Eind maart zegden de hogescholen hun vertrouwen op in de Nationale Studenten Enquête (NSE) 2019, het jaarlijkse tevredenheidsonderzoek dat de stichting Studiekeuze123 laat uitvoeren onder bijna 300 duizend studenten. Als gevolg van de nieuwe privacywetgeving mogen instellingen minder informatie delen en moesten studenten deze nu zelf invullen. Dat leidde tot allerlei fouten, waardoor de data onbetrouwbaar waren.

De hogescholen dachten niet dat de fouten nog hersteld konden worden en zetten hun medewerking aan de NSE 2019 per direct stop. De universiteiten en de koepelorganisatie van particuliere hogescholen zagen nog wel mogelijkheden en wilden een vervolgonderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek afwachten.

Hoop

Er was nog hoop, concludeerde het CBS twee weken geleden, mits de instellingen alsnog bereid waren de inschrijfgegevens van studenten te delen. De VSNU maakte maandag bekend dat de universiteiten daartoe bereid zijn.

Minder voorspoedig verliep het overleg tussen ministerie, studentenorganisaties en instellingen over de toekomst van de NSE vanaf 2020. Met de daar gemaakte afspraken stemden de universiteiten en hogescholen uiteindelijk niet in. Volgens de VSNU waren ze bang dat het akkoord zou leiden tot een NSE die onvoldoende bruikbaar zou zijn voor het verbeteren van opleidingen. Als studenten de enquête anoniem mochten blijven invullen zou dat opnieuw tot fouten kunnen leiden, was onder meer de vrees.

Stukgelopen

In april zag minister Van Engelshoven nog geen reden om de instellingen wettelijk te verplichten tot deelname aan de NSE, maar omdat het overleg is stukgelopen is ze van gedachte veranderd. Namens haar maakte minister Slob dinsdag bekend dat alle universiteiten en hogescholen, zowel de publiek bekostigde als de niet-bekostigde, voortaan moeten meewerken.

Deze zomer nog komt het wetsvoorstel online te staan en kan iedereen er commentaar op leveren, daarna gaat het naar de Raad van State voor advies en vervolgens naar de Tweede Kamer. Slob denkt dat de wet net op tijd komt voor de NSE 2020.

Duurzame oplossing

“Verplichte deelname is wat ons betreft niet aan de orde”, zegt woordvoerder Bart Pierik van de VSNU in een eerste reactie. “Wat minister Slob daarover gisteren in de Kamer heeft gezegd is voor zijn rekening. Onze inzet blijft dat we samen met alle partijen tot een duurzame oplossing willen komen, ook voor de problemen die zich bij de NSE-editie van 2019 hebben voorgedaan. We willen een NSE waar studiekiezers wat aan hebben, maar die omgekeerd ook de instellingen betrouwbare gegevens biedt waarmee ze hun opleidingen kunnen verbeteren. We hopen dat deze inzet niet gefrustreerd wordt door het wetsvoorstel dat nu in voorbereiding is.”

De Vereniging Hogescholen wil nog niet reageren en wacht de brief van minister Van Engelshoven af. Op haar website staat te lezen waarom de hogescholen niet akkoord zijn gegaan met het voorstel van de minister. Ze zijn bang dat de daarvoor benodigde wetgeving niet op tijd zal komen en vinden het bovendien bezwaarlijk dat de enquête in 2020 niet tussen januari en maart zal worden afgenomen, maar in mei en juni. De studenten zijn dan druk met de afronding van hun studiejaar, wat nadelig zou zijn voor de respons. Dat gaat volgens de hogescholen ten koste van de vergelijkbaarheid met voorgaande edities van de NSE.

De hogescholen houden vast aan hun eerdere standpunt dat ze, anders dan de universiteiten, niet zullen meewerken aan de reparatie van de NSE-editie 2019. "Hoewel hogescholen niet willen meewerken aan de reparatie van de Nationale Studenten Enquête 2019, verschijnt er dit najaar gewoon een Keuzegids Hbo", zegt hoofdredacteur Bas Belleman. "Allerlei gegevens zijn nieuw, ook een deel van de studentenoordelen."