- De universiteit , Onderzoek
- 06/08/2019
Energietoren voor festivals voor het eerst uitgeklapt
De GEM-tower, een uitklapbare toren met zonnecollectoren en een windturbine, is maandag voor het eerst volledig opgebouwd op de TU/e-campus. De Green Energy Mill is bedoeld om tijdens zomerfestivals op een milieuvriendelijker wijze energie te gebruiken. Volgende week tijdens Pukkelpop vinden de eerste praktijktesten plaats.
Het vervuilende karakter van festivals was al jaren een doorn in het oog van TU/e-bouwkundige Faas Moonen. Met 2,3 miljoen euro subsidie van het Europese Interreg begon hij in 2017 aan een duurzaam alternatief, en stelde een postdoc en drie PDEng-onderzoekers aan om hem te helpen. Aan zijn droom werken vandaag de dag tien bedrijven mee, waaronder festivalorganisatoren van Pukkelpop en Eurosonic Noorderslag, die volop hebben meegedacht om aan de strenge veiligheidseisen te kunnen voldoen.
Experimenteren
De verplaatsbare energietoren die festivals van stroom moet gaan voorzien is een in het oog springende verandering, precies waar Pukkelpop interesse in heeft. “Bij Pukkelpop zit experimenteren in het DNA”, zegt Raf Verjans, veiligheidscoördinator van het Hasseltse muziekfestival. “We vinden het geweldig dat we dit jaar samenwerken met een universiteit en dat we vernieuwen op het gebied van energie. Schone energie in plaats van diesel.”
De GEM tower wordt gepresenteerd voor het oog van de tien partners en de camera van de NOS. Het gaat niet zo snel, maar het is ook de eerste keer dat de toren wordt opgezet. Het leveren van het stalen frame liep vertraging op, waardoor het team afgelopen weekend met opgetrommelde vrienden nog veel werk moest verzetten in de werkplaats van Vertigo.
De duurzaamheid zit hem niet alleen in het opwekken van energie, de toren zelf is van duurzame materialen gemaakt én er is nagedacht over het duurzaam transporteren van het gevaarte. De precieze opbrengst van de toren moet nog blijken uit de tests.
Hijskraan
Nu hijst een takelwagen de toren segment voor segment omhoog, bij een volgende versie van de toren zal dat omhoogkomen waarschijnlijk geautomatiseerd zijn. Tussendoor schroeven PDEng-onderzoekersFloor van Schie en Patrick Lenaers wat verzinkte staaldelen vast. “Die bouten zijn te lang”, zegt Marie-Anne Verhoeven van het constructiewerkbedrijf dat het frame leverde. “Dan moeten ze langer draaien, dat kost meer tijd en het is overbodig materiaalgebruik.”
Er zijn meer dingen die aangepast worden: er komt een grotere windturbine op, er komen trappen om op het houten platform te komen. Op Pukkelpop wordt het metershoge accupakket in de voet van de toren, dat 90 kWh aan stroom kan opslaan, aangesloten op twintig Flexhotel-kamers. Daarnaast levert het onderzoeksteam nog 72 grote, flexibele zonnecellen die festivalorganisatoren op de daken van hun eetkramen, toiletwagens of tenten leggen en kunnen koppelen aan het accupakket van de toren.
Energie van eigen bodem
De meeste energie wordt opgewekt met een 700 kilogram wegende verticale windturbine op 18 meter hoogte. Deze hoogte is gekozen vanwege de wind, die boven de 18 meter het hardst waait. Is de wind afwezig, dan zorgen zonnecellen voor een stabiele stroomopwekking.
De eyecatcher zijn de veertig gekleurde zonnecollectoren. Deze zogenoemde LSC-panelen (Luminescent Solar Concentrator) zijn ontwikkeld in de onderzoeksgroep van prof. Michael Debije aan de faculteit Scheikundige Technologie. De panelen vangen inkomende lichtstralen in de plaat, en transporteren deze naar de randen. In de omlijsting van de panelen zitten zonnecellen die deze geconcentreerde lichtbundel omzetten naar elektriciteit. Projectleider Moonen: "Omdat de LSC-panelen geen direct zonlicht nodig hebben, zijn ze breder toepasbaar dan zonnecellen. Zowel in de schaduw als in de zon leveren de LSC-panelen namelijk energie. Zelfs op een volledig bewolkte dag blijven ze dus elektriciteit produceren."
Om ook het transport te verduurzamen, is de toren uitklapbaar gemaakt. Daardoor neemt het opbouwen minder dan een dag in beslag. Het 3.500 kilogram stalen gedeelte van de toren is ingeklapt circa één meter dik en kan uitklappen naar een hoogte van 14 meter. Het geheel is met 300 scharnieren en 542 bouten bevestigd.
Wordt vervolgd
Het komende jaar staat in het teken van het testen van deze toren. In 2020 moet dit exemplaar volledig werkzaam langs festivals reizen. Maar met deze ene toren is het onderzoeksteam zeker niet klaar. "We starten daarna met de bouw van een nieuwe toren, die nóg meer stroom moet opwekken en ook automatisch uitklapbaar is", vertelt Moonen. "Naast de torens willen we ons vizier ook openhouden voor andere vormen van duurzame energie-opwekkers. Mijn droom is om uiteindelijk allerlei grootschalige evenementen, in zomer én winter, van duurzame stroom te voorzien met een netwerk aan batterijen, torens, zonnecellen en andere duurzame innovaties."
Discussie