Voorrangssituatie met fietspad blijkt voer voor discussie
Het bleek een onverwachte trigger voor veel reacties: het filmpje dat Cursor vorige week op Facebook postte van de verkeersdrukte op de kruising van Den Dolech en de fietsers-slowlane. Én voer voor discussie: want wie heeft er voorrang? De verkeersdeskundigen zijn trouwens eensgezind.
Eén ding is helder: de fietser die van links of rechts over de slowlane komt aanrijden, verdient sowieso voorrang. Maar hoe zit het met de automobilist en fietser die vanaf de Kennedylaan de campus oprijden, waarvan de eerste op genoemde kruising rechtdoor wil en de tweede linksaf buigt? Is hier sprake van ‘rechtdoor op dezelfde weg gaat voor’, de auto dus? Of wijzigt de situatie doordat de fietser in een split-second van richting verandert?
Het is hoe dan ook “een apart punt”, stelt Thijs Haenen in een reactie op Facebook, onder meer vanwege de scheiding (met paaltjes) van hoofdweg en fietsersrijbaan. Die rijbaan “kruist dan een voorrangsweg, namelijk het doorgaande fietspad dat van rechts naar links loopt, waarop de fietsers invoegen voordat ze de rijbaan van de auto’s kruisen. Daardoor heb ik deze situatie altijd gezien als één waar de fietsers voorrang hebben op de auto’s”.
Haenen verwijst onder meer naar Wegenwiki voor de verschillen tussen fietsstroken en (verplichte en onverplichte) fietspaden en hun verschillende gebruiksregels. Wouter van Oorschot, die Haenen bijvalt, houdt het simpeler en wijst op de haaientanden voor de automobilist. “Veel duidelijker kan het niet worden gemaakt, denk ik - alle fietsers hebben voorrang”.
Poll
Maar zo klip en klaar is het blijkbaar niet voor iedereen, getuige de uitkomsten van Cursors latere Facebook-poll: van de 1020 stemmers stellen er 559 dat de auto voorrang heeft, tegenover 461 stemmers voor de fietser. Joris van der Sanden hoort bij de eerste groep: "Rechtdoor gaat voor op afbuigend verkeer. Pas als het fietspad tien meter los ligt van de rijbaan van auto's, mag je hem zien als een andere weg". Dat fietsers hier desondanks meteen afslaan, komt volgens hem doordat auto's al stoppen voor de kruisende fietsers die wél voorrang hebben. "Hierdoor ontstaat een misverstand waarin de parallel rijdende fietsers het idee krijgen dat er voor hen gestopt wordt en zij eerst mogen."
Ook Joost Katoen houdt vast aan 'rechtdoor op dezelfde weg gaat voor' en veronderstelt dat de aanvangsrichting van de verkeersdeelnemer daarbij leidend is. “De fietser maakt een afwijkende manoeuvre door af te slaan en moet dus voorrang verlenen aan de auto die de reguliere weg vervolgt.” Thom Bindels haakt aan: “Het probleem is hier ook voornamelijk dat de fietser behendiger is en zich sneller in de stroom kan voegen. Waardoor de automobilist maar moet blijven wachten”. Volgens Bram van der Sanden zou de hele situatie al "een stuk minder lastig worden als de fietsers ook eens hun hand zouden uitsteken".
Niet zwart-wit
Thijs Mooren van TU/e’s Dienst Huisvesting denkt eveneens dat de auto voorrang verdient - maar hij lijkt niet honderd procent zeker van zijn zaak. Ook merkt hij op dat verkeersregels niet zelden richtinggevend in plaats van doorslaggevend zijn: “Het verkeer is vaak niet zwart-wit”. Over dit specifieke geval durft Mooren zijn hand in elk geval duidelijk niet in het vuur te steken; hij verwijst naar de Fietsersbond.
Peter Nuiten van de Eindhovense afdeling van deze bond spreekt van “een tricky punt”. Toch twijfelt hij niet aan wie er voorrang zou moeten krijgen: de auto. "Want rechtdoor gaand verkeer gaat voor afslaand verkeer. Als je als automobilist vanaf de Kennedylaan de campus oprijdt en rechtdoor wil, en de fietser naast je wil voor je langs en linksaf, dan heb je als automobilist in principe voorrang. Let op: in princípe. Want als de auto toch al stilstaat omdat hij voorrang moet verlenen aan kruisend verkeer, en die fietser vanuit dezelfde richting daardoor een gat ziet, dan mag hij erlangs."
Een woordvoerder van de gemeente Eindhoven, die de situatie voorlegde aan een verkeersdeskundige, bevestigt het standpunt van Nuiten. "Het fietspad ligt binnen een afstand van vijf meter van de rijbaan, daarmee maakt het deel uit van de weg. En dan geldt: rechtdoor op dezelfde weg gaat voor."
Nuiten wil zich overigens niet volledig verschuilen achter de theorie en pleit er bovenal voor om rekening met je medeweggebruikers te houden. Met, als het om voorrangssituaties gaat, als voornaamste ‘regel’: “Voorrang moet je kríjgen, niet némen. En dat geldt ook voor fietsers. Die wachtende auto moet af en toe ook de kans krijgen.”
Vijftienhonderd kilo staal
Maar, zo schetst hij ook: “Je zit als automobilist in vijftienhonderd kilo staal temidden van andere mensen, dat brengt een grote macht en verantwoordelijkheid met zich mee. Daarbij hebben veel automobilisten vanaf de Kennedylaan net een heel stuk zeventig kilometer of harder kunnen rijden. Dan komen ze op de campus, een verblijfsgebied, waar mensen lopen en fietsen en waar eigenlijk andere sociale regels gelden. Op dat korte stukje tussen Kennedylaan en genoemde kruising moet je als automobilist dus even een mentale knop omzetten.”
Hieronder een greep uit de reacties op Facebook (klik voor een vergroting).
Discussie