- Onderzoek
- 01/05/2019
Injecteerbare ‘chemo-gel’ mogelijk alternatief voor buikspoelingen bij buikvlieskanker
Buikvlieskanker is één van de dodelijkste kankertypes. Zonder behandeling is de verwachte overleving ongeveer 6 tot 12 maanden. Een gel die in de buikholte kan worden geïnjecteerd om daar tot wekenlang zeer lokaal chemotherapie af te geven kan een beter alternatief zijn voor de chemo-buikspoelingen, die nu gangbaar zijn. TU/e-hoogleraar Patricia Dankers , die aan de basis stond van de hydrogel, gaat deze nu testen in een vier jaar durende preklinische studie, samen met onderzoekers van Maastricht UMC+ en Catharina Ziekenhuis. KWF kankerbestrijding steunt het onderzoek met bijna 600.000 euro.
De ontwikkelde hydrogel is zo geprogrammeerd dat hij vloeibaar is bij injectie, maar na vrijgave in het lichaam verstevigt. De gel is geladen met een veel gebruikt antikankermedicijn (beter bekend als chemo), die over een periode van dagen of zelfs weken vrijkomt. Dankers: “Deze nieuwe behandeling combineert het voordeel van lokale chemotherapie met een niet-ingrijpende manier van langdurige toediening. Patiënten die niet in aanmerking komen voor de huidige vormen van behandeling, kunnen daardoor waarschijnlijk wel een behandeling krijgen met deze techniek.”
Zware huidige behandeling
Buikvlieskanker, ook wel peritoneale kanker genoemd, ontstaat voornamelijk door uitzaaiingen van darmkanker. 1 op de 8 patiënten met darmkanker krijgt uitzaaiingen in de buikholte. Op dit moment is de enige kansrijke behandeling een operatie waarbij de uitzaaiingen chirurgisch worden verwijderd, gecombineerd met een spoeling van lokale chemotherapie. Bij deze lokale behandeling wordt de buikholte 90 minuten gespoeld met chemo (zogenaamde Hypertherme Intra Peritoneale Chemotherapie ofwel HIPEC). Ignace de Hingh van het Catharina Ziekenhuis: “Deze spoeling is beperkt effectief vanwege de korte duur. Daarnaast komt een grote groep patiënten (1 op de 4) niet in aanmerking voor deze behandeling, omdat zij onvoldoende fit wordt geacht om deze zware behandeling te ondergaan. Het effect weegt dan onvoldoende op tegen de belasting voor de patiënt.”
Tumorcellen oplichten
De preklinische rattenstudie die het consortium nu gaat uitvoeren bestaat uit een reeks experimenten om de veiligheid en werking van het middel te onderzoeken. “Hiervoor gebruiken we tumorcellen die we zichtbaar maken door ze op te laten lichten. Een speciale camera kan zo uitwendig en op basis van de intensiteit van het licht nagaan hoeveel tumorcellen er in de buik aanwezig zijn en dus hoe succesvol de behandeling is”, aldus Nicole Bouvy van Maastricht UMC+. Zo moeten de tests onder meer uitwijzen of de combinatie van de gel met het antikankermiddel veilig is, of de gel net zo goed of misschien wel beter werkt dan de spoeling en of de gel nog steeds succesvol is na de chirurgische ingreep. De uitgebreide laboratoriumstudie is inmiddels afgerond en laat veelbelovende resultaten zien. Als ook de preklinische studie succesvol blijkt, zijn de onderzoekers weer een stap dichter bij de klinische toepassing voor patiënten.
Een onderzoeksbeurs van het KWF is toegekend aan een consortium van Maastricht UMC+, Catharina Ziekenhuis en de TU Eindhoven voor de ontwikkeling van een nieuwe strategie ter verbetering van intraperitoneale chemotherapie voor patiënten met peritoneale kanker. Binnen dit consortium bundelen professor Nicole Bouvy (UMC), professor Ignace de Hingh (Catharina Ziekenhuis) en professor Patricia Dankers (TU/e) hun krachten om preklinische validatie van een innovatieve supramoleculaire hydrogel te starten die continue lokale intraperitoneale chemotherapie mogelijk maakt.
Discussie