze woensdag naar eigen zeggen "met zeer veel genoegen en vertrouwen" overdraagt aan Robert-Jan Smits. "Dat je met waardigheid en met inzet van al je talenten deze universiteit mag opstuwen in de vaart der volkeren. Veel succes."