Gisterochtend werd Baaijens al vroeg gebeld door een regionale journalist, die voor de vuist weg informeerde “hoe dat nu moest met dat kippenhok”. Hij wil er maar mee aangeven hoe ongenuanceerd en bevooroordeeld er over vrouwen en over de maatregel om vrouwen voorrang te geven bij het invullen van wetenschappelijke vacatures, geoordeeld wordt.

“Vrouwen hebben aan onze universiteit vele jaren op een 1-0 achterstand gestaan en met deze maatregel willen we die situatie in een kort tijdsbestek ombuigen naar een 1-0 voorsprong”, zegt hij op zijn werkkamer in Atlas. Of de voetbalvergelijking bewust is gekozen nu deze weken in Frankrijk het WK Vrouwenvoetbal plaatsvindt, is niet duidelijk. Waar Baaijens zich wel van bewust is, is dat bijna iedereen, zowel mannen als vrouwen, met een genderbias kampt als het bijvoorbeeld gaat om het werven van wetenschappelijk personeel.

Baaijens: “Er wordt bij een sollicitatieprocedure toch bijna altijd eerst naar de mannelijke kandidaat gekeken en veel onderzoeken hebben ook uitgewezen dat die genderbias bij bijna iedereen bestaat.” Bij een recente, interne debias-training voor de leden van de interdisciplinaire commissies (die commissies onderzoeken hoe faculteiten in de toekomst nog beter kunnen samenwerken, red.) trapten volgens Baaijens de meeste deelnemers toch in de valkuilen die door de trainers/acteurs waren opgezet.

Grondwet

Op zijn Twitteraccount verdedigt Kees Storm, hoogleraar bij Technische Natuurkunde, de maatregel. Storm in een van zijn tweets: “Ja, we sluiten mensen uit. Is het dan verboden onder Art. 1 van de Grondwet? Niet noodzakelijk. Het feit dat er zó weinig vrouwen bij ons werken bewijst, denk ik, dat we in voorgaande jaren stelselmatig, bewust of onbewust, gediscrimineerd hebben”. Volgens Storm zal de maatregel ervoor zorgen dat de scheve verdeling in het personeelsbestand van de TU/e recht getrokken wordt, en hij verwacht dat de universiteit er in kwaliteit juist op vóóruit zal gaan.

Guus Pemen, hoogleraar bij Electrical Engineering, betitelt de maatregel in een reactie op een tweet van Cursor als "ridicuul" en vindt dat het College van Bestuur eerst maar eens het goede voorbeeld moet geven door een vrouwelijke rector of collegevoorzitter aan te stellen. "Goed voorbeeld doet goed volgen", aldus Pemen. Baaijens zei in de uitzending van Nieuwsuur dat hij na het aflopen van zijn zittingstermijn graag plaats zou willen maken voor een vrouwelijke rector.

Veel reacties van binnen en buiten de TU/e noemen de maatregel discriminerend of in strijd met de wet. Ook wordt vaak gewezen op het uitgangspunt dat de meest geschikte kandidaat de baan moet krijgen en dat gender of afkomst daar nooit rol bij moet spelen. Dannie van Osch, postdoc bij de faculteit Scheikundige Technologie, gaat via Twitter genuaneerder in op de argumenten die hoogleraar Kees Storm aanvoert. Van Osch zegt dat die argumenten voor waar zijn aan te nemen, maar hij vraagt zich af waarom hij dan toch zo'n beroerd gevoel overhoudt aan deze maatregel. "Waarom heb ik me al die jaren het snot in mijn ogen gewerkt om zover te komen op deze universiteit? De universiteit die ik groot wil maken, die ik als jonge PhD reeds in het nieuws heb gebracht, iets waar ik nog steeds keihard voor werk. Dat ze een vrouw aannemen omdat er een vrouw is die zo goed is als mij, daar kan ik mee leven. Dat de deur wordt dichtgegooid wordt mannen, vind ik ontzettend jammer. Ik ga in ieder geval mijn opties heroverwegen."

Vergelijkbare programma's

Baaijens wijst ter ondersteuning van de maatregel ook naar vergelijkbare programma’s aan de universiteiten van Delft en Groningen en zegt dat die daar veel positieve resulaten hebben opgeleverd. Aan de TU Delft introduceerde men in 2012 het Delft Technology Fellowship en aan de Rijksuniversiteit Groningen werden al in 2002 de Rosalind Franklin Fellowships geïntroduceerd. Overigens werd Groningen in 2011 door de Commissie Gelijke  Behandeling op de vingers getikt omdat men alleen vrouwelijke hoofddocenten de mogelijkheid wilden geven te solliciteren op de functie van hoogleraar. Die voorkeursbehandeling voor vrouwen zou volgens de commissie alleen mogen als er sprake zou zijn van 'gelijke geschiktheid'. In de Volkskrant van vandaag oordeelt Evert Verhulp, hoogleraar Arbeidsrecht aan de UvA, dat de Eindhovense maatregel het risico op zo'n veroordeling hoogstwaarschijnlijk niet loopt, omdat de voorkeursbehandeling aan de TU/e maar over een periode van een half jaar loopt.

Baaijens verwacht stellig dat er "voldoende uitstekende vrouwelijk wetenschappers rondlopen die in aanmerking komen voor onze vacatures. "Op dit moment hebben we er aan de TU/e al heel wat in dienst. De komende anderhalf jaar richten we ons nadrukkelijk op die vrouwelijke wetenschappelijke talenten. Allerlei andere maatregelen die we in het verleden genomen hebben om het percentage omhoog te krijgen, hebben geen significant resultaat opgeleverd. Met deze maatregel willen nu in een klap een inhaalslag maken. Daarna verwacht ik dat we de maatregel doorzetten, al zal die dan waarschijnlijk voor bepaalde specifieke vakgebieden gaan gelden.”