Milou Bruinenberg en Tom van Veen zijn twee campingbazen met ervaring. Nadat ze vicevoorzitter en voorzitter van de Buto-commissie zijn geweest (in de jaren 2015-2017), hebben ze eerder de scepter gezwaaid over de campingvelden die bij Hajraa horen. Tom heeft het over ‘de chaos beheersen op het moment dat de vijfduizend deelnemers binnenkomen’ en Milou heeft ooit veertig wc’s ontstopt met haar handen. Dat doet ze niet meer!

Tom en Milou managen de taken die ze vooral door vrijwilligers laten uitvoeren. Ze zorgen dat de campingwachters, uitdelers van de bandjes, de campingbartenders en alle anderen op tijd op de juiste plek staan, weten wat ze moeten doen en de juiste spullen hebben. De fysiek zwaarste taak is het zetten van een kilometer lang hekwerk rondom de twee campingvelden langs de Dommel.

Wc-rollen

Het meest kritieke moment is de vrijdagmiddag wanneer de deelnemers allemaal tegelijk hun tenten willen opzetten. “Er zijn er bij die zo’n grote tent hebben dat er een cantus in gehouden kan worden, zoals Fyrfad uit Maastricht en US Amsterdam”, zegt Tom. Een ander bekend team is Taurus uit Houten. “Zij hebben eigen wc-rollen bij zich en gooien die zo hoog mogelijk de boomtoppen in.” Omdat de campingbazen een schoon terrein moeten achterlaten “hopen we dan maar op een goede regenbui.” Op woensdag dan, want tot die tijd wordt er nog opgeruimd. Wat verbaast: ondanks het feit dat Hajraa inmiddels zo’n geoliede machine is wat peukenrapen en afval wegbrengen betreft, zijn ze nog uren en dagen bezig als de deelnemers al weer thuis zijn.

Dingen die altijd gebeuren

“Het is niet de vraag óf de stroom op de camping eruit klapt, het is de vraag wannéér dat gebeurt”, zegt Milou. En dan kunnen ze zelf met een zaklamp het probleem opsporen en oplossen, met telefonische bijstand van stroomleverancier Van Happen. Waar je ook donder op kan zeggen is dat de toiletten verstopt raken, weet Milou. “En dan halen we de ‘vieze voorzitter’ erbij. Ik heb in mijn jaar (2015, red.) met blote handen, nou ja handschoenen en vuilniszakken om mijn lijf, veertig potten ontstopt.” Daar zijn foto’s van, maar die zullen we jullie besparen.

Sanitation island

Sinds vorig jaar is er een speciaal sanitation island, aan de noordzijde van het Auditorium, te bereiken via het wietbruggetje. Deze brug van biocomposiet is nog speciaal getest en wordt met bekleding om de spijlen dronken-mensen-proof gemaakt.
Milou wil nog een leermomentje kwijt: “We bestellen nu ook enkele hekken met doorzichtige folie. Als de hekdelen die we in een driehoek plaatsen om de totale wand windbestendig te maken, geen doorzichtige folie hebben, dan worden de driehoekige binnenruimtes namelijk als poepplaats gebruikt.”

Ze zien het Buitentoernooi van Hajraa als ‘één grote speeltuin voor fotografen’. Nynke de Jong loopt dit jaar voor de derde maal rond en schiet makkelijk twaalf uur video per toernooidag. Sander Peters is nog een jaar vaker lid van het PR-team geweest. Hij maakt ruim duizend foto’s per dag. Ze doen het om de deelnemers een herbeleving van het weekend te gunnen.

“We willen het hele verhaal vastleggen”, zegt Nynke. ”Voor ons is het geweldig. Lekker de hele dag er op uit met camera”. Ze gaat, net als de andere vijf leden van het PR-team, op pad om zoveel mogelijk mooie shots te maken. Actiebeelden van wedstrijden, relaxte plaatjes op de camping, teams in gekke outfits, een filmpje van een bizarre yell, alles kan.

Narcotic

Voor Sander is een terugkerend hoogtepunt (letterlijk - wacht maar af) wanneer tijdens het feest in de markthal van MetaForum het nummer Narcotic van Liquido wordt gedraaid. “Bij de eerste tonen explodeert de hele zaal en gaat iedereen behalve springen ook met bier gooien.” Nynke weet dat je dan met je dure camera “moet rennen voor je leven”. Maar Sander staat wel eens in een hoogwerker, die gebruikt wordt bij de op- en afbouw, en vindt het fantastisch om dat exploderen vast te leggen in één plaat.

Fietsvlaggetje

Wanneer je met een camera door een feestende menigte loopt, ben je een soort crowd magnet, volgens Sander. “Om de haverklap hoor je ‘Kun je een foto maken?’ en als je niet oppast, verdwijn je in de menigte. Ben je niet meer te zien door collega-vrijwilligers. We hebben er wel eens grappen over gemaakt dat we eigenlijk zo’n fietsvlaggetje mee moeten, om vindbaar te zijn.” Met alleen het knalgroene T-shirt red je het niet tijdens feest.

Crisis

Als ze niet over de camping struinen of verloren zijn in een feestmassa, zitten Sander en Nynke veel in ‘Crisis’. Dat is de editingruimte in de kantine van voetbalvereniging Woenselse Boys, waar gedurende het hele toernooi ook de uitvalsbasis is voor de Buto-commissie en de honderdvijftig vrijwilligers. “Daar snoei ik de twaalf uur die ik aan videomateriaal heb, terug tot een filmpje van zes minuten”, zegt Nynke. En Sander bekijkt alle duizend foto’s om de pareltjes er tussenuit te vissen. “Mooi promo-materiaal voor de volgende editie van het toernooi.”

Lizet Geertsma en Jet van den Broek vinden het tegelijk relaxed, stoer én spannend om chauffeur te zijn voor Buto. Samen met Thijs van Kessel en Marijn Kruit besturen ze twee gehuurde busjes en zijn ze onmisbaar. Ze beginnen op de maandag vóór het toernooi en rijden door heel Nederland om alle spullen van het toernooi op te halen.

De opbouwweek is voor veel vrijwilligers keihard werken en beunen, maar voor velen voelt het ook als een Buto-vakantie: zo ook voor Lizet en Jet. “We nemen er speciaal vrij voor van werk en stage”, zegt Jet. Ze praat met grote woorden: “Op maandag halen we eerst heel het Hajraahuis leeg.” Ze bedoelt: alle borden en spullen die in de klusweek (dat is voorafgaand aan de opbouwweek) gemaakt en geverfd zijn in het Hajraahuis (van prijslijsten tot bewegwijzering en aankleding toernooi), worden daar door sjouwers uitgehaald en in haar bus gelegd. Zij rijdt dan naar het wedstrijdterrein om het er weer door anderen uit te laten halen. Bus 2 is op dat moment bezig met de matrassendienst. Lizet: “Voor iedere vrijwilliger die dat wil, halen wij hun eigen matras op en brengen die naar Crisis.” Op deze manier kun je 24/7 (inclusief wekdienst) aanwezig zijn bij de opbouwweek én lekker in je eigen bedje slapen.

Blote basten

Het voelt stoer, rijden in een bus. Vooral als je, terwijl je stapvoets rijdt met een aanhangwagen vol betonblokken en hekken, in je achteruitkijkspiegel een stuk of acht sjouwers ziet. Met ontbloot en bezweet bovenlijf bouwen ze het hek om de camping. Daarnaast moet je als chauffie best wat spannende manoeuvres uitvoeren, “We krijgen ook heel veel respect, vooral van vrouwen’’ geven Lizet en Jet aan. “Dat je dat durft, zeggen ze dan.”

De chauffies hebben geen speciaal rijbewijs nodig, maar de wagen is wel echt heel groot. “Je neemt twee parkeerplaatsen in beslag en hij is ook heel hoog. Dat merk je als je onder de bomen door moet”, zegt Jet.

Voor honderd velden moeten veel materialen worden gehaald. Voor de netten, palen, pinnen en haken rijden ze naar Budel en Middelbeers en ook moeten er spullen uit Zeeland worden gehaald. Lizet moest vorig jaar naar Almere voor de beachvelden. “Er waren wedstrijden op eredivisieniveau en de boarding van de volleybalbond die je daarvoor nodig hebt, ligt daar opgeslagen.” Het is overigens ook traditie om in de aanloop naar het toernooi gratis zitbanken van Marktplaats af te plukken, deze tijdelijk op te slaan en ze vervolgens naar Crisis te vervoeren als de opbouwweek begint. Deze banken dienen als ‘loungeset’ voor de harde werkers. “De hele week krijg je opdrachten van de vice-voorzitter en dat is wel lekker relaxed. Het is eenvoudig werk, en toch zijn we onmisbaar. Als wij geen netten halen, is er geen Buto.”

Enkele weken voor het Buto hebben masterstudenten Marijn Kruit en Dennis Ouwerkerk nog niet echt een uitgewerkt plan. Zij zjjn WTA’ers en verantwoordelijk voor de Wedstrijd Terrein Activiteit. Hun opdracht is om te zorgen voor iets heel leuks op het kunstgrasveld waarmee de deelnemers zich kunnen ontspannen. “Maar het komt goed.”

Ze doen hun ideeën graag op bij afleveringen van Takeshi’s Castle of Wipe out. Ronddraaien, glijden en vallen op zeepbanen, opblaasbadjes of torens, dat is waar Dennis en Marijn enthousiast van worden.

“Dit jaar hadden we twee plannen. Het ene is wat Mario kart-achtig, met skelters waarop deelnemers elkaar achtervolgen terwijl ze dan ballonnen kapot schieten met handbogen. Het andere plan heeft twee opgeblazen glijbanen waarop de volleyballers paintballen met waterballonen”, zegt Dennis. “Nu is voor 99 procent zeker dat er iets met luchtkussens gaat gebeuren. En met water en schuim.”

Lege bierkratten

Hoewel ze de materialen nog moeten huren of aanschaffen (“op Marktplaats is altijd wel wat te vinden” en Marijn heeft ook een taak als Buto-chauffeur, dus hij heeft zo ergens iets opgehaald), is het niet zo dat ze nog níets gedaan hebben. Dennis: “We hebben honderdvijftig lege bierkratjes besteld bij de Buto-commissie, om te gebruiken als bouwblokken.”

(Lees verder onder de video)

Waar zijn de spullen voor honderdtien velden te leen? Welk van de 500 teams speelt wanneer waar? Hoe hoog moet welk net? Hoeveel inschrijvingen zijn er? Moet er nog meer gepromoot worden? Werkt de Buto-app? Zomaar wat vragen die de wedstrijdleiders beantwoorden. Rens van Bussel en Nina van der Maaden weten hoe lastig dit is, en hoe leuk.

Vijfhonderd teams met 23 verschillende niveaus verdelen in honderd poules; het is een uitdaging. Wat je in ieder geval nodig hebt, is veel flexibiliteit. Dus toen de eerste Buto- app (om uitslagen door te geven en indelingen van de poules te zien) in de lucht was in 2016, was het wel jammer dat dat nog niet optimaal was. Dus toen het onweerde op de zondag, en ongeveer veertig procent van de deelnemers niet kwam opdagen, was dat een leermomentje. “Je wilt toch dat spelers een schema hebben zonder veel gaten en dat de poules niet te klein zijn.” Nu is de app daar helemaal op ingesteld.

Alleen wedstrijddames

Op de wedstrijddagen zitten acht wedstrijddames - ook als het mannen zijn, worden ze zo genoemd - in de wedstrijdwagen om de teams te ontvangen. Nina en Rens hoeven dit jaar alleen stand-by te staan. “Dat is maar goed ook, want op vrijdag ben ik ook barhoofd”, zegt Nina. Rens zal de rijdende tap gaan bedienen die op vrijdag over de camping gaat. Verder zullen de twee nog bijspringen als levende wegwijzer, bij de muntverkoop en bij de bandjescontrole.

Euforisch

In 2016 waren ze eerste en tweede wedstrijdcommissaris in de Buto-commissie. Rens heeft toen al ervaren dat je, na een hectische ochtend waarin je meerdere klagende deelnemers ziet, vooral even over het terrein moet lopen. “Dan zeurden sommigen dat er te weinig dames in de mix-poules zaten, of dat de tegenstanders er niet waren en was ook nog de printer stuk. Als je daarna op de velden al die mensen ziet die wél genieten, dan is dat zó relativerend.” Honderd ballen tegelijk over de netten zien gaan, dat geeft Nina euforie.

Weddenschappen

Het geheim is vrolijk blijven en plezier houden. “Bij problemen kunnen we vaak tijd rekken om meer overzicht van de situatie te krijgen en even later een goede oplossing te kunnen bieden. We wijzen de spelers er dan op dat ze, terwijl ze moeten wachten, mooi even tijd hebben voor ontbijt of pils,” zegt Nina. “Wat het ook leuk houdt, is dat we als commissieleden weddenschappen afspreken. Ik moest in 2016 elk uur een mop vertellen over de intercom vanuit de wedstrijdwagen. Er kwamen ook deelnemers moppen vertellen en dat gebeurt ieder jaar nog wel.”

Brandslang

Waar ze beiden heel stellig in zijn: je moet overzicht houden als wedstrijdleider. “Dus niet zelf brandjes gaan blussen, hoe sympathiek dat ook lijkt, maar delegeren wie de waterslang bedient. Overzicht houden en aansturen is het belangrijkste.”

Panchito (Lucas van Cappellen) en Ab (Nikolai Gillissen) zijn ervaren barhoofden bij het Hajraafeest. Dat betekent dat ze leiding geven met een minder ervaren medebarhoofd bij een van de drie barren die in de Markthal staan. En dat ze doordrongen zijn van de regel: ‘Elke seconde dat er geen bier is, is een verloren seconde’.

De voornaamste taken van de barhoofden zijn zorgen dat er genoeg mensen achter de bar staan en het verwisselen van de duizend-liter-tanks. Omdat iedere seconde telt bij dat laatste, is dat nogal een stressvol gebeuren. Panchito: “Je moet eerst alle kranen dichtdraaien, de hoofdkraan sluiten, de koppeling van de lege tank losmaken en die slang zo snel mogelijk aan een andere tank bevestigen. Dat gaat wel eens mis, hè David?” Die kreeg een enorme straal koud bier met een kracht van 3 bar over zich heen."

Afterparty

Maar het is vooral leuk om barhoofd te zijn. “Voor Hajranen is het net zo leuk om achter de bar te staan dan ervoor”, zegt Ab. “Beetje mensen plagen, grapjes maken.” Na de laatste shift, wanneer ze met de beveiliging samen met zachte hand de laatste gasten de vloer afvegen, wordt het op een andere manier leuk. “Dan gaan we zelf wat drinken en praten we na, heel relaxed.” Op het feest zelf is trouwens ook een heel ontspannen sfeer. “We hebben nog nooit een vechtpartij gehad”, zegt Panchito.

Non-stop tappen

De drie barren zijn vernoemd naar Hajraanen van de eerste Buto-commissie: Hulst, Bijl en Cramer. Ze worden geleid door een dozijn barhoofden, want er zijn twee feestavonden en er zijn er twee per bar.

Tussen elf uur ’s avonds en een uur ’s nachts gaan de tapkranen open en die blijven stromen. Non-stop kan een tapper doorgaan, “vooral Moffel is daar erg goed in”. Er zijn drie specialiteiten bij de mensen achter de bar: je bent tapper óf je schenkt óf je doet de uitgifte. Om een indruk te krijgen: in het Hajraa buitentoernooi gaat er zestienduizend liter bier doorheen. Op het feest staan naar schatting vijfduizend volleyballers en aanhang per avond. Dit jaar wordt het voor het eerst geteld.

Tussentijdse apotheose

Een piekmoment iedere avond, soms meerdere keren, is wanneer Narcotic gedraaid wordt. Panchito: “Je weet dat na dat nummer iedereen nieuw bier wil, want dat hebben ze al springend rondgegooid. Het is een apotheose tijdens het feest.” En door!

Wat Ab nooit meer zal vergeten, is die keer dat hij door een andere Hajraan van achter de bar geplukt werd en eventjes werd meegenomen naar het podium. “Daar kon ik vanachter de ruggen van de bandleden de tent inkijken, toen nog op het Laplaceplein. Ik zag vijfduizend hoofden (naar schatting hè, red.) met een lach op het gezicht. Heel erg tof.”