Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) wilde weten wat de effecten zijn van het leenstelsel op het studentenwelzijn. Het liet onderzoeksbureau Motivaction 563 studenten van hogescholen en universiteiten enquêteren. De helft van hen heeft een lening bij DUO: gemiddeld 450 euro per maand.

Hoge lat

Bijna driekwart van de studenten die leent, voelt volgens de steekproef meer druk of heeft vaker klachten door het leenstelsel. De helft van hen is extreem vermoeid en veertig procent zegt “emotioneel uitgeput” te zijn. Ook maakt een vijfde zich zorgen over het krijgen van een burn-out. Studenten die lenen, hebben meer het gevoel dat ze snel moeten afstuderen vanwege de hoge kosten dan niet-leners.

Een derde van de studenten met een lening ervaart zowel meer prestatiedruk als toegenomen psychische klachten (denk aan vermoeidheid, stress, depressie). Een even groot deel heeft last van toegenomen prestatiedruk maar ervaart niet vaker psychische klachten. Zeven procent heeft alleen meer psychische klachten door het leenstelsel.

'Ik zie vaak af van nevenactiviteiten omdat ik mij zorgen maak over het oplopen van studievertraging en daarmee een hoge studieschuld', is een van de stellingen die studenten voorgelegd krijgen. De helft van de leners herkent zich hierin. Hetzelfde geldt voor de stelling: 'Ik zie vaak af van sociale activiteiten omdat ik mij zorgen maak over de kosten'. Het is niet duidelijk om wat voor sociale en nevenactiviteiten het gaat.

Opgewekt

Toch is de hele groep geënquêteerde studenten over het algemeen tevreden met zijn situatie. Zij geven hun leven gemiddeld een 7,3. De meesten zeggen op wekelijkse basis vooral opgewekt (79 procent) en ontspannen (77 procent) te zijn. Ook zegt driekwart van de ondervraagden dat de mogelijkheid van lenen juist goed is. Zonder een leenstelsel kunnen sommigen namelijk helemaal niet studeren. 

De steekproef is volgens het ISO het eerste landelijke onderzoek naar de relatie tussen studentenwelzijn en het leenstelsel. Er is al langer aandacht voor de vraag of lenen leidt tot psychische klachten bij studenten. ISO-voorzitter Tom van den Brink concludeert: “Lenen raakt studenten ook emotioneel. Dat is met dit onderzoek een feit geworden.” De studentenorganisatie vraagt de minister dit probleem dan ook te erkennen.

Onderwijsminister Ingrid van Engelshoven betwijfelt of het leenstelsel invloed heeft op het welzijn van studenten. Zij heeft het RIVM gevraagd onderzoek te doen naar stress bij studenten. Dit voorjaar worden de resultaten verwacht.