Wanneer je ook langskomt bij de Japie-kamer, je bent van bedrijvigheid verzekerd. Studenten en medewerkers lopen in en uit, om even te kletsen, om iets te kopen of om iets af te stemmen. Gaat de telefoon, dan nemen ze op met hun naam en de toevoeging ‘..van T.S.V. ‘Jan Pieter Minckelers’’. Die vermelding staat ook onder hun e-mailhandtekening en gebruiken ze in vergaderingen. “Japie gebruiken we echt alleen als het zo uitkomt en voor de fun”, vertelt verenigingsvoorzitter Rosa Geveling.

Uitvinder van de gasverlichting

Die naam draagt de vereniging al jaren, om precies te zijn sinds 1958. Vijf studenten bij Scheikundige Technologie van de Technische Hogeschool Eindhoven nodigden in december 1957 alle medewerkers en studenten van de faculteit uit voor een vergadering, waar unaniem werd besloten om een studievereniging op te richten. Twee maanden later volgde de naam: Jan Pieter Minckelers, vernoemd naar de in Maastricht geboren en in Leuven opgeleide natuurwetenschapper en uitvinder van de gasverlichting.

Drie à vier weken later gaan verschillende Japie-leden met de trein heen naar Maastricht en fietsen ze terug naar Eindhoven, waar hen een barbecue wacht. Eén ding ligt vast: de voorzitter van dat moment moet sowieso meefietsen. Beide keren wordt het befaamde Japie-lied luidkeels gezongen.

Het Japie-lied

Het is uitzonderlijk, maar in de besluitenlijsten van de Japie-vergaderingen vind je enkele ‘eeuwige’ besluiten. Met andere woorden; daar kan geen bestuur ooit iets aan veranderen. Dat geldt ook voor de tekst van het Japie-lied, die, toevallig, precies tijdens de honderdste algemene ledenvergadering is vastgelegd.

Robert Claasen, Japie-bestuurslid  in het bestuursjaar 1987/1988, was een van de schrijvers van het befaamde lied. In het vorig jaar verschenen lustrumboek vertelt Claasen hierover: “We vonden dat de vereniging een lied nodig had. In de Japie-kamer liepen in die tijd genoeg oud-bestuursleden rond die goed met woorden waren, een ideale broedplaats voor de eerste songtekst. Om eerlijk te zijn, dacht ik dat het lied weer snel zou worden vergeten, maar tot mijn grote verrassing is het nog steeds springlevend!”

Het lied eindigt niet voor niks met de zin ‘EEN ECHTE LAMP IS …VIERKANT!’ Minckelers ontdekte dat, door steenkool te verhitten zonder de aanwezigheid van zuurstof, er een gas ontsnapte dat lichter is dan lucht. Hij beschreef hoe het brandbare gas ook als lichtbron geschikt is. In de praktijk werd daar pas iets mee gedaan na zijn dood, in 1824. Pas in 1847 kwamen er straatlantaarns met gaslicht. En die lampen waren, inderdaad, vierkant.

Leuk om te weten: bij feesten en speciale gelegenheden wordt een (veel) uitgebreidere versie van het lied gezongen. Sinds het 39^ste bestuur is er elk jaar een zin bij gekomen, die iets zegt over de voorgaande voorzitter. Aangezien we nu bij het 61^e bestuur zijn aanbeland, kun je je indenken dat dat lange sessies worden. Fabrice Fontein, coördinator onderwijs bij de vereniging in 2016/2017, geeft een voorbeeld: “De voorzitter tijdens mijn bestuursjaar had een paar tanden gebroken, dus daar gaat die zin over.”

Cantus in de trein

Moet je toevallig dit jaar op Hemelvaartsdag naar Enschede, en wil je een rustige treinreis, zorg er dan voor dat je niet in de trein zit met Japie-leden. Grote kans dat je rust wordt verstoord door zingende en bierdrinkende scheikundigen, die met een biervat en cantusliederenbundels de trein in duiken om de reis, in elk geval voor henzelf, zo gezellig mogelijk te maken. Net als andere scheikundige verenigingen gaan Japie-leden al 21 jaar lang naar de Open Nederlandse Chemie Sportdagen, met zo’n honderdvijftig studenten. De bestemming verschilt van jaar tot jaar. De reacties op de zingende studenten lopen nogal uiteen, vertelt Rosa Geveling, de huidige voorzitter. “Sommige mensen vinden het grappig, maar we hebben ook wel eens opmerkingen van conducteurs gehad en het verzoek om te stoppen met zingen.”